Ubezpieczenie na życie a zajęcie komornicze – co warto wiedzieć?

Zdarzają się jednak wyjątki. Warto zatem sprawdzić warunki swojej polisy i skonsultować się z doradcą finansowym, aby upewnić się, że wszystkie aspekty ochrony przed zajęciem komorniczym są zrozumiałe. Co warto wiedzieć i na co należy zwrócić uwagę?

TU SPRAWDZISZ CENY UBEZPIECZENIA

Czym jest zajęcie komornicze i co może zająć komornik? 

Zajęcie komornicze to proces egzekucyjny, w którym komornik sądowy na polecenie wierzyciela przejmuje majątek dłużnika w celu zaspokojenia długu. Komornik może zająć różne składniki majątku, w tym ruchomości (np. samochody, sprzęt AGD), nieruchomości (np. domy, mieszkania), wierzytelności (np. wynagrodzenie za pracę, rachunki bankowe), środki na rachunkach bankowych oraz dochody z działalności gospodarczej. Aktualnie komornik nie może zająć świadczeń socjalnych, alimentów oraz kwoty wolnej od zajęcia na koncie bankowym, która wynosi 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Kiedy komornik może zająć ubezpieczenie na życie?

Metod na odzyskanie należności od osoby zadłużonej, wierzyciel może mieć sporo. Oprócz zajęcia wynagrodzenia lub majątku dłużnika, wierzyciel może chcieć wykorzystać ubezpieczenie na życie do spłaty zadłużenia. Jednak warto mieć świadomość, czy komornik ma prawo wykonać taki krok.

Artykuł 831 § 1 pkt 5 kodeksu cywilnego stanowi o tym, że egzekucji komorniczej nie podlegają świadczenia z ubezpieczeń osobowych. Do nich możemy zaliczyć również ubezpieczenia na życie.

Niestety, w tym przypadku istnieją wyjątki od tej reguły, do których należą:

• zadłużenia alimentacyjne,
• zadłużenia wobec towarzystwa ubezpieczeniowego.

Możliwa jest natomiast tzw. egzekucja z wierzytelności. Wierzyciel może dowiedzieć się o tym, że dłużnik otrzymał świadczenie z ubezpieczenia i za pomocą komornika może dążyć do przejęcia tych pieniędzy. W tym przypadku kluczowa jest pewna sprawa – świadczenie musi być wypłacone, a nie wyłącznie domniemane. Komornik może zatem zająć odszkodowanie z tytułu wystąpienia zdarzenia polisowego, ale nie może zrobić tego wobec samej polisy na życie i potencjalnego odszkodowania. 

Dobrze jest również wiedzieć, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów oraz Sprawiedliwości z dnia 4 lipca 1986 r.  - świadczenia z ubezpieczeń osobowych nie podlegają egzekucji sądowej w trzech czwartych częściach tych świadczeń.

Co się dzieje, jeśli osoba zadłużona postanowi zrezygnować z polisy na życie i będzie wnioskować o wypłatę zgromadzonych środków? W takim przypadku komornik może zająć środki, ale wyłącznie na wniosek wierzyciela. To oznacza, że z kwoty świadczenia mogą zostać pobrane również koszty egzekucji oraz naliczone odsetki.

Warto dodać, że istnieje również opcja egzekucji z innych praw majątkowych. W sytuacji, gdy wierzyciel dotrze do informacji o posiadanej przez dłużnika polisie na życie, może doprowadzić do tego, że komornik w oparciu o art. 910 k.p.c. dokona zajęcia prawa majątkowego. Wówczas zawiadamia ubezpieczyciela o zajęciu tego prawa w związku z pokryciem kosztów należności wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi. 

Takie zajęcie prawa staje się możliwe w chwili doręczenia ubezpieczycielowi zawiadomienia o zajęciu. W ten sposób wierzyciel zyskuje podstawę do wykonywania wszelkich uprawnień majątkowych, jakie posiadał dłużnik. 

Co się dzieje w przypadku egzekucji komorniczej?

Należy pamiętać, że bez tytułu wykonawczego, któremu klauzulę wykonalności nadał sąd, komornik nie może prowadzić postępowania egzekucyjnego. Egzekucja komornicza nie może doprowadzić do tego, że osoba zadłużona zostanie bez środków do życia.

W przypadku świadczenia z ubezpieczenia na życie, komornik może przejąć maksymalnie ¼ odszkodowania. 

Przykładowo – jeśli ubezpieczony z tytułu pobytu w szpitalu i uszczerbku na zdrowiu otrzyma świadczenie w wysokości 6 000 zł, to zajęciu powinna podlegać kwota nie większa niż 1 500 zł. Dotyczy to oczywiście zadłużenia, które nie wynika z zobowiązań alimentacyjnych. W takiej sytuacji komornik może zająć większą sumę większą niż ¼ świadczenia. 

Czy komornik może zająć odszkodowanie za zgon ubezpieczonego?

Odszkodowanie za zgon ubezpieczonego, wypłacane z polisy na życie, z reguły nie podlega zajęciu komorniczemu. Świadczenie to jest przeznaczone wyłącznie dla uposażonych, którzy są wskazani w polisie przez osobę ubezpieczoną. Prawo chroni te środki, aby zapewnić finansowe wsparcie rodzinie zmarłego. Jednak zawsze warto dokładnie sprawdzić warunki swojej polisy oraz skonsultować się z doradcą finansowym, aby upewnić się, że wszystkie aspekty ochrony przed zajęciem komorniczym są zrozumiałe i spełnione. 

Wypowiedź eksperta

Wyjątkiem mogą być sytuacje, gdzie polisa przewiduje inne zapisy lub gdy świadczenie przysługuje bezpośrednio dłużnikowi jeszcze za jego życia.

Ewelina Ratajczak, Specjalista ds. ubezpieczeń na życie i nieruchomości

Co zrobić, jeśli komornik zajął pieniądze z ubezpieczenia na życie?

Komornikowi zależy na tym, by jak najszybciej wyegzekwować od dłużnika zadłużenie. Z tego powodu może podjąć decyzję o zajęciu konta, na którym znajdują się środki z odszkodowania z ubezpieczenia na życie. Prawo jednak jasno określa możliwości komornika w tej kwestii i należy w tej sytuacji dochodzić swoich praw. 

Przede wszystkim najważniejszym krokiem jest kontakt z komornikiem. Im szybciej wyjaśnimy sytuację, tym lepiej dla nas i pieniądze z polisy wrócą do nas, jednak pomniejszone o ¼ sumy. Powinniśmy złożyć wniosek, w którym należy zamieścić konkretne informacje.

Takie pismo musi zawierać:

• dane dłużnika,
• sygnaturę sprawy,
• numer konta bankowego dłużnika,
• informację, w jakim banku posiadany jest rachunek osoby zadłużonej,
• prośbę o zwolnienie kwoty od zajęcia,
• wysokość kwoty, która ma być zwolnione od zajęcia,
• podstawę prawną, na której składany jest wniosek (art. 831 pkt. 5 k.p.c. w zw. z rozporządzeniem Ministrów Finansów oraz Sprawiedliwości z dnia 4 lipca 1986 roku).

Wypowiedź eksperta

Warto negocjować z komornikiem warunki spłaty zadłużenia. Jeśli posiadamy środki, by pokryć całość lub część długu – nie zwlekajmy z tym. Możemy również ubiegać się o to, by spłatę rozłożyć na dogodne dla nas raty. Komornikowi również zależy na odzyskaniu zadłużenia, powinien zatem przystać na naszą propozycję.

Ewelina Ratajczak, Specjalista ds. ubezpieczeń na życie i nieruchomości

Co zrobić z polisą gdy obawiamy się postępowania komorniczego?

Najlepszym rozwiązaniem jest oczywiście to, by nie dopuszczać do zadłużenia. W życiu bywa jednak z tym różnie i z wielu przyczyn możemy znaleźć się w trudnej sytuacji finansowej, w której priorytetem będzie dla nas utrzymanie siebie i rodziny, a w następnej kolejności dopiero spłata zobowiązań wobec wierzyciela. 

Jeśli posiadamy polisę na życie, a nasz budżet z powodu zadłużenia wymaga cięcia różnych kosztów – zamiast rezygnacji z polisy możemy wnioskować o zawieszenie składki, szczególnie gdy jest ona wysoka. Dzięki temu nie stracimy ubezpieczenia, a zyskamy kilka miesięcy bez konieczności dodatkowych kosztów. Należy jednak podkreślić, że w czasie, w którym składka zostanie zawieszona, zostanie zawieszona również ochrona.

Innym rozwiązaniem może być również rezygnacja z umów dodatkowych, szczególnie gdy posiadamy rozbudowaną ochronę lub polisę rodzinną. Po upływie czasu, gdy nasze problemy finansowe miną, możemy znów rozszerzyć potrzebną nam ochronę.

Z kolei w sytuacji, gdy nasze zadłużenie staje się już sporym zagrożeniem dla naszego budżetu i spodziewamy się, że może doprowadzić do egzekucji komorniczej – warto zastanowić się nad rozwiązaniem umowy ubezpieczeniowej i odzyskaniu środków zgromadzonych na rachunku ubezpieczeniowym. Suma, którą zgromadziliśmy przez lata na naszej polisie, może umożliwić nam spłatę całego lub części zobowiązania wobec wierzyciela. Oczywiście nie w tym celu decydowaliśmy się wcześniej na zakup ubezpieczenia na życie, jednak może to być lepsze rozwiązanie niż doprowadzenie do zajęcia konta przez komornika. 

Po uregulowaniu zadłużenia będziemy mogli ponownie zdecydować się na zakup polisy na życie. 

Czy polisa na życie to duży wydatek? 

Polisę na życie da się dostosować do różnych potrzeb i budżetów, co oznacza, że jej koszt może się znacznie różnić. Najtańsze polisy zaczynają się już od około 30 zł miesięcznie, ale cena wzrasta w zależności od zakresu ochrony, sumy ubezpieczenia, wieku ubezpieczonego oraz jego stanu zdrowia.

Oto przykładowa kalkulacja miesięcznych składek dla różnych ofert:

Tabela 1. Opracowanie własne na podstawie oferty wybranych TU (07.06.2024). 

Warto mieć na uwadze, że to stawki orientacyjne. Ostateczny koszt polisy zależy od wielu czynników, takich jak:

• zakres ochrony – im szersza ochrona, tym wyższa składka,
• suma ubezpieczenia – wyższa suma ubezpieczenia wiąże się z wyższymi kosztami,
• rodzaj polisy – polisy grupowe są zazwyczaj tańsze niż indywidualne,
• stan zdrowia – osoby zdrowe płacą niższe składki,
• wiek – młodsze osoby płacą mniej za ubezpieczenie,
• zawód i hobby – osoby wykonujące ryzykowne zawody lub mające ryzykowne hobby płacą więcej,
• częstotliwość opłacania składek – im rzadziej płacisz składki, tym wyższe mogą one być.

Gdzie znaleźć dobre ubezpieczenie na życie? 

Zanim zdecydujemy się na zakup ubezpieczenia, warto zastanowić się dokładnie nad tym, jakiej ochrony szukamy oraz jakim budżetem dysponujemy. 

Bardzo ważne jest to, by nie decydować się na ubezpieczenie, które przekracza nasze możliwości finansowe. W sytuacji, gdy pojawią się pierwsze problemy finansowe, nasza polisa będzie dla nas sporym obciążeniem, a to prowadzi do chęci rezygnacji z ochrony. 

W poszukiwaniu polisy dopasowanej do naszych potrzeb najbardziej niezawodnym sposobem jest skorzystanie z pomocy porównywarki ubezpieczeniowej. Polega ona na wypełnieniu krótkiego formularza, w którym opisujemy, jakiego ubezpieczenia szukamy. W oparciu o udzielone informacje, zostanie przygotowana dla nas oferta i skontaktuje się z nami konsultant w celu przedstawienia oferty. 

Możemy w ten sposób zaoszczędzić wiele cennego czasu, ale i pieniędzy, ponieważ porównanie ofert może pomóc znaleźć nam atrakcyjną ofertę w bardzo korzystnej cenie.
 

TU SPRAWDZISZ CENY UBEZPIECZENIA