Pomoc 
Masz zalane mieszkanie albo spalony dom i nie wiesz na jakich zasadach zostanie wypłacone odszkodowanie? Do wyboru jest wartość odtworzeniowa, rynkowa i rzeczywista. Możemy ją wybrać przy zakupie polisy w zależności od rodzaju ubezpieczanego mienia.
TU stosują różne metody ustalania wartości zniszczonego czy skradzionego mienia. Są one szczegółowo opisane w OWU jako wartość odtworzeniowa, wartość rynkowa i wartość rzeczywista.
W niektórych sytuacjach sposób wyliczania odszkodowania nie jest zmienny. Zwłaszcza przy szkodzie całkowitej, która polega na całkowitym zniszczeniu mienia lub jego utracie, rozmiar szkody ustala się na podstawie wartości odtworzeniowej lub rynkowej.
Każdą z możliwości opisujemy i wyjaśniamy na praktycznych przykładach.
Wartość odtworzeniowa - przykład
Wartość odtworzeniową stosuje się wtedy, gdy zniszczone mienie ma być przywrócone do stanu pierwotnego – sprzed wystąpienia szkody. Ta metoda uwzględnia także koszty prac budowlanych (w tym montaż, demontaż i transport) według aktualnych stawek w okolicy.
W praktyce wartość odtworzeniowa występuje, gdy mamy do odbudowania nieruchomość, czeka nas wymiana instalacji zniszczonej przez zdarzenie, które obejmuje polisa (np. pożar, zalanie, wybuch), czy wstawienie szyby wybitej nie z naszej winy.
W dokumencie OWU polisy warto zwrócić uwagę na zapis o wieku nieruchomości. Niektóre towarzystwa stosują wartość odtworzeniową w stosunku do mienia, która ma nie więcej niż 30 lat.
Wartość odtworzeniową stosuje się dla:
- domu (zamieszkanego i w budowie),
- mieszkania(zamieszkanego i w budowie),
- domku letniskowego,
- budynku gospodarczego,
- garażu wolnostojącego,
- stałych elementów,
- wyposażenia,
- przedmiotów wartościowych.
Na ubezpieczony dom przewróciło się drzewo niszcząc poszycie dachowe i naruszając konstrukcję nośną. Budynek nie nadaje się do zamieszkania do czasu zakończenia niezbędnego remontu. Ubezpieczyciel wyliczy odszkodowanie w oparciu o: koszt remontu w tym samym miejscu ubezpieczenia, stawki robót budowlanych w okolicy, użyte pierwotnie materiały, technologię, konstrukcję i standard wykończenia.
Wartość rynkowa – przykład
Ubezpieczyciele stosują wartość rynkową przy wypłacie odszkodowania za nieruchomości (domy i mieszkania z rynku wtórnego), ale też przedmioty wartościowe i przedmioty służące do prowadzenia działalności gospodarczej (konkretnie środki obrotowe lub mienie należące do osób trzecich).
Wartość rynkowa odpowiada aktualnej wycenie przeprowadzonej przez rzeczoznawcę, biegłego sądowego czy eksperta domu aukcyjnego. W przypadku nieruchomości to wartość równa stawce za dany dom czy mieszkanie na rynku w chwili obecnej.
Dla przedmiotów służących do prowadzenia działalności gospodarczej odszkodowanie wylicza się na podstawie wartości równej cenie zakupu lub sprzedaży dla stawek w miejscowości, w której powstała szkoda.
Trzeba pamiętać, że wartość rynkowa nie jest brana pod uwagę dla niektórych przedmiotów, jak:
- perły,
- kamienie szlachetne,
- metale szlachetne,
- biżuteria,
- zegarki,
- przedmioty do prowadzenia działalności poza środkami obrotowymi i mieniem należącym do osób trzecich.
Wybór wartości rynkowej wiąże się z ryzykiem niedoubezpieczenia. Dzieje się tak, ponieważ ceny rynkowe są zmienne, a rynek nieruchomości w Polsce dość dynamiczny. Wartość mieszkania rośnie z uwagi na inflację, podwyższanie stóp procentowych, rosnący popyt czy przeprowadzony remont.
Posiadamy mieszkanie, które w dniu rozpoczęcia umowy ubezpieczenia warte jest 400 000 zł. Jednak w wyniku różnych czynników ekonomicznych i społecznych (inflacja, napływ inwestorów, kryzys uchodźczy) wartość mieszkania zdążyła wzrosnąć do kwoty 450 000 zł. Tę różnicę należy skorygować ustalając nową sumę ubezpieczenia. W przeciwnym razie, jeśli dojdzie do straty całkowitej, z tytułu odszkodowania uzyskamy tylko 400 000, więc nie będzie nas stać na zakup mieszkania o podobnym standardzie, bo ten zdążył już wzrosnąć o 50 000 zł.
Wartość rzeczywista – przykład
Ostatni sposób ubezpieczenia i wyliczenia odszkodowania można przeprowadzić według wartości rzeczywistej. To nic innego jak wartość odtworzeniowa, od której odejmujemy koszt zużycia technicznego.
Wartość rzeczywistą stosuje się dla nieruchomości, których stopień zużycia technicznego przekracza 50 proc., a w szczególności dla:
- domu,
- domu letniskowego,
- budynku gospodarczego,
- garażu wolnostojącego,
- innych budowli.
Taki sposób wyliczania odszkodowania ma zastosowanie dla nieruchomości starszych, w tym zabytków. Jednak zwrot kosztów odbudowy, remontu, zakupu lub naprawy nie może przekroczyć wartości rzeczywistej przedmiotu ubezpieczenia.
Posiadamy dom letniskowy wybudowany jeszcze w czasach PRL. W wyniku przewrócenia drzewa zniszczeniu uległ, który uległ od nowości nie był remontowany. Wówczas, po jego uszkodzeniu przez drzewo, TU oszacuje jego zużycie i wypłaci nam odszkodowanie odpowiednio pomniejszone np. o 20 proc. Nawet gdy odbudujemy dach, to i tak ubezpieczyciel pomniejszy rekompensatę za odbudowę odpowiednio o wartość jego zużycia.
Na jaki wariant się zdecydować?
Zastosowana wartość przy ustalaniu wysokości odszkodowania czy zakupie ubezpieczenia zależy od rodzaju szkody i mienia, jakie chcemy objąć ochroną z polisy. Poniżej zebraliśmy informacje na temat wartości odtworzeniowej, rynkowej i rzeczywistej w skróconej wersji.
Sposoby ubezpieczenia nieruchomości | |||
| Wartość | ODTWORZENIOWA | RYNKOWA | RZECZYWISTA |
| Definicja | odtworzenie uszkodzenia | odszkodowanie równe wartości nieruchomości na rynku w chwili sprzedaży | odtworzenie uszkodzenia lub zniszczenia do stanu pierwotnego pomniejszone o stopień zużycia technicznego |
| Zastosowanie | dom i mieszkanie | mieszkanie dom przedmioty wartościowe (z wyjątkami) | nieruchomość powyżej 30 lat zabytek |
Oprac. własne
Jak prawidłowo ustalić sumę ubezpieczenia?
W polisie mieszkaniowej chodzi o to, aby otrzymać od ubezpieczyciela odszkodowanie na takim poziomie, które pozwoli przywrócić zniszczoną nieruchomość do stanu sprzed szkody.
Podstawą jest prawidłowe ustalenie sumy ubezpieczenia – w przeciwnym razie przepłacimy za polisę lub otrzymamy niewystarczającą rekompensatę.
Wycenę nieruchomości możemy zlecić osobom z odpowiednimi uprawnieniami. Takie zlecenie kosztuje jednak ok. 800 zł dla mieszkania, 1000 zł dla domu i ponad 4000 zł dla rezydencji (willi).
Tak przeprowadzona wycena oznacza uzyskanie urzędowo potwierdzonego dokumentu.
Wycena powinna zostać zlecona szczególnie przez tych lokatorów, którzy posiadają kosztowną nieruchomości i zgromadzone przedmioty o szczególnej wartości.
W pozostałych przypadkach możemy ustalić sumę ubezpieczenia samodzielnie, posiłkując się ogłoszeniami nieruchomości w najbliższej okolicy z uwzględnieniem metrażu, lokalizacji i standardu wykończenia.
Ile wynosi odszkodowanie z polisy mieszkaniowej?
Nie ma jednej z góry ustalonej kwoty odszkodowania, ponieważ każde zdarzenie i każda nieruchomość są inne. Na wysokość odszkodowania wpływa kilka czynników, w tym:
- wartość nieruchomości,
- zakres ochrony – przy wystąpieniu kilku zdarzeń TU wypłaci łączną kwotę odszkodowania,
- rodzaj polisy – przy polisie z cesją na bank wystarczy tańsza podstawa,
- lokalizacja i kondygnacja – mają znaczenie przy zdarzeniach typu powódź i zalanie.
Warto pamiętać o tym, że za każde zdarzenie może zostać przyznane inna kwota odszkodowania. Jest to spowodowane osobną sumą ubezpieczenia, np. 300 000 zł pożar (szkoda całkowita), 50 000 zł za kradzież z włamaniem i 2000 zł za kradzież bagażu poza domem.
Gdzie kupić ubezpieczenie nieruchomości?
Polisa mieszkaniowa jest możliwa do kupienia na wiele sposobów, ale najwygodniejszym z nich będzie wcześniejsze porównanie ofert. Skorzystanie z porównywarki to także możliwość oszczędności. W każdej kalkulacji przykładowych składek za ubezpieczenie zobaczymy nawet ponad 20 ofert m.in. Generali, Proama, mtu24.pl. Benefia, Europa, Link4, Inter Polska.
Najtańsze polisy zaczynają się od ok. 100 zł rocznie, a kalkulacja składki trwa zaledwie parę minut.
Ważne informacje
1. Wartość odtworzeniowa ma najszersze zastosowanie – dla nieruchomości nowych i w budowie oraz elementów stałych i wyposażenia
2. Wartość rynkowa równa się cenie nieruchomości na rynku w razie jej sprzedaży, ale bez korekty sumy ubezpieczenia, gdy nieruchomości drożeją, łatwo o niedoubezpieczenie
3. Wartość rzeczywistą najlepiej zastosować do nieruchomości starszych
4. Bez względu na wybraną wartość należy wskazać w polisie prawidłową sumę ubezpieczenia, która jest podstawą do wypłaty odszkodowania
FAQ - najczęściej zadawane pytania o ubezpieczenie mieszkania
Kto ustala wysokość odszkodowania?
Można to zrobić samemu na etapie zakupu polisy, jeśli TU daje taką możliwość.
Czy mogę zmienić sumę ubezpieczenia po remoncie?
Tak, jest to nawet wskazane, ponieważ automatycznie wzrasta wartość wyremontowanej nieruchomości. W tym celu wystarczy skontaktować się z TU o powiadomić o podwyższeniu sumy ubezpieczenia. Zmiana SU może wiązać się z przekalkulowaniem składki.
Jak długo trzeba czekać na wypłatę odszkodowania?
TU ma zgodnie z przepisami 30 dni na wypłacenie należności w części bezspornej i kolejne 15 dni w części wymagające dodatkowych ustaleń, np. o wycenie rzadkich przedmiotów. Termin ten liczy się od chwili zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi.
Co w przypadku, gdy ubezpieczyciel zaniży odszkodowanie?
Wtedy pozostaje odwołanie się od tej decyzji do TU, w dalszej kolejności kontakt z Rzecznikiem Finansowym, a ostatecznie skierowanie sprawy na drogę sądową.
