Ceny prądu 2024 – nowe taryfy i znaczne podwyżki na horyzoncie

Prezes Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE) zatwierdził taryfy na sprzedaż energii elektrycznej dla gospodarstw domowych czterem tzw. sprzedawcom z urzędu (PGE Obrót, Tauron Sprzedaż, Enea i Energa Obrót). Regulator zatwierdził również taryfy pięciu największym dystrybutorom energii (OSD): PGE, Tauron, Enea, Energa i Stoen Operator.

W 2023 r., ze względu na kryzys na rynkach surowców i skokowo wzrastające ceny energii, rząd wprowadził rozwiązania osłonowe dla odbiorców uprawnionych (w tym dla gospodarstw domowych) i w konsekwencji za prąd płacili oni ceny „zamrożone”, a nie stawki opłat wynikające z obliczeń URE.

Zatwierdzane taryfy na 2024 rok są niższe od tych na 2023, nie oznacza to jednak obniżki na rachunkach odbiorców objętych zamrożeniem cen, w tym taryfowanych.

Rafał Gawin, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki

Jak zmieniają się ceny prądu?

Twoja rachunek za prąd składa się z dwóch głównych części:

• kosztów zakupu samej energii elektrycznej,

• kosztów związanych z jej dostarczeniem do Twojego domu, czyli dystrybucją.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE) odpowiada za zatwierdzanie taryf, czyli oficjalnych cen i stawek, za te usługi. Są one ustalane zarówno dla sprzedaży energii elektrycznej do domów (tzw. taryfy dla sprzedawców z urzędu, czyli standardowe oferty dla gospodarstw domowych), jak i dla usług dystrybucyjnych, które dotyczą wszystkich użytkowników, niezależnie od ich grupy.

Sytuacja na rynkach surowców takich jak węgiel i gaz się stabilizuje, co oznacza, że ceny na hurtowym rynku energii elektrycznej stają się mniej zmienne. Dobra wiadomość jest taka, że dzięki temu, że ceny na spadły w porównaniu do tych z kontraktów zawartych w 2022 roku, Prezes URE zatwierdził niższe stawki cen energii na 2024 r. Dla sprzedawców ceny taryfowe energii elektrycznej w 2024 roku są niższe o 31,3% w porównaniu do taryf z 2023 roku.

Jednocześnie szykuje się nieznaczny wzrost stawek dystrybucyjnych – średnio o ok. 2,9% rok do roku. Jest to związane z koniecznością ponoszenia przez przedsiębiorców odpowiedzialnych za infrastrukturę sieciową w naszym kraju nakładów inwestycyjnych na rozbudowę oraz modernizację sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Dodatkowo, na poziom taryf dystrybucyjnych ma wpływ wzrost taryfy operatora systemu przesyłowego, czyli Polskich Sieci Elektroenergetycznych oraz inflacja.

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki

Jakie będą ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych?

Ile w takim razie za energię elektryczną zapłacą gospodarstwa domowe? Od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. zostanie utrzymane zamrożenie cen energii dla gospodarstw domowych i tzw. odbiorców wrażliwych. Zamrożenie cen prądu będzie więc na poziomie taryf dla spółek obrotu ze stycznia 2022 r.

Maksymalna cena energii elektrycznej będzie wciąż wynosić 412 zł za MWh netto do określonego limitu zużycia. Limity wynoszą 1,5 MWh dla wszystkich gospodarstw domowych, 1,8 MWh dla gospodarstw domowych z osobami z niepełnosprawnościami, 2 MWh dla rodzin z kartą dużej rodziny oraz na gospodarstwo rolne. Limity zużycia prądu są o połowę niższe, niż w całym 2023 r., bo ustawa ma obowiązywać przez pół roku.

Co po przekroczeniu limitu cen prądu?

Jeśli w gospodarstwie domowym zostanie zużyta w ciągu roku większa ilość energii niż ustalone limity z gwarancją stałej ceny, to za każdą dodatkową kilowatogodzinę (kWh) zużytego prądu będą obowiązywać stawki opłat dystrybucyjnych zgodne z taryfami operatorów, które zostały zatwierdzone przez Prezesa URE na rok 2023, czyli 693 zł/MWh. Taka sama cenę maksymalna jest też dla samorządów i podmiotów użyteczności publicznej, dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz rolników.

Analitycy twierdzą, że gdyby nie zjawisko zamrożenie cen energii, to rachunki za prąd w 2024 r. mogłyby wzrosnąć nawet o 60-70% w stosunku do obecnych stawek. Taryfy bowiem mogłyby osiągnąć pułap od 780 do nawet 900 zł za MWh.

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki. Zmiany średnich cen i stawek opłat za energię elektryczną w taryfach tzw. sprzedawców z urzędu oraz operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD) zatwierdzonych na 2024 r., w stosunku do taryf zatwierdzonych na 2023 r.

Podwyżki cen prądu w połowie roku?

Cofnijmy się do 2019 r., kiedy to rząd Zjednoczonej Prawicy uruchomił mechanizmy urzędowej regulacji cen energii są w Polsce i postanowił zamrozić ceny z powodu wzrostu kosztów uprawnień do emisji CO2. Eksperci już wtedy ostrzegali, że regulowanie cen energii elektrycznej nie będzie trwać wiecznie i w rezultacie może doprowadzić do skokowego wzrostu rachunków za prąd. Bez państwowej ingerencji ceny za prąd rosłyby stopniowo. Realny koszt ogrzewania domu odpowiadałby rynkowym stawkom.

Przewidywane podwyżki cen energii elektrycznej są obecnie szacowane na od 75% do 80% – dla gospodarstw domowych zużywających ok. 1500 kWh rocznie. Dla odbiorców zużywających rocznie 3-4 tysiące kWh, wzrost rachunków może wynieść około 60-65%. Rodziny, które rocznie zużywają 4 tysiąc kWh (np. rodzina 2+2 w domu o powierzchni 150 m2), prawdopodobnie będą musiały się liczyć z podwyżką o ok. 57%.

Rząd ma plan na wyższe ceny prądu?

Paulina Hennig-Kloska, minister klimatu i środowiska powiedziała, że rząd chce chronić te gospodarstwa domowe, dla których znaczne podwyżki cen energii będą dużym wyzwaniem. Ministerstwo pracuje nad rozwiązaniem na drugą połowę roku. Tymczasem, z ostatnich danych przekazanych przez GUS wynika, że z ubóstwem energetycznym w Polsce mierzy się aż 10.8% gospodarstw domowych.

Warto wspomnieć, że w 2023 r. była ulga na prąd dla niepełnosprawnych, która przysługiwała rodzinom i gospodarstwom domowym jednoosobowym, których członek ma orzeczoną niepełnosprawność. Osoby te, mogły wnioskować o wyższy limit zamrożenia cen energii – do 2,6 MWh. Ulga przysługiwała w przypadku osób niepełnosprawnych jest to orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Być może w tym roku ministerstwo znów zdecyduje się wprowadzić podobne rozwiązanie.

Co z cenami prądu od 1 lipca 2024 r.?

Pani minister klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska, powiedziała w programie Gość Wydarzeń w Polsat News, że chciałby, aby miesięczny rachunek gospodarstwa domowego nie wzrósł o więcej niż 30 zł. Wskazała przy tym, że rządową pomocą nadal będą objęte najbardziej potrzebujące gospodarstwa domowe, których liczbę oszacowała na 4,5 miliona.

Dodatkowo, w ostatnim czasie w sprawie cen energii odbyło się spotkanie międzyresortowe m.in. z Ministerstwem Finansów, Ministerstwem Przemysłu i Ministerstwem Aktywów Państwowych. Byli też przedstawiciele jednostek, od których zależą ceny energii.

Na temat odmrożenia cen energii wypowiedział się 7 marca w Radiu RMF24 ekonomista, prof. Witold Orłowski, który przewiduje, że rząd będzie się zastanawiał nad rozłożeniem w czasie tego procesu, żeby to nie było jednorazowe. Co nie zmienia faktu, że ceny energii elektrycznej i tak prawdopodobnie wystrzelą.

Pod koniec kwietnia 2024 roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska skierowało nową wersję ustawy o niepełnym odmrażaniu cen energii do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów. Zgodnie z projektem ustawy o bonie energetycznym, cena maksymalna prądu w II połowie 2024 roku ma wynieść 500 zł za MWh dla gospodarstw domowych oraz 693 zł za MWh dla jednostek samorządu, podmiotów użyteczności publicznej oraz dla małych i średnich przedsiębiorców.

Obecnie cena maksymalna energii dla gospodarstw domowych to 412 zł netto – bez VAT i akcyzy - za 1 MWh w przypadku odbiorców, którzy nie przekraczają wyznaczonych limitów. Koszt ustawy dla budżetu to 8,2 mld zł – wcześniej zakładano 6,3 mld zł.

Do projektu ustawy Ministerstwo Klimatu i Środowiska załączyło Ocenę Skutków Regulacji. W tym dokumencie czytamy, że w drugiej połowie roku rachunki  większości odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwach domowych wzrosną względem pierwszego półrocza o ok. 29%. Gdyby rząd nie zastosował żądnych działań osłonowych, te wzrosty dla większości odbiorców wynosiłyby nawet 62%.

Jak bon energetyczny wpłynie na ceny prądu?

Spodziewane podwyżki prądu od drugiej połowy 2024 r. nie muszą dotyczyć każdego lokatora nieruchomości. To możliwe dzięki szykowanemu przez rząd dofinansowaniu do energii. Tzw. bon energetyczny to rozwiązanie finansowe, z którego skorzystają najubożsi z budżetem do 2500 zł na osobę w gospodarstwie jednoosobowym albo 1700 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym.

Zobacz więcej informacji o bonie energetycznym 2024.

W praktyce maksymalna cena za prąd ma wynieść 500 zł za 1 MWh dla gospodarstw domowych. Obecnie to 412 zł/MWh dla tych, którzy nie nie przekraczają wyznaczonych limitów.

Zdaniem ekspertów mBanku, cytowanych przez portal money.pl, rachunki za energię elektryczną po wprowadzeniu ustawy o bonie energetycznym wzrosną o 11-13 proc. Sama maksymalna stawka z 412 zł do 500 zł to podwyżka 21 proc.

Taryfy dynamiczne za prąd 2024 - od kiedy?

Nowością na polskim rynku energetycznym będą tzw. taryfy dynamiczne. Celem zmian jest wyrobienie nawyków u odbiorców do oszczędzania energii elektrycznej.

Taryfy dynamiczne za prąd mają pojawić się w rozliczeniach od sierpnia 2024. W praktyce oznacza to, że stawki za prąd będą zmieniały się co 15 minut, przez co każdy dostosuje swoje zapotrzebowanie do poziomu cen w danej chwili. I tym samym będzie samodzielnie regulował wysokość rachunków za prąd.

Nie ma jeszcze ustalonych godzin ani stawek taryfy dynamicznej, jednak obecnie za szczytowe pory zużycia prądu przyjmuje się godziny poranne i popołudniowe, kiedy najwięcej z nas korzysta z urządzeń elektrycznej przed wyjściem do szkoły czy pracy i po powrocie. Tańsze taryfy będą obowiązywać w godzinach niestandardowych, co przyznaje, cytowany za serwisem money.pl, Łukasz Czekała, prezes firmy Optimal Energy.

Obecnie zalecane godziny mniejszego zużycia prądu można sprawdzić na stronie Polskcih Sieci Elektroenergetycznych pse.pl.

Po wejściu w życie zmiennych taryf najlepiej będzie śledzić zmieniające się stawki przy użyciu aplikacji zainstalowanej w telefonie. Przypomnijmy, że stawki prądu w taryfie dynamicznej mają być odzwierciedleniem aktualnych notowań na giełdzie.

Ile energii zużywamy w gospodarstwach domowych?

W Polsce jest 16,9 mln odbiorców w gospodarstwach domowych. Według danych pochodzących z zatwierdzanych przez URE taryf, średnie zużycie w grupie G w 2022 roku wynosiło 2 tys. kWh.

W połowie 2023 roku Główny Urząd Statystyczny opublikował dane, ile polskie gospodarstwa domowe zużyły energii w 2021 roku. Okazuje się, że przeciętnie średnie zużycie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych w 2021 roku w porównaniu z 2002 rokiem wzrosło o 20,9%.

Jak oszczędzać prąd?

Niezależnie, czy rachunki za prąd wzrosną znacznie, czy nieco mniej, zawsze warto oszczędzać energię elektryczną. Jak to zrobić?

Oto 5 naszych propozycji, jak oszczędzać prąd:

1. Zamień tradycyjne żarówki na energooszczędne LED-y. To jeden z najprostszych kroków, które możesz podjąć. LED-y zużywają znacznie mniej energii niż tradycyjne żarówki, a dodatkowo mają dłuższą żywotność. To oznacza, że oszczędzasz na zużyciu prądu i na wymianie żarówek.

2. Unikaj zbędnego oświetlenia. Staraj się wyłączać światło w pomieszczeniach, które nie są aktualnie używane. To prosta zasada, która pomoże zmniejszyć rachunki za prąd. Instalacja czujników ruchu może również pomóc w automatycznym wyłączaniu światła, gdy nie ma nikogo w pomieszczeniu.

3. Regularnie konserwuj urządzenia AGD. Urządzenia takie jak lodówka, pralka czy kuchenka zużywają dużo energii. Dbaj o nie, aby były w jak najlepszym stanie. Czyścić filtry i sprawdzaj uszczelki drzwi lodówki, co pomoże utrzymać stabilną temperaturę wewnątrz i oszczędzać energię.

4. Wyłączaj urządzenia z prądu. Nawet gdy urządzenia są wyłączone, mogą wciąż pobierać energię w trybie czuwania. Dlatego ważne jest, aby wyłączać je z gniazdka lub korzystać z listew z przełącznikami. To prosty sposób na uniknięcie obciążanie portfela przez urządzenia w trybie czuwania.

5. Izoluj i uszczelnij dom. Odpowiednia izolacja i uszczelnienie domu pomagają utrzymać stabilną temperaturę wewnątrz pomieszczeń, co redukuje konieczność korzystania z klimatyzacji lub ogrzewania. Zainwestuj w ocieplenie poddasza, wymień stolarkę okienną na energooszczędną i zadbanie o szczelność drzwi.

Oszczędzanie prądu nie tylko korzystnie wpływa na Twój portfel, ale także na środowisko. Dlatego warto wdrożyć te proste zwyczaje do codziennego życia.