Pomoc 
Kiedy wzrasta wartość twojej nieruchomości, możesz otrzymać decyzję o nałożeniu opłaty adiacenckiej. Dzieje się tak jednak tylko w ściśle określonych przepisami sytuacjach.
- Co musisz wiedzieć o opłacie adiacenckiej?
- Opłata adiacencka wynikająca z podziału nieruchomości
- Czy przy podziale działki musisz wnieść opłatę adiacencką?
- Opłata adiacencka a infrastruktura techniczna
- Jak uniknąć opłaty adiacenckiej – czy sprawa może ulec przedawnieniu?
- Co w sytuacji sprzedaży nieruchomości?
- Chcesz ubezpieczyć swoją nieruchomość? Poszukaj dobrej polisy!
Wyjaśniamy w szczegółach, czym jest opłata adiacencka, ile może wynosić, kogo konkretnie dotyczy i kto decyduje o jej nałożeniu.
Opłata adiacencka jest dość specyficzną opłatą, co wynika z kilku kwestii. Można ją naliczyć z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, czego przyczyną był np. podział działki. Opłata adiacencka nie jest jednak naliczana automatycznie, ponieważ samorząd ma prawo ją nałożyć, ale już nie obowiązek. W dwóch identycznych sytuacjach jeden właściciel lub dzierżawca wieczysty nieruchomości może więc uniknąć opłaty adiacenckiej, a drugi nie. Wysokość opłaty nie jest też stałym procentem od przyrostu wartości działki – naliczenie odbywa się w drodze uchwały rady gminy, a przepisy wyznaczają jedynie górną granicę opłaty. Znowu więc w dwóch identycznych sytuacjach jeden dzierżawca lub właściciel nieruchomości może zapłacić więcej pieniędzy, niż drugi.
Co musisz wiedzieć o opłacie adiacenckiej?
Zacznijmy od wyjaśnienia kilku kluczowych zagadnień dotyczących opłaty adiacenckiej. Rozważmy więc, jak wygląda procedura przy ustaleniu opłaty adiacenckiej, czym jest ta opłata, kogo w ogóle dotyczy, jaka jest jej podstawa prawna i w jakich konkretnych sytuacjach ustalenie opłaty adiacenckiej następuje.
Co to jest opłata adiacencka?
Opłata adiacencka jest ściśle związana z nieruchomościami, a konkretnie ze wzrostem ich wartości. Może się zdarzyć, że np. w skutek podziału działki lub budowy drogi koło twojego domu, wzrośnie wartość nieruchomości. Jest to już przyczynek do nałożenia przez lokalne władze opłaty adiacenckiej, która będzie stanowiła określony procent od wzrostu wartości. O konkretnych okolicznościach, w których taka sytuacja będzie zasadna, piszemy dalej.
Co ważne, wzrost wartości nieruchomości, który jest przyczynkiem do ustalenia opłaty adiacenckiej, musi być formalnie potwierdzony przez rzeczoznawcę majątkowego. Taka osoba sporządza wówczas operat szacunkowy, w którym szczegółowo analizuje aktualną wartość rynkową nieruchomości i dopiero na podstawie tego dokumentu następuje nałożenie opłaty adiacenckiej.
Kiedy konieczna jest opłata adiacencka?
Zgodnie z polskim prawem, nałożenie opłaty adiacenckiej może mieć miejsce tylko w trzech konkretnych sytuacjach. Chodzi tutaj o następujące okoliczności:
- Opłata zostaje naliczona w skutek wzrostu wartości nieruchomości, który to wzrost był bezpośrednią przyczyną podziału działki.
- Opłatę nakłada się kiedy nastąpiło scalenie i podział nieruchomości.
- Opłata zostaje ustalona w skutek budowy poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, środków pochodzących z UE czy też środków ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi.
Kto podejmuje decyzję w sprawie opłaty adiacenckiej?
Nałożenie opłaty adiacenckiej jest w gestii organów samorządowych. Decyzję podejmuje więc prezydent miasta, burmistrz lub wójt. Jeśli chodzi i wysokość opłaty adiacenckiej, ustala ją w drodze uchwały rada gminy. Oczywiście, robi to na podstawie opinii rzeczoznawcy majątkowego, którego zadaniem jest sporządzenie operatu szacunkowego dla danej nieruchomości.
Kogo dotyczy opłata adiacencka?
Opłata adiacencka dotyczy zarówno właściciela, jak i użytkownika wieczystego nieruchomości (jeśli wniósł on opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa), których wartość zwiększyła się w skutek jednego z trzech wspomnianych już zdarzeń. Co ważne, opłata adiacencka nie dotyczy nieruchomości przeznaczonych do celów rolniczych i leśnych.
Ustawa o gospodarce nieruchomościami – podstawa prawna opłaty adiacenckiej
Rzecz jasna, opłata adiacencka ma swoje ugruntowanie w przepisach prawnych. Wszystkie kluczowe informacje na temat omawianej opłaty zawarte są w Ustawie o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 roku. To właśnie na podstawie tego aktu prawnego samorząd może podjąć decyzję o nałożeniu opłaty adiacenckiej.
Opłata adiacencka – najważniejsze informacje | |
Na kogo jest nakładana? | dzierżawców wieczystych i właścicieli nieruchomości |
Kto ją nakłada? | prezydent miasta, wójt lub burmistrz |
Z czego wynika? | ze wzrostu wartości nieruchomości |
Ile wynosi? | 30% lub 50% wzrostu wartości nieruchomości |
Kiedy jest nakładana? |
|
Co jest jej podstawą prawną? | Ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 roku |
Tabela 1. Źródło: poradnikprzedsiebiorcy.pl (stan na: 1.02.2024 r.).
Opłata adiacencka wynikająca z podziału nieruchomości
Jedną z podstaw do naliczenia omawianej opłaty jest podział nieruchomości, który odbył się na wniosek właściciela lub dzierżawcy wieczystego i którego skutkiem jest wzrost wartości nieruchomości.
Przypomnijmy, że wysokość opłaty ustalana jest przez radę gminy w drodze uchwały na podstawie operatu szacunkowego. Ostatecznie wysokość opłaty adiacenckiej nie może jednak przekroczyć określonej wartości procentowej, która przy podziale wynosi 30% różnicy pomiędzy wartością nieruchomości sprzed podziału i po podziale.
Przykładowo, nieruchomość była warta 500 000 zł, a po podziale jej wartość skoczyła do 600 000 zł. Opłata może wówczas wynieść maksymalnie 30 000 zł (30% z różnicy, czyli 30% ze 100 000 zł).
Musisz wiedzieć, że samorząd na naliczenie opłaty adiacenckiej ma określony termin – może to zrobić do 3 lat od formalnej daty podziału nieruchomości.
Wymiar stawki procentowej opłaty adiacenckiej | |
Opłata adiacencka | Wysokość stawki opłaty adiacenckiej |
Z tytułu podziału nieruchomości | do 30% wzrostu wartości nieruchomości; |
Z tytułu scalenia i podziału nieruchomości | do 50% wzrostu wartości nieruchomości; |
W związku z wybudowaniem infrastruktury technicznej | do 50% wzrostu wartości nieruchomości. |
Tabela 2. Źródło: www.poradnikprzedsiebiorcy.pl (stan na: 1.02.2024 r.).
Czy przy podziale działki musisz wnieść opłatę adiacencką?
Po pierwsze, opłaty adiacenckiej nie trzeba uiszczać, dopóki samorząd nie podejmie decyzji o jej nałożeniu, a gmina ma tylko prawo do takiej decyzji, a nie obowiązek jej podjęcia. Po drugie, nie zawsze podział nieruchomości wiąże się ze wzrostem jej wartości, a więc nie przy każdym podziale jest w ogóle podstawa do naliczenia dodatkowej opłaty.
Ponadto, opłaty adiacenckiej nie można naliczyć w następujących sytuacjach:
- kiedy nieruchomość przeznaczona jest do celów rolniczych lub leśnych;
- kiedy podział nieruchomości dokonywany jest niezależnie względem ustaleń Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzeni (MPZP);
- kiedy podział nieruchomości został zlecony nie przez właściciela lub dzierżawcę wieczystego, a przez inny podmiot.
Opłata adiacencka a infrastruktura techniczna
Opłata adiacencka może też zostać naliczona po stworzeniu warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej lub po stworzeniu warunków do korzystania z wybudowanej drogi. Możliwe jest to jednak tylko w momencie, w którym zaistniała sytuacja bezpośrednio wpłynęła na wzrost wartości nieruchomości.
Doprecyzujmy, że pod pojęciem budowy urządzeń infrastruktury technicznej należy rozumieć:
- budowę drogi w sąsiedztwie nieruchomości;
- budowę (pod ziemią, na ziemi, ponad ziemią) przewodów lub urządzeń wodociągowych, ciepłowniczych, kanalizacyjnych, elektrycznych, telekomunikacyjnych lub gazowych.
Wysokość opłaty adiacenckiej naliczana jest w taki sam sposób, w wyżej opisanej sytuacji. W tym przypadku może ona jednak wynosić maksymalnie nie 30%, a 50% różnicy pomiędzy wartością nieruchomości sprzed rozbudowy architektury technicznej i po niej.
Musisz też wiedzieć, że żeby można było naliczyć opłatę adiacencką, budowa urządzeń infrastruktury technicznej musi finansowana ze środków Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, ewentualnie ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi.
Jak uniknąć opłaty adiacenckiej – czy sprawa może ulec przedawnieniu?
Przypomnijmy, że sam wzrost wartości nieruchomości, który był skutkiem budowy urządzeń infrastruktury technicznej lub podziału działki, nie nakłada na właściciela obowiązku uiszczenia opłaty adiacenckiej. Obowiązek ten pojawia się dopiero w momencie, w którym wójt, burmistrz lub prezydent miasta wydadzą taką decyzję. Ponadto, decyzja w sprawie ustalenia opłaty adiacenckiej musi zapaść w terminie do 3 lat – później sprawa się przedawnia.
Pamiętaj też, że obowiązek wnoszenia opłaty adiacenckiej nie dotyczy właścicieli oraz dzierżawców gruntów przeznaczonych na cele rolnicze lub leśne.
Ponadto, od ustalenia opłaty adiacenckiej można się odwołać, w pierwszej instancji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO), w drugiej instancji do sądu administracyjnego. Na złożenie odwołania masz 14 dni, a czas liczony jest od daty otrzymania (odbioru) decyzji o nałożeniu omawianej opłaty.
Co w sytuacji sprzedaży nieruchomości?
Ustawa o gospodarce nieruchomościami nie przesądza, czy obowiązek zapłaty opłaty adiacenckiej spoczywa na kupującym, czy sprzedającym. Zapłacić powinna więc strona, która skorzystała na wzroście wartości nieruchomości, o ile wartość ta faktycznie wzrosła, a przyczyną wzrostu był podział, scalenie i podział lub budowa urządzeń infrastruktury technicznej.
O tym, kto powinien zapłacić opłatę za wzrost wartości nieruchomości, decyduje dzień, w którym formalnie nastąpił podział nieruchomości. Innymi słowy, opłatę adiacencką uiszcza więc podmiot, który był właścicielem nieruchomości w dniu, w którym stworzono warunki do podłączenia nieruchomości do urządzeń infrastruktury technicznej lub stworzono warunki do korzystania z wybudowanej drogi. Jest to bowiem dzień, w którym teoretycznie wzrosła wartość nieruchomości.
Chcesz ubezpieczyć swoją nieruchomość? Poszukaj dobrej polisy!
Jako właściciel nieruchomości, dzierżawca lub najemca możesz ubezpieczyć ją online, np. za pomocą kalkulatora polis. Kupisz w ten sposób polisę mieszkaniową skrojoną na miarę, czyli posiadającą wybrany przez ciebie zakres ochrony. Samodzielnie będziesz mógł też zdecydować, jakie sumy ubezpieczenia ustalić i w którym dokładnie dniu polisa wejdzie w życie.
Kalkulator ubezpieczeń pozwoli ci sprawnie zestawić ze sobą minimum kilkanaście różnych ofert od takich towarzystw, jak: Generali, Proama, Link4, Inter Polska, mtu24.pl, TU Europa, Wiener, Benefia czy Uniqa. Każdą z dostępnych polis będziesz mógł na spokojnie przeanalizować, czytając jej OWU i kartę produktu, a kiedy wybierzesz już najatrakcyjniejszą dla siebie opcję, z poziomu kalkulatora będziesz mógł od razu opłacić składkę. Zakup ubezpieczenia online pozwoli ci zaoszczędzić sporo czasu (procedura może potrwać nawet dosłownie kilka minut), a także pieniędzy – nawet kilkaset złotych w skali roku.
SPRAWDŹ RÓWNIEŻ: Kontrole abonamentu RTV 2024 - czy zapłacisz karę?
Ważne informacje
1. Opłata adiacencka dotyczy właścicieli i dzierżawców nieruchomości, których wartość wzrosła w konkretnych okolicznościach
2. Opłatę adiacencką można nałożyć przy: podziale nieruchomości, scaleniu i podziale nieruchomości oraz przy budowie poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej
3. Opłatę adiacencką nakłada burmistrz, wójt lub prezydent miasta, a jej wysokość uchwala rada gminy na podstawie operatu sporządzonego przez rzeczoznawcę
4. Wysokość opłaty adiacenckiej nie może przekroczyć 30% (przy podziale) lub 50% (przy scaleniu i podziale oraz rozbudowie infrastruktury) różnicy wartości nieruchomości
FAQ – Najczęściej zadawane pytania w sprawie ustalenia opłaty adiacenckiej:
Kto płaci opłatę adiacencką?
Opłata adiacencka może zostać naliczona dzierżawcy wieczystemu lub właścicielowi nieruchomości. Ponadto, musi dojść do wzrostu wartości nieruchomości w skutek jednego z trzech zdarzeń: podziału nieruchomości, scalenia i podziału nieruchomości, budowy poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa, budżetu Unii Europejskiej lub innych środków zagranicznych, które nie podlegają zwrotowi.
Ile wynosi opłata adiacencka?
Ustalenie opłaty odbywa na podstawie operatu szacunkowego, a jej wysokość nie może przekroczyć: przy podziale nieruchomości – 30% wzrostu wartości nieruchomości; przy scaleniu i podziale nieruchomości – 50% wzrostu wartości nieruchomości; przy budowie poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej – 50% wzrostu wartości nieruchomości. Ustalenia opłaty adiacenckiej następują w skutek uchwały rady gminy po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego. Decyzja zatwierdzająca jest podpisywana przez wójta, sołtysa lub prezydenta miasta.
Kto jest zwolniony z opłaty adiacenckiej?
W określonych okolicznościach samorząd może naliczyć opłatę adiacencką, ale nie ma takiego obowiązku. Konieczność opłacenia tego świadczenia nie powstaje więc automatycznie, tylko w skutek decyzji prezydenta miasta, wójta lub burmistrza. Opłata adiacencka nie dotyczy nieruchomości przeznaczonych na cele leśne i rolnicze. Ponadto, nakłada się ją jedynie w sytuacji, w której właściciel nieruchomości lub dzierżawca wieczysty zyskał poprzez wzrost wartości nieruchomości, co stało się na skutek: podziału działki, scalenia i podziału lub rozbudowy infrastruktury technicznej, czyli np. w skutek wybudowanej drogi.
Jakie mogą być konsekwencje z niewniesienia opłaty adiacenckiej?
Jeśli nie uiścisz nałożonej na ciebie opłaty adiacenckiej, poniesiesz konsekwencje prawne. Wszczęta może wówczas zostać procedura egzekucji administracyjnej, w skutek czego zajęta może zostać część twojego wynagrodzenia lub majątku. Pamiętaj jednak, że ustalenie opłaty adiacenckiej nie jest ostateczne. Możliwe jest zawsze wszczęcie postępowania odwoławczego – masz na to 14 dni od otrzymania decyzji samorządu. W pierwszej kolejności możesz odwołać się Samorządowego Kolegium Odwoławczego, potem do sądu administracyjnego.
Czy można się odwołać od opłaty adiacenckiej?
W przypadku opłaty adiacenckiej można się odwołać najpierw do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO), później do sądu administracyjnego. Na złożenie wniosku odwoławczego przysługuje 14 dni, a termin liczony jest od dnia, w którym otrzymało się oficjalną decyzję.
Czy opłatę adiacencką można rozłożyć na raty?
Tak, możliwe jest rozłożenie opłaty adiacenckiej na raty. W tym celu dzierżawcy lub właściciele nieruchomości muszą złożyć stosowany wniosek. W przypadku rozłożenia opłaty adiacenckiej płatności są dokonywane raz w roku przez 10 lat.
Czym są podłączenia nieruchomości do infrastruktury technicznej?
Samorząd ustala nałożenie opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, jeśli wzrost spowodowany był jednym z trzech czynników: podziałem działki, scaleniem i podziałem lub podłączeniem lub wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej. Pod tym ostatnim hasłem kryją się: przewody lub urządzenia wodociągowe, ciepłownicze, kanalizacyjne, elektryczne, telekomunikacyjne bądź gazowe, a także wybudowanie drogi. Co ważne, opisana infrastruktura musi być finansowana z publicznych środków krajowych lub zagranicznych, np. ze środków Skarbu Państwa lub budżetu Unii Europejskiej.
Czy opłatę adiacencką można naliczyć dwa razy?
Tak, wszczęcie postępowania o ustalenie opłaty może mieć miejsce za każdym razem, kiedy nieruchomość zyska na wartości w skutek podziału, scalenia i podziału czy też rozbudowy infrastruktury technicznej.
