Zmiany dla kierowców. Co może się zmienić w 2023 roku?

W 2023 r. najbardziej niemiłą niespodzianką dla właścicieli pojazdów jest dwukrotny wzrost kar za brak OC. Pod koniec roku zacznie również obowiązywać prawo o konfiskacie samochodów pijanych kierowców. Jednak można znaleźć również dobre wiadomości – np. na razie nie zmienią się koszty wykonania badań technicznych pomimo protestów diagnostów. Sprawdź, jakie istotne przepisy drogowe zmieniły się w ostatnim czasie i jakie dalsze plany ma ustawodawca w tej kwestii.

Najistotniejsze zmiany przepisów dla kierowców w 2022 r.

W 2022 r. doszło do wielu istotnych zmian przepisów, które dotyczą kierowców. W poniższym artykule możesz zapoznać się z listą najważniejszych z nich:

W 2022 r. znacznie wzrosły stawki mandatów

Od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje nowy taryfikator mandatów. Przede wszystkim wprowadził 10-krotny wzrost maksymalnej stawki mandatu drogowego z 500 do 5000 zł, a także 6-krotny grzywny nakładanej przez sąd z 5000 do 30 000 zł. W efekcie znacznie wzrosły kary za przekroczenie dopuszczalnej prędkości, które aktualnie wynoszą:

• do 10 km/h – 50 zł;
• 11-15 km/h – 100 zł;
• 16-20 km/h – 200 zł;
• 21-25 km/h – 300 zł;
• 26-30 km/h – 400 zł;
• 31-40 km/h – 800 zł (1600 zł przy ponownym popełnieniu tego samego wykroczenia, tzw. recydywy);
• 41-50 km/h – 1000 zł (2000 zł przy ponownym popełnieniu tego samego wykroczenia, tzw. recydywy);
• 51-60 km/h – 1500 zł (3000 zł przy ponownym popełnieniu tego samego wykroczenia, tzw. recydywy);
• 61-70 km/h – 2000 zł (4000 zł przy ponownym popełnieniu tego samego wykroczenia, tzw. recydywy);
• ponad 70 km/h – 2500 zł (5000 zł przy ponownym popełnieniu tego samego wykroczenia, tzw. recydywy).

W 2022 r. zmieniły się zasady przyznawania punktów karnych

Od 17 września 2022 r. zmieniły się również zasady dotyczące punktów karnych. Nadal maksymalny limit, po którego przekroczeniu możesz stracić prawo jazdy, wynosi 20 punktów dla osób mających uprawnienia do kierowania pojazdów krócej niż rok, oraz 24 punkty dla pozostałych kierowców. Jednak maksymalna liczba punktów karnych, którą możesz otrzymać za jedno wykroczenie wzrosła z 10 do 15. Oprócz tego za przekroczenie dopuszczalnej prędkości aktualne stawki punktów wynoszą:

• do 10 km/h – 50 zł mandatu i 1 punkt karny,
• o 11–15 km/h – 100 zł mandatu i 2 punkty karne,
• o 16–20 km/h – 200 zł mandatu i 3 punkty karne,
• o 21–25 km/h – 300 zł mandatu i 5 punktów karnych,
• o 26–30 km/h – 400 zł mandatu i 7 punktów karnych,
• o 31–40 km/h – 800 zł mandatu (recydywa 1600 zł) i 9 punktów karnych,
• o 41–50 km/h – 1000 zł mandatu (recydywa 2000 zł) i 11 punktów karnych,
• o 51–60 km/h – 1500 zł mandatu (recydywa 3000 zł) i 13 punktów karnych,
•  o 61–70 km/h – 2000 zł mandatu (recydywa 4000 zł) i 14 punktów karnych,
• o 71 km/h i więcej – 2500 zł mandatu (recydywa 5000 zł) i 15 punktów karnych.

Ponadto zmieniły się zasady usuwania punktów karnych. Wcześniej konto kierowcy kasowało się po upływie jednego roku od opłacenia mandatu bądź uprawomocnienia się wyroku sądowego. Z kolei od 17 września 2022 r. ten okres wydłużył się do dwóch lat, które są liczone od daty nałożenia kary albo jej umorzenia.

Przed zmianą przepisów niektórzy kierowcy korzystali również z możliwości kasowania punktów karnych poprzez odbycie dobrowolnego kursu reedukacyjnego. W ten sposób można było zredukować maksymalnie 6 punktów, gdy nie doszło do utraty prawa jazdy po przekroczeniu dopuszczalnego limitu. Jednak od 17 września 2022 r. nie ma już takiej możliwości.

Jednocześnie Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad projektem obowiązkowych kursów reedukacyjnych dla kierowców, którzy przekroczyli limit 24 punktów karnych. Dobrą wiadomością dla właścicieli samochodów może być fakt, że zgodnie z założeniami nie traciliby od razu prawa jazdy, ale musieli odbyć kurs. Miałby trwać 21 godzin po 45 minut jedna w ciągu 3 dni zajęć. Opłata dla uczestników ma wynosić 500 zł. Jednak nie wiadomo jeszcze, kiedy ten przepis wejdzie w życie.

W 2022 r. ubezpieczyciele otrzymali dostęp do historii mandatowej kierowców

17 czerwca 2022 r. doszło do kolejnej istotnej zmiany dla kierowców. Wówczas towarzystwa ubezpieczeniowe otrzymały dostęp do historii otrzymanych mandatów i zgromadzonych punktów karnych przez właścicieli pojazdów. Ponadto 1 listopada ubiegłego roku weszły w życie nowe rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) dotyczące likwidacji szkód komunikacyjnych. Jednak spotkały się z dużym oporem ze strony ubezpieczycieli, ponieważ dotychczas 16 firm nie zastosowało się do zaleceń KNF. Towarzystwa obawiają się m.in. wykorzystywania nowych zasad jako pretekst do podniesienia cen napraw przez warsztaty, co będzie skutkować wzrostem składek OC.

Poza dostępem ubezpieczycieli do historii mandatowej kierowców i nowymi rekomendacjami KNF w kwestii likwidacji szkód komunikacyjnych, również rosnąca inflacja może skutkować wzrostem cen OC. W 2022 r. przedstawiciele KNF zarzucali zaniżanie stawek przez niektóre firmy, co w przyszłości może oznaczać problemy z jakością likwidacji szkód i wypłacalnością towarzystw. Jednocześnie z takim stanowiskiem nie zgadza się Polska Izba Ubezpieczeń (PIU). Czy więc obowiązkowe ubezpieczenie pojazdu będzie droższe? W styczniu 2023 r. średnia cena OC wyniosła 490 zł i była nieznacznie wyższa w porównaniu do grudnia 2022 r. (488 zł). Bardzo więc prawdopodobne, że w kolejnych miesiącach może dojść do dalszych podwyżek. Jednak dobrą wiadomością dla kierowców jest fakt, że składki OC są zdecydowanie niższe od kar za brak OC.

Jakie zmiany czekają kierowców w 2023 roku?

W 2023 r. również dojdzie do kilku istotnych zmian przepisów, które mogą dotknąć kierowców. Poniżej opisujemy najważniejsze z nich.

Wyższe kary za brak OC w 2023 r.

W 2023 r. dwukrotnie wzrośnie wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Najpierw od 1 stycznia do 30 czerwca wynosi 3490 zł brutto, a następnie od 1 lipca do 31 grudnia wzrośnie do 3600 zł brutto. W efekcie w tym roku dwukrotnie wzrosną również kary za brak OC. W okresie styczeń-czerwiec maksymalna kara za nieubezpieczenie pojazdu ciężarowego powyżej 14 dni wynosi 10 470 zł, a lipiec-grudzień wzrośnie do 10 800 zł. 

Niestety podwyżki nie ominą również właścicieli samochodów osobowych. W okresie styczeń-czerwiec 2023 r. kara za brak OC dla właścicieli samochodów osobowych do 3 dni wynosi 1400 zł. Brak polisy od 4 do 14 dni uszczupli portfel o 3490 zł. Natomiast nieubezpieczenie auta powyżej 14 dni będzie kosztować spóźnialskiego posiadacza auta 6980 zł.

Kolejna podwyżka czeka właścicieli samochodów osobowych w okresie lipiec-grudzień 2023 r. Wówczas za brak OC do 3 dni będą musieli zapłacić 1440 zł, a od 4 do 14 dni 3600 zł. Z kolei kara za nieubezpieczenie auta powyżej 14 dni wzrośnie do 7200 zł.

Kara za brak OC to niejedynie ryzyko dla kierowcy. Jeśli spowoduje wypadek lub kolizję drogową bez ważnej polisy, to szkody pokryje Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG). Jednak następnie UFG wystąpi o zwrot wypłaconych środków do nieubezpieczonego sprawcy. Rekordzista musi zwrócić Funduszowi ponad 2 mln zł.

Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Konfiskata samochodu za jazdę po alkoholu w 2023 r.

W grudniu 2022 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację przepisów Kodeksu karnego. Jeden z nich dotyczy nietrzeźwych kierowców. Jeśli będą mieć we krwi powyżej 1,5 promila alkoholu, zawsze mają tracić samochód. Konfiskata pojazdu zostanie przeprowadzona niezależnie, czy dojdzie do wypadku lub nie. Przepadek auta ma być również stosowany, jeśli kierujący spowoduje wypadek, mając we krwi powyżej 0,5 promila alkoholu bądź w przypadku recydywy. Nowe prawo ma wejść w życie w grudniu 2023 r. Jak dokładnie ma przebiegać procedura odebrania samochodu?

Najpierw policja ma zająć samochód na 7 dni. Następnie prokurator przeprowadzi zabezpieczenie pojazdu, a sąd orzeknie przepadek. Jednak sędzia ma prawo odstąpić od konfiskaty samochodu, jeśli nie doszło do wypadku lub zachodzą wyjątkowe okoliczności.

Nowe przepisy określają również sytuację, gdy auto jest w leasingu lub ma współwłaściciela. Wówczas sąd ma orzekać przepadek równowartości pojazdu. W praktyce kierowca prowadzący w stanie nietrzeźwości będzie musiał zapłacić tyle, ile wynosi średnia wartość rynkowa samochodu. W efekcie nie będzie przeprowadzana indywidualna wycena konkretnego egzemplarza. Oznacza to, że jeśli np. w czasie wypadku auto kierującego po spożyciu alkoholu zostanie uszkodzone, to kwota do zapłaty nie zostanie pomniejszona o wartość powstałej szkody. Ma to zapobiec odniesieniu korzyści przez sprawców poruszających się po drogach na podwójnym gazie.

Jednak to nie koniec zaostrzenia prawa dla pijanych kierowców. W 2023 r. za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w stanie nietrzeźwości będzie grozić od 3 do 16 lat więzienia (wcześniej od 2 do 12 lat), a za doprowadzenie do śmierci minimum 5 lat więzienia. Zaostrzenie przepisów dla osób jeżdżących na podwójnym gazie ma przyczynić się do wzrostu bezpieczeństwa na drogach, tak samo jak wprowadzenie nowego taryfikatora w ubiegłym roku.

Kara za złożenie PPC-3 po terminie może wynieść 72 000 zł w 2023 r.

W 2023 r. wzrosną również kary za niezłożenie w wymaganym terminie deklaracji PPC-3 w urzędzie skarbowym. Na jej podstawie wylicza się podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2%, który trzeba zapłacić np. przy zakupie używanego samochodu. Druk PCC-3 należy złożyć w ciągu 14 dni od daty zawarcia umowy kupna-sprzedaży auta.

Wygeneruj automatycznie umowę kupna-sprzedaży pojazdu

Kara za niezłożenie deklaracji PCC-3 w wymaganym terminie może wynieść od 1/10 minimalnego wynagrodzenia za pracę do 20-krotności płacy minimalnej. Oznacza to, że w okresie styczeń-czerwiec 2023 r. może to być od 349 do 69 800 zł, a lipiec-grudzień 2023 r. od 360 do 72 000 zł.

Nowe fotoradary na polskich drogach w 2023 r.

W listopadzie 2022 r. Generalna Inspekcja Transportu Drogowego (GITD) zawarła umowę na uruchomienie, modernizację i zintegrowanie z dotychczasowym systemem 147 fotoradarów. Ma to przyczynić się do wzrostu wykrywalności wykroczeń oraz rozpoznawania przez urządzenia wizerunku kierowcy prowadzącego pojazd podczas złej pogody lub po zmroku.

Większość nowych fotoradarów ma zostać zainstalowanych w dotychczasowych miejscach. Jednak 20 do tej pory działających urządzeń zostanie przeniesionych w inne lokalizacje. Najwięcej nowych fotoradarów trafi do województwa wielkopolskiego (21), mazowieckiego (18), małopolskiego i lubelskiego (po 13). Z kolei najmniej do świętokrzyskiego, podkarpackiego i łódzkiego (po 6), opolskiego (5) oraz śląskiego i dolnośląskiego (po 4).

Pełna lista fotoradarów, które zostaną przeniesione w inne miejsca

Źródło: Sprint.pl

Jednak nowe fotoradary mogą być znacznie mniej skuteczne w porównaniu do starszych urządzeń używanych w przeszłości. Po wprowadzeniu nowego taryfikatora w 2022 r. liczba mandatów nakładanych przez drogówkę spadła o 352 tys. w porównaniu do 2021 r. Po znacznym wzroście kar za przekroczenie dopuszczalnej prędkości coraz więcej kierowców jeździ przepisowo, więc w rezultacie liczba wykroczeń wykrywanych przez fotoradary również może zostać obniżona. 

Do jakich jeszcze zmian przepisów dla kierowców może dojść w 2023 roku?

W 2023 r. może dojść do jeszcze kilku innych ważnych zmian przepisów dla kierowców. W sejmie od dawna toczą się prace m.in. nad zmianą zasad wykonywania badań technicznych pojazdu. Warto więc przygotować się, że niektóre z poniższych propozycji mogą wejść w życie w tym roku.

Czy nowe zasady badań technicznych pojazdu zaczną obowiązywać w 2023 roku?

9 stycznia 2023 r. miały zacząć obowiązywać nowe zasady wykonywania badań technicznych pojazdu. Jednak po raz kolejny przepisy nie weszły w życie i dotychczas nie wiadomo, kiedy to nastąpi. Zgodnie z unijną dyrektywą do zmian powinno już dojść od maja 2018 r. Co więc dokładnie może się zmienić w przeglądzie samochodu w tym roku?

Przede wszystkim pracownicy stacji kontroli pojazdów mają mieć obowiązek dokumentowania obecności samochodu w placówce. W tym celu powinni wykonać pięć zdjęć, w tym jedno stanu licznika. Ma to ukrócić zaliczanie badań technicznych przez auta, które nawet nie pojawiły się w warsztacie.

Warto również udać się do stacji diagnostycznej przed wymaganym terminem (maksymalnie 30 dni). Wówczas nowy przegląd będzie ważny przez rok, ale będzie liczony od daty poprzedniego badania technicznego pojazdu.

Czy w 2023 r. wzrosną ceny egzaminów na prawo jazdy?

4 listopada sejm przegłosował nowelizację ustawy Prawo o ruchu drogowym, która umożliwia Wojewódzkim Ośrodkom Szkolenia Kierowców (WORD) podniesienie stawek egzaminów prawa jazdy. Jednak następnie projekt został odrzucony przez senat i trafił ponownie do niższej izby parlamentu. W związku z tym podwyżki opłat nie weszły jeszcze w życie, ale z bardzo dużym prawdopodobieństwem zaczną obowiązywać w 2023 r. O ile dokładnie mogą wzrosnąć?

Projekt nowelizacji przepisów zakłada, że cenaegzaminu teoretycznego ma wzrosnąć z 30 do 50 zł. Z kolei w przypadku egzaminu praktycznego stawki mają być uzależnione od rodzaju kategorii prawa jazdy. Po wejściu w życie mogą wynieść:

• 200 zł – dla kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, C1, D1 lub T uprawnienia do kierowania tramwajem,
• 250 zł – dla kategorii B+E, C1+E, C, C+E, D, D+E lub D1+E.

Co więcej, zgodnie z projektem stawki w kolejnych latach miałyby być podwyższane na podstawie  średniorocznego wskaźnika inflacji. Wzrost opłat jest uzasadniany ułatwieniem działalności zadłużonych WORD-ów oraz podwyżką wynagrodzenia egzaminatorów, którzy domagali się jej podczas strajku w połowie ubiegłego roku. Jednak w porównaniu do cen kursów w szkołach nauki jazdy, opłaty za przystąpienie do państwowego egzaminu wydają się niewielkie.