W jaki sposób firmy ubezpieczeniowe wypłacają odszkodowania?

Zgodnie z definicją w polskim porządku prawnym likwidacja szkody ma za zadanie doprowadzić przedmiot ubezpieczenia do stanu sprzed szkody tak, jakby szkoda nigdy nie nastąpiła, oczywiście o ile to możliwe. Jeżeli nie jest to możliwe (np. samochód spłonął doszczętnie) - zadaniem odpowiedzialnego zakładu ubezpieczeń jest wyrównanie nam szkody w sposób możliwie sprawiedliwy. 

Wychodząc wytycznym naprzeciw, ubezpieczyciele oferują nam dwie opcje likwidacji szkody:

• kosztorysowy,
• warsztatowy.

We wpisie pt. "Wyłudzenia odszkodowań, czyli jak uczciwi kierowcy płacą za przestępców" dokładnie opisujemy mechanizm likwidacji szkody. 

Wariant kosztorysowy

Kosztorys to obecnie najpopularniejsza forma likwidacji szkody komunikacyjnej. Ludzie generalnie wolą widzieć pieniądze, które im się należą, czy to w formie gotówki, czy w formie przelewu. Wiele osób ma wątpliwości co do naprawy w warsztacie. Czy dobrze zrobią? Czy trzeba będzie poprawiać? Czy mi się to opłaca? Choć skarg na nieuczciwe rozliczanie szkód kosztorysowych jest z roku na rok coraz więcej, poszkodowani nadal decydują się na kosztorys. Jak to działa? 

1. Zgłoszenie szkody.

2. Likwidator szacuje wartość szkody na podstawie zdjęć oraz dokumentów i ustala proponowaną wartość odszkodowania. 

3. Poszkodowany może zaakceptować propozycję lub odwołać się od niej. 

4. W tej sytuacji firma może oddelegować rzeczoznawcę do dokładniejsego ocenienia rozmiarów szkody. Sporządzony przez niego kosztorys jest podstawą do kolejnej propozycji ugody, którą klient może zaakceptować lub nie. 

4a. W przypadku braku akceptacji ugody po wycenie rzeczoznawcy, klient może dalej dochodzić swoich praw przed sądem. 

5. W momencie akceptacji proponowanej kwoty, następuje wypłata pieniędzy na wskazane konto.

Ważne:

• wycenę przeprowadzają likwidatorzy wskazani przez firmę ubezpieczeniową,
• otrzymujesz określoną kwotę pieniędzy, wynikającą z wyliczenia przeprowadzonego przez ubezpieczyciela,
• wypłacone odszkodowanie powinno odpowiadać wysokości szkody i kosztom jej usunięcia,
• pamiętaj o odzyskaniu pełnego VAT-u. Mimo, że odszkodowanie (zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego, na podstawie umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych), obejmuje kwotę podatku VAT, warto, abyś o to dopytał ubezpieczyciela i ewentualnie, jeśli stosuje inną praktykę, zastanowił się nad skorzystaniem z opcji naprawy na fakturę z warsztatu.

Pamiętaj, że pieniądze, które dostaniesz od zakładu ubezpieczeń, co do zasady powinieneś przeznaczyć na naprawę po szkodzie, ale nikt tego od Ciebie nie wymaga i nikt nie będzie tego egzekwował. Dla ubezpieczyciela fakt wypłacenia kwoty, co do której się zgadzasz, jest równoznaczny z likwidacją szkody. To, czy za te pieniądze naprawisz auto, czy polecisz na wakacje, już zakładu ubezpieczeń nie interesuje.

Tutaj masz pewną przewagę nad firmą ubezpieczeniową, ponieważ:

• jeśli uda Ci się naprawić taniej, to wątpliwe, żeby chciało Ci się zwracać różnicę zakładowi ubezpieczeń, a wyobraź sobie, ze on Cię o to nie poprosi,
• jeżeli natomiast naprawa kosztować Cię bedzie więcej niż kwota wynikająca z kosztorysu, to tej różnicy masz prawo zażądać od ubezpieczyciela. Ten z kolei ma obowiązek Ci ją wypłacić.

W praktyce przeważnie wygląda to tak, że poszkodowany (likwiduje szkodę z ubezpieczenia OC sprawcy wypadku) może dokonać wyboru - czy chce naprawiać samochód w autoryzowanym serwisie czy w nieautoryzowanym warsztacie, oraz z jakich części chce korzystać. Jeśli chodzi o likwidację szkody z ubezpieczenia AC, kluczowe są zapisy z Ogólnych Warunków Ubezpieczenia.

✅ Największa zaleta: jeśli uda Ci się naprawić auto taniej, możesz wyjść na plus. 

❌ Największa wada: kosztorys jest najczęściej zaniżony, więc może pojawić się konieczność pisania odwołania, dostarczania dodatkowych dokumentów, czy nawet wynajęcia specjalistów od spraw odszkodowania. 

Czytaj także: Czy warto angażować specjalistę w dochodzenie odszkodowania?

Wariant warsztatowy (tzw. bezgotówkowy)

Naprawa w warsztacie zyskuje na popularności głównie z powodu plagi zaniżania wartości pojazdu i wartości szkody przez firmy ubezpieczeniowe. Działa to tak:

1. Zgłaszasz szkodę z OC sprawcy, zaznaczając w zgłoszeniu, że chcesz wstawić samochód do warsztatu.

2. Z OC sprawcy masz zapewnione auto zastępcze na czas naprawy, oraz holowanie samochodu do warsztatu. Najczęściej jest to warsztat, z którym dane towarzystwo ubezpieczeniowe ma podpisaną umowę. 

3. Warsztat przeprowadza naprawę, dokumentując wszelkie koszty doprowadzenia samochodu do stanu sprzed szkody i wysyła kosztorys do towarzystwa ubezpieczeniowego.

4. Ubezpieczyciel weryfikuje kosztorys i uiszcza należność na konto warsztatu. 

5. Poszkodowany otrzymuje naprawiony samochód.

W tym wariancie należy pamiętać o tzw. amortyzacji, czyli o tym, że ubezpieczyciel potrąca zwykle różnicę między wartością części nowych, którymi ma zostać naprawiony samochód i tych, które zostały uszkodzone w kolizji. Informację o ewentualnej amortyzacji możesz znaleźć w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia. U niektórych ubezpieczycieli amortyzację można “wykupić”, co oznacza, że naprawisz swój samochód używając nowych podzespołów bez żadnego potrącenia.

- mówi Kamil Sztandera, ekspert Rankomat.pl

Naprawa w warsztacie jest zdecydowanie opcją dla osób, które nie mają czasu dochodzić należności u ubezpieczyciela i zależy im na minimum formalności oraz wygodzie. Wstawiasz samochód, bierzesz auto zastępcze i czekasz na swoje. Tutaj tarcia mają miejsce głównie na linii warsztat-ubezpieczyciel. Zdarza się bowiem, że towarzystwo ubezpieczeniowe kwestionuje koszty naprawy. Zdarza się też, że warsztat je zawyża. Są to jednak kwestie, które leżą poza kręgiem zainteresowań poszkodowanego i to jest w tym najlepsze. 

A co jeśli będziesz miał do czynienia ze szkodą całkowitą, czyli sytuacją w której przywrócenie samochodu do stanu sprzed wypadku będzie nieopłacalne?Odszkodowanie w przypadku szkody całkowitej w ubezpieczeniu OC ustala się poprzez pomniejszenie wartości pojazdu przed uszkodzeniem o wartość uszkodzonego pojazdu po wypadku, czyli tzw. pozostałości. W przypadku ubezpieczenia AC próg opłacalności naprawy regulują Ogólne Warunki Ubezpieczenia. Jeżeli następuje przejęcie wraku przez ubezpieczyciela, na Twój wniosek lub z inicjatywy zakładu ubezpieczeń, odszkodowanie powinno być równe wartości pojazdu w stanie nieuszkodzonym.

✅ Największa zaleta: Zgodnie z wytycznymi KNF Twój samochód ma wyjechać z warsztatu w stanie jak sprzed szkody i nic Cię nie obchodzi. Szczególnie korzystny wariant, gdy korzystasz z auta zastępczego i nie masz czasu na odwołania i pilnowanie likwidatora.

❌ Największa wada: masz niewielki wpływ na proces likwidacji szkody i nie dostaniesz gotówki.

Czytaj więcej: Sposoby wypłaty odszkodowań

Bezpośrednia likwidacja szkody

Zarówno przed likwidacją kosztorysową, jak i warsztatową, jest jeszcze Bezpośrednia Likwidacja Szkody. Różnica pomiędzy BLS a klasyczną likwidacją szkody jest taka, że szkodę zgłaszamy u naszego ubezpieczyciela, podając dane sprawcy i naszą szkodę likwiduje nasz ubezpieczyciel. Następnie firma dochodzi roszczeń wyrównania szkody od ubezpieczyciela sprawcy. 

✅ Największa zaleta: Jeszcze większa wygoda i komfort - nie tylko mamy zlikwidowaną szkodę, ale jeszcze po naszej stronie stoi nasz ubezpieczyciel.

❌ Największa wada: nie wszystkie firmy ubezpieczeniowe należą do systemu BLS.