Zatarcie silnika - jakie są objawy i jak tego uniknąć?

Zatarty silnik – takiej diagnozy nie chciałby usłyszeć żaden kierowca, ponieważ oznacza ona albo poważny remont, albo potrzebę wymiany całego serca samochodu. A każda z tych opcji jest bardzo kosztowna.

Co to jest zatarcie silnika?

Próbowaliście kiedyś jeździć na rowerze, którego łańcuch przez lata nie widział smaru? Rzęzi, turkocze, aż w pewnym momencie nie wytrzymuje napięcia i zrywa się. Z elementami silnika jest podobnie, tyle że do awarii może dojść znacznie szybciej.

Działa jak dobrze naoliwiona maszyna – mówi się w sytuacjach, gdy coś pracuje bez zarzutu. I nie zdziwilibyśmy się, gdyby to powiedzenie wymyślono w jakimś warsztacie samochodowym, właśnie podczas pracy nad silnikiem.

Silnik to skomplikowana konstrukcja, która działa pod dużym obciążeniem i wykonuje wiele ruchów na sekundę. Wszystko musi działać w odpowiednim tempie, być idealnie zsynchronizowane i doskonale nasmarowane. Dlaczego?

Jakie są objawy zatarcia silnika?

Nie trzeba być pasjonatem czy fachowcem od samochodów, by poczuć lub usłyszeć, że z silnikiem naszego pojazdu coś jest nie tak. A jeśli już coś nas zaniepokoi, to lepiej tych sygnałów nie ignorować, ponieważ zwłoka może oznaczać znacznie większe szkody i co za tym idzie – wyższy wydatek. Jakie więc mogą być objawy zatarcia silnika?

• Turkot, stukot, nierówna praca. Jeśli usłyszymy, że nasz silnik zamiast przyjemnie „mruczeć”, zaczyna wydawać wcześniej niespotykane dźwięki, to warto podjechać do warsztatu i sprawdzić, co jest tego przyczyną. Mogą to być bowiem pierwsze objawy zatarcia silnika.
• Spadek mocy. Czujesz, że auto nie ma tego przyspieszenia co zwykle? Że nawet delikatne wdepnięcie pedału gazu sprawia mu ogromne problemy? To także może być związane z problemami z silnikiem.
• Wyższa temperatura. Nie czekaj na chmury dymu wydobywające się spod maski, ani na to, aż wskazówka na desce rozdzielczej znacznie się wychyli lub pojazd zaalarmuje Cię kontrolką. Jeśli zauważysz, że temperatura nie jest odpowiednia, to możesz być niemal pewny, że nieodpowiednie jest również smarowanie silnika. O ile jazda na niższej temperaturze nie powinna wyrządzić większych szkód, to już wyższa może doprowadzić do sporych strat.

Jeśli stwierdzisz w swoim samochodzie którykolwiek z objawów, to jak najszybciej udaj się do warsztatu, bo w przypadku silnika podejście typu: jakoś to będzie lub samo się naprawi może być bardzo kosztowne.

Jakie są przyczyny zatarcia silnika?

Nie da się rzucić okiem i od razu stwierdzić, dlaczego doszło do zatarcia silnika. Powodów może być bowiem kilka, m.in.:

• Nieodpowiedni styl jazdy. Wiadomo, że znaczna większość Polaków uznaje się za świetnych kierowców, ale tylko część z nich wie, że zimnego silnika nie należy „żyłować”. Tzn. jeśli co dopiero zapaliłeś samochód (szczególnie w zimie), to nie wkręcaj go od razu na wysokie obroty, ponieważ grozi to właśnie zatarciem.
• Zły olej. I nie chodzi nawet o producenta oleju, ale jego typ. Innego smarowania potrzebują silniki diesla, a innego benzynowe.

• Stary olej lub jego niewystarczająca ilość. "Myślałem, że jeszcze trochę przejadę”, „Nie spodziewałem się, że to już”, „Zapomniałem”. To na ogół tłumaczenia kierowców, którzy zbyt późno wymienili olej. Tymczasem w trakcie użytkowania zmienia on swoje właściwości i przestaje smarować elementy tak, jak powinien.

Z biegiem czasu oleju w układzie ubywa, a do warsztatów trafia sporo pojazdów z zatartym silnikiem, których kierowcy zignorowali właśnie zaświecenie się czerwonej kontrolki oznaczającej zbyt niski poziom oleju.

• Awaria jednostki. Czasem zatarcia silnika są w mniejszym stopniu zależne od kierowcy, a wynikają po prostu z awarii części (choć oczywiście odpowiednie dbanie o elementy pojazdu zwiększają ich żywotność). Do zatarcia dochodzi np. wskutek awarii pompy oleju czy zatkanego filtra.

Jak uniknąć zatarcia silnika?

Podstawową sprawą jest regularna wymiana oleju i filtra oleju. Do niedawna zalecenia były takie, by robić to po przejechaniu 10-15 tys.km i wtedy sprawa była prosta – kierowca użytkujący swój samochód ze średnią częstotliwością (czyli przejeżdżający ok. tysiąca kilometrów miesięcznie) wymieniał olej co roku, często robiąc to np. w okolicach obowiązkowych badań technicznych, dzięki czemu o wymianie oleju nie zapominał.

Dziś, głównie ze względu na ekologię, coraz częściej używa się olejów long life, które wymienia się co ok. 30 tys. kilometrów. Jednak o tym, jaki olej powinien znajdować się w silniku naszego auta, powinien poinformować jego producent

Daniel Bartosiewicz, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych rankomat.pl

Należy również szybko reagować na pojawienie się kontrolki, która sygnalizuje zbyt niski poziom oleju w samochodzie. Gdy się zaświeci, nie trzeba jednak od razu porzucać auta na poboczu i w panice szukać sklepu z olejem, ale wystarczy podjechać na najbliższą stację i tam kupić litrowe opakowanie oleju odpowiedniego dla naszego samochodu (oznaczenie używanego oleju na ogół znajduje się na karteczce pod maską).

Okresowo należy również kontrolować elementy napędzające pompę, a także zwracać uwagę na wszelkie wycieki oleju. Nawet jeśli są niewielkie, to warto znać ich przyczynę.

Nie należy również lekceważyć wpływu stylu jazdy na problemy z silnikiem. Zaraz po zapaleniu powinien być on taktowany delikatnie, bez wielkich przyspieszeń i podnoszenia na wysokie obroty. Dzięki temu elementy silnika nie będą za bardzo obciążone. Trzeba też pamiętać, że nawet jeśli silnik zostanie już porządnie rozgrzany, to nie powinno się przesadzać z jazdą na bardzo wysokich obrotach.