Ubezpieczenie nieruchomości na pierwsze ryzyko - kradzież, powódź czy tylko pożar?

Polisa na wypadek jednej szkody jest stosowana rzadziej niż ubezpieczenie na sumy stałe. Nie oznacza to jednak, że takie zabezpieczenie mienia jest mniej korzystne. Oba warianty mają swoje plusy i minusy, a to, który z nich będzie lepszym rozwiązaniem, zależy już od konkretnej sytuacji. 

TU SPRAWDZISZ CENY

Ubezpieczenie na pierwsze ryzyko – na czym polega?

Mieszkanie lub dom, a także znajdujące się na obszarze nieruchomości mienie ruchome można ubezpieczyć albo na wypadek szkody całkowitej, albo na wypadek pierwszej szkody, czyli, innymi słowy, na pierwsze ryzyko.

W polisie na wypadek szkody całkowitej sumy ubezpieczenia (SU), czyli maksymalne wysokości późniejszego odszkodowania, ustala się dla pełnej wartości mienia. Przykładowo, jeśli dom wraz z całym wyposażeniem wart jest 350 000 zł, to przyjmuje się właśnie taką łączną SU, a po szkodzie całkowitej towarzystwo wypłaca nam 350 000 zł. 

Ubezpieczenie na pierwsze ryzyko najczęściej dotyczy ryzyk kradzieżowych, czyli kradzieży z włamaniem oraz rabunku. Odnosi się więc głównie do ruchomości domowych, ewentualnie do stałych elementów. W wariancie na pierwszą szkodę SU nie musi odzwierciedlać pełnej wartości mienia, czyli może być od niego niższa. Podaje się tutaj maksymalną kwotę, którą według naszych przewidywań możemy stracić podczas pierwszej szkody. Jeśli ostatecznie straty będą wyższe, towarzystwo wypłaci nam rekompensatę tylko do wartości deklarowanej wcześniej SU.

Dlaczego ubezpieczenie na pierwsze ryzyko się opłaca? 

Ubezpieczenie nieruchomości na pierwsze ryzyko jest tańsze od ubezpieczenia na wypadek szkody całkowitej, a wynika to z faktu, że w pierwszym ze wspomnianych wariantów niższe są sumy ubezpieczenia. 

System ubezpieczenia od jednostkowej szkody najczęściej stosuje się w odniesieniu do ryzyk kradzieżowych. O tym, że kradzieże są w Polsce realnym zagrożeniem, świadczą statystyki. W 2020 roku w naszym kraju odnotowano około 72 000 kradzieży z włamaniem, w roku kolejnym było ich już 73 000, a w 2022 70 000. W okresie od stycznia do sierpnia 2023 roku policja udokumentowała z kolei 40 000 omawianych zdarzeń, jak możemy przeczytać w oficjalnych zestawieniach. 

Podane statystyki nie są może optymistyczne i świadczą o tym, że złodzieje stanowią dla nas realne zagrożenie, jednak w porównaniu chociażby do innych europejskich państw, jesteśmy dość bezpiecznym krajem. Możemy więc założyć, że ubezpieczając cenne przedmioty od jednorazowego zdarzenia podejmujemy rozsądną decyzję – groźba włamania lub rabunku stanowi pewne zagrożenie, jednak mało prawdopodobne jest abyśmy stali się ofiarą tych przestępstw więcej niż raz. Co ważne, przy ubezpieczeniu na pierwsze ryzyko kluczowe jest dobranie właściwej sumy ubezpieczenia. 

Ubezpieczenie na sumy stałe a na pierwsze ryzyko – jakie różnice? 

Jak już sobie powiedzieliśmy, ubezpieczenie na pierwsze ryzyko jest nieco tańsze od standardowej polisy mieszkaniowej. Dotyczy ono głównie ryzyk kradzieżowych, podczas gdy ubezpieczenie na sumy stałe obejmuje też mury oraz elementy stałe nieruchomości. Przy pierwszym z rozpatrywanych wariantów można uzyskać tylko jedno odszkodowanie, a przy drugim rekompensata powinna zostać wypłacona po każdej szkodzie. Ustalając SU w ubezpieczeniu na pierwsze ryzyko, podaje się tylko częściową wartość posiadanego mienia, podczas gdy w drugim wariancie polisy konieczne jest zadeklarowanie pełnych wartości poszczególnych rodzajów majątku. 

Nie można jednoznacznie orzec, który z omawianych wariantów ubezpieczenia jest korzystniejszy. Wszystko zależy od indywidualnych okoliczności, ale też od oferty, jaką przedstawi dany ubezpieczyciel – w niektórych towarzystwach warunki są korzystniejsze niż w innych. 

Tabela 1. Źródło: opracowanie własne na podstawie OWU (stan na: 16.12.2024 r.).

Ile wynosi odszkodowanie przy ubezpieczeniu na pierwsze ryzyko?

Ubezpieczając się na pierwsze ryzyko, wybierasz sumę ubezpieczenia stanowiącą maksymalny pułap odszkodowania, na jakie możesz liczyć po szkodzie. Nie oznacza to jednak, że po kradzieży czy innym zdarzeniu uzyskasz dokładnie taką kwotę, jaką zadeklarowałeś – rekompensata nie może być wyższa od straty finansowej, jaką poniosłeś. Przykładowo, jeśli wybrałeś SU na poziomie 20 000 zł, a skradziono ci majątek wart 10 000 zł, ubezpieczyciel powinien ci przelać 10 000 zł.  

Oczywiście, uzyskanie odszkodowania zawsze jest też uzależnione od tego, czy dopełniłeś wszystkich obowiązków ubezpieczonego, prawidłowo zgłosiłeś i udokumentowałeś szkodę. Przesłanką do nieprzyznania rekompensaty może być też zaistnienie okoliczności wpisanych w polisie jako wyłączenia odpowiedzialności. 

Przed czym dodatkowo może chronić ubezpieczenie pierwszej szkody?

Część towarzystw oferuje ubezpieczenia na pierwsze ryzyko nie tylko od kradzieży i rabunku, ale również od innych zdarzeń. Na tej liście znajdziesz przede wszystkim: 

• wandalizm – rozumiany jako celowe zniszczenie mienia przez osobę lub osoby trzecie; 
• stłuczenie elementów (przedmiotów) szklanych – w tym przypadku ochrona obejmuje m.in. szyby drzwiowe oraz okienne, płyty indukcyjne, ogniwa fotowoltaiczne oraz solarne, akwaria i terraria, lustra, żyrandole czy kabiny prysznicowe; 
• powódź – w tym przypadku ochrona dotyczy nie tylko ruchomości i elementów stałych, ale również murów, czyli samej nieruchomości; 
• przepięcie – wskutek którego mogą zostać uszkodzone praktycznie wszystkie urządzenia i sprzęty zasilane prądem. 

Dodajmy, że od szkody powstałej w wyniku jednego zdarzenia można też ubezpieczyć majątek przedsiębiorstwa. Chodzi tutaj głównie o niewielkie, często jednoosobowe firmy, które np. chcą się zabezpieczyć finansowo na wypadek jednorazowej kradzieży utargu czy produktów z magazynu. 

Jak działa ubezpieczenie na pierwsze ryzyko? Przykład kradzieży

Cenne przedmioty, które przechowujemy w domu lub mieszkaniu, mają różne gabaryty i różną wagę. Z perspektywy włamywacza zdecydowanie cenniejszym łupem jest np. biżuteria i gotówka niż lodówka czy wielki telewizor. Kiedy ubezpieczasz się na wypadek pożaru, powodzi czy zalania, możesz założyć, że wskutek tych zdarzeń mogą zostać zniszczone praktycznie wszystkie ruchomości, jakie posiadasz i będzie to racjonalne założenie. Wyniesienie z obszaru nieruchomości wszystkich przedmiotów, które się tam znajdują, jest już jednak mało prawdopodobne. Dlatego też ruchomości warte 60 000 zł możesz ubezpieczyć na pierwsze ryzyko, przyjmując SU na poziomie np. 20 000 zł, kiedy tyle warte są twoje cenne przedmioty o niewielkich gabarytach. 

Jeśli dojdzie do kradzieży z włamaniem, a łupem złodziei padnie mienie warte 15 000 zł, towarzystwo wypłaci ci pełną rekompensatę. Jeśli majątek ten będzie kosztował 20 000 zł, również uzyskasz całe odszkodowanie. Jeśli jednak kwota ta wyniesie 30 000 zł, będziesz stratny na 10 000 zł. Ubezpieczenie na pierwszą szkodę zawsze wiąże się z pewnym ryzykiem, jednak przy właściwej ocenie sytuacji przez ubezpieczonego jest to minimalne ryzyko. 

Kiedy warto ubezpieczyć się na pierwsze ryzyko?

Jak wspomnieliśmy, ubezpieczenie na pierwsze ryzyko odnosi się najczęściej do kradzieży z włamaniem i rabunku. Stosuje się je więc głównie w celu zabezpieczenia mienia ruchomego, ewentualnie elementów stałych. Ale równie groźne są inne zdarzenia, jak:

• powódź - domy nad morzem lub w bezpośredniej okolicy innych zbiorników wodnych można ubezpieczyć na pierwsze ryzyko od powodzi. W tym przypadku zagrożone są w szczególności mury i elementy stałe;
   
• kradzież i wandalizm – inwestycja budowlana może być zagrożona m.in. kradzież i wandalizm. Na placu budowy znajdują się materiały budowlane, narzędzia i maszyny. Na pierwsze ryzyko od kradzieży z włamaniem mogą się również ubezpieczyć mieszkańcy domów położonych na uboczu czy osoby posiadające mieszkania na parterze i pierwszym piętrze;
   
• pożar – kupując nieruchomość na kredyt, najczęściej jesteśmy zmuszeni do nabycia również polisy mieszkaniowej i scedowania jej na bank. Wówczas ochroną trzeba objąć mury i ewentualnie elementy stałe, a ubezpieczenie na pierwsze ryzyko jest tańsze od polisy na sumy stałe. 

Polisa na pierwszą szkodę dostępna jest również dla niewielkich przedsiębiorstw. Takie rozwiązanie może okazać się korzystne np. dla drobnego sklepikarza, który chce zabezpieczyć się na wypadek kradzieży utargu. W tym przypadku można łatwo oszacować, jaka kwota znajduje się na co dzień w kasie i właśnie taką sumę podać jako sumę ubezpieczenia. Polisa będzie wówczas tańsza, a właściciel sklepu będzie spokojny o gotówkę, która dla złodziei zawsze jest najbardziej atrakcyjnym łupem. 

Gdzie kupić ubezpieczenie na pierwsze ryzyko?

Ubezpieczenia na wypadek szkody całkowitej oferowane są praktycznie przez wszystkie towarzystwa chroniące nieruchomości. Z polisami na pierwsze ryzyko jest jednak inaczej, ponieważ tylko wybrani ubezpieczyciele proponują je swoim klientom i to tylko w odniesieniu do konkretnych zdarzeń, ewentualnie konkretnych rodzajów mienia. 

Proama w ramach polisy Dom oferuje ochronę na pierwsze ryzyko przy ubezpieczeniu od rabunku rzeczy osobistych poza miejscem ubezpieczenia. Uniqa dodatkowo ubezpiecza w omawiany sposób od kradzieży z włamaniem, ale tylko w wariancie od ryzyk nazwanych (w All Risks obecne są już stałe SU). Wiener, w ramach Pakietu 4 Kąty, na pierwszą szkodę chroni od kradzieży i kradzieży z włamaniem, rozboju, a także dewastacji. Interesującą ofertę ma też Generali, gdzie ochrona na pierwsze ryzyko obecna jest przy ryzyku rabunku rzeczy osobistych poza miejscem ubezpieczenia, ale może też odnosić się do ubezpieczenia od kradzieży domu letniskowego, budynków gospodarczych, garażu wolnostojącego, budowli oraz ruchomości domowych. 

Tabela 2. Źródło: opracowanie własne na podstawie OWU (stan na: 16.12.2024 r.).

TU SPRAWDZISZ CENY