Czym jest franszyza integralna i franszyza redukcyjna w ubezpieczeniu komunikacyjnym?

Terminy „franszyza integralna” i „franszyza redukcyjna” odnoszą się do dobrowolnego ubezpieczenia autocasco i dotyczą kwestii kwoty wypłaconego przez ubezpieczyciela odszkodowania. Nie działają jednak w taki sam sposób. Właściciele nowych pojazdów, którzy korzystają z ubezpieczenia AC, często dowiadują się o franszyzie dopiero na etapie wczytywania się w zapisy znajdujące się w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU). Wówczas też mają mało czasu, aby podjąć decyzję, czy podpisanie umowy będzie im się opłacać.

Czym jest franszyza w ubezpieczeniu?

Franszyza to termin z branży ubezpieczeniowej. Zastosowanie franszyzy w umowie ubezpieczenia majątkowego (np. ubezpieczenia AC czy assistance) ma bezpośredni wpływ na sumę ubezpieczenia i wysokość wypłaconego przez ubezpieczyciela odszkodowania. Co oznacza franszyza w praktyce? Klient, który decyduje się na franszyzę, przejmuje na siebie część ryzyka i godzi się na finansowy wkład w likwidację szkody, gdy do niej dojdzie. W rezultacie nie może liczyć na pełne naprawienie szkody przez ubezpieczyciela.

Z franszyzy korzystają wszystkie firmy ubezpieczeniowe oferujące ubezpieczenia majątkowe. Powodem są liczne korzyści tego rozwiązania, w tym przede wszystkim podział ryzyka i obniżenie składki ubezpieczeniowej.

Jakie są rodzaje franszyzy i w jakich ubezpieczeniach występują?

Z reguły omawiane są dwa najczęściej spotykane w Ogólnych Warunkach Ubezpieczeń (OWU) rodzaje franszyzy – franszyza integralna i franszyza redukcyjna. Jednak to nie wszystkie tego rodzaju zapisy, z jakimi spotykają się klienci korzystający z produktów ubezpieczeniowych. Firmy ubezpieczeniowe stosują też inne franszyzy, np. franszyzę kilometrową.

Gdzie można natknąć się na poszczególne franszyzy? Klienci, którzy kupują ubezpieczenia komunikacyjne, z tymi terminem mogą spotkać się w kontekście różnych produktów – przykładowo:

• Franszyza redukcyjna – AC, ubezpieczenie szyb
• Franszyza integralna – AC
• Franszyza kilometrowa – assistance

Pojęcie franszyzy pojawia się nie tylko w ubezpieczeniach komunikacyjnych – może też wystąpić w OWU ubezpieczenia turystycznego czy ubezpieczenia nieruchomości.

Czym jest i jak działa franszyza redukcyjna?

Przez franszyzę redukcyjną rozumie się udział własny (ryzyko własne) klienta w usuwaniu zaistniałej szkody. Inaczej mówiąc, odszkodowanie jest pomniejszane o ustaloną w umowie wartość. W umowie i OWU wartość franszyzy redukcyjnej może zostać określona:

• Procentowo. W tym modelu ubezpieczyciel od przyznanego klientowi odszkodowania odejmuje umówiony procent. Dla klienta franszyza redukcyjna ustalona procentowo jest korzystna, gdyż zawsze otrzyma on odszkodowanie (będzie ono jedynie pomniejszone).
• Kwotowo. Zapis kwotowy jest częściej stosowany przez ubezpieczycieli, ale trzeba przyznać, że to rozwiązanie nie jest szczególnie korzystne dla klientów. Jeżeli szkoda zostanie wyceniona na kwotę niższą niż udział własny ubezpieczonego, nie otrzyma on odszkodowania – wydatki na likwidację szkody będzie on musiał ponieść z własnej kieszeni.

Niektórzy ubezpieczyciele stosują zapis kwotowy w przypadku uszkodzeń czy zniszczeń pojazdu, a procentowy w przypadku kradzieży pojazdu.

Udział własny nie jest charakterystyczny wyłącznie dla ubezpieczenia AC. Firmy ubezpieczeniowe równie chętnie stosują franszyzę redukcyjną w przypadku innych produktów, które zapewniają dodatkową ochronę zmotoryzowanym klientom. Przykładowo w OWU ubezpieczenia od zniszczenia samochodu wskutek pożaru i od kradzieży oferowanego przez firmę Uniqa znajduje się zapis, zgodnie z którym we wniosku o zawarcie umowy klient może określić udział własny w szkodzie w wysokości 15 lub 25 proc.

Przykład 1.Wyjeżdżając z przysklepowego parkingu pani Anna nie zauważyła słupka. W efekcie na karoserii powstało duże wgniecenie. Rzeczoznawca firmy ubezpieczeniowej wycenił szkodę na 1200 zł. Ponieważ w umowie ubezpieczenia AC klientka zgodziła się na franszyzę redukcyjną w wysokości 300 zł, ubezpieczyciel wypłacił jej odszkodowanie w wysokości 900 zł.

Które firmy ubezpieczeniowe stosują franszyzę redukcyjną i w jakiej wysokości? Poniższa tabela została opracowana na podstawie OWU AC wybranych firm ubezpieczeniowych.

Gdzie w OWU szukać informacji o udziale własnym? Najczęściej znajduje się ona w tej samej sekcji co informacja o sumie ubezpieczenia.

Czym jest i jak działa franszyza integralna?

Klienci, którzy kupują ubezpieczenia dodatkowe, mogą też spotkać się z franszyzą integralną. Jak należy ją prawidłowo rozumieć? Franszyza integralna jest formą ograniczenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, na mocy której firma ubezpieczeniowa nie odpowiada za szkody nieprzekraczające pewnej ustalonej w umowie ubezpieczenia kwoty. Jeżeli szkoda przekracza wartość franszyzy integralnej, zakład ponosi odpowiedzialność w pełnej wysokości.

Zastosowanie franszyzy integralnej jest korzystne zarówno dla firmy ubezpieczeniowej, jak i jej klienta. Ubezpieczyciel nie musi likwidować drobnych szkód – takich spraw mogłoby być bardzo dużo. Z kolei ustanowienie franszyzy integralnej na niskim poziomie oznacza, że klient ma szansę zlikwidować drobne usterki na własną rękę, nie tracąc w ten sposób wypracowanych już zniżek.

Przykład 2.Pan Jacek zakupił we wrześniu pojazd. Aby zapewnić sobie pełną ochronę, wykupił pakiet ubezpieczeń obejmujący również AC. Dwa miesiące później, podczas wyjazdu z garażu, uszkodził lusterko. Szkoda została wyceniona na 150 zł. Ponieważ zgodnie z umową ubezpieczenia AC ubezpieczyciel nie likwiduje szkód poniżej kwoty 300 zł, pan Jacek wymienił lusterko na własny koszt.

Zapis o stosowaniu przez firmę ubezpieczeniową franszyzy integralnej można znaleźć w wielu OWU – przykłady prezentujemy w poniższej tabeli.

W odróżnieniu od franszyzy redukcyjnej, która może być określona zarówno kwotowo, jak i procentowo, franszyza integralna jest zawsze wyrażana kwotowo. Informacje o niej ubezpieczyciele najczęściej zamieszczają w sekcji dotyczącej wyłączenia swojej odpowiedzialności.

Czym jest i jak działa franszyza kilometrowa?

Chociaż franszyza kilometrowa jest mniej popularna, to często można się z nią spotkać w ubezpieczeniu assistance. Jest to odległość liczona od miejsca zdarzenia do miejsca zamieszkania, poniżej której firma ubezpieczeniowa jest zwolniona z organizacji pomocy – np. wymiany opony, zorganizowania holowania czy zapewnienia noclegu.

Przykład:  Pani Maria kupiła pakiet OC i assistance. Niestety, nie przejrzała dokładnie OWU tej drugiej polisy. Gdy doszło do przebicia opony 5 km od jej domu, kobieta dowiedziała się, że nie może skorzystać z pomocy ubezpieczyciela – podpisana przez nią umowa przewidywała, że firma ubezpieczeniowa pomoże jej dopiero wówczas, gdy do zdarzenia dojdzie co najmniej 20 km od jej miejsca zamieszkania.

Franszyza kilometrowa – podobnie jak franszyza redukcyjna i integralna – nie jest stosowana przez każdego ubezpieczyciela. W przypadku ubezpieczenia assistance większość firm ubezpieczeniowych proponuje co najmniej kilka pakietów do wyboru, dzięki czemu franszyzy kilometrowej można uniknąć.

Informacje o franszyzie kilometrowej są zamieszczane w OWU przy poszczególnych wariantach assistance.

Czy wprowadzenie franszyzy do umowy AC się opłaca?

Partycypowanie w kosztach likwidacji szkody może być bardzo korzystne dla klienta – w ten sposób może on obniżyć wysokość składki ubezpieczenia AC.

Przykład 3.  Pan Aleksander poszukuje ubezpieczenia OC i AC dla posiadanego pojazdu – BMW X6 z 2018 (benzyna, pojemność silnika 2979 cm³). Mężczyzna mieszka w Krakowie, ma 48 lat, 30-letnie doświadczenie za kierownicą i nienaganną historię ubezpieczeniową (maksymalne zniżki).

Pierwsza, najtańsza oferta, zakłada zastosowanie udziału własnego (1000 zł w szkodzie częściowej i całkowitej oraz 10% po kradzieży). Minimalna wysokość szkody została natomiast zniesiona.

Z kolei druga oferta jest droższa, ale ubezpieczyciel nie wymaga już zadeklarowania przez klienta udziału własnego. Minimalna wysokość szkody w dalszym ciągu wynosi 0 zł.

Klient musi zatem zdecydować, która opcja będzie mu się bardziej opłacać. Na powyższych przykładach widać jednak, jak można obniżyć wysokość składki, deklarując udział własny w szkodzie.

Opłacalność wprowadzenia franszyzy do umowy ubezpieczenia to kwestia indywidualna. Kierowca, który decyduje się na to rozwiązanie, musi jednak być świadomy konsekwencji finansowych. Z franszyzy najczęściej rezygnują właściciele nowych samochodów, z kolei posiadacze starszych pojazdów są bardziej skłonni samodzielnie pokryć koszty naprawy drobnych szkód, by zaoszczędzić na zakupie AC

Daniel Bartosiewicz, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych rankomat.pl

Czy można zrezygnować z franszyzy?

Klient nie musi godzić się ani na franszyzę redukcyjną, ani integralną – większość ubezpieczycieli daje swoim klientom wybór. Jeżeli właściciel pojazdu akceptuje ryzyko własne w ubezpieczeniu, powinien określić (procentowo lub kwotowo) jego wartość lub zgodzić się na propozycję ubezpieczyciela, podpisując umowę AC z wyraźnym tego wskazaniem. Trzeba pamiętać, że rezygnacja z franszyzy będzie miała odzwierciedlenie w wysokości składki ubezpieczeniowej. Większość ubezpieczycieli rzetelnie informuje o tym w OWU.

Masz w planach zakup ubezpieczenia AC lub innej, dodatkowej polisy? Franszyza może mieć istotny wpływ na kwotę odszkodowania, dlatego też warto dokładnie przeanalizować otrzymaną od ubezpieczyciela ofertę i dopytać o niezrozumiałe szczegóły. W ten sposób sprawdzisz, czy korzystniejszy będzie dla Ciebie wariant uwzględniający franszyzę, czy też ją znoszący.