Kogo można uposażyć z polisy na życie?

Zawarcie umowy z ubezpieczycielem może nas związać z nim na długie lata. Warto zatem wiedzieć, kogo można uposażyć i tym samym zapewnić podstawę do otrzymania świadczenia z powodu śmierci ubezpieczonego. Bez wskazania w umowie ubezpieczenia, kwota świadczenia może trafić niekoniecznie do tej osoby, którą braliśmy pod uwagę.

TU SPRAWDZISZ CENY UBEZPIECZENIA

Uposażony – kto to jest?

W przypadku śmierci ubezpieczonego środki z ubezpieczenia na życie trafiają do określonych osób, które figurują w umowie ubezpieczenia jako uposażeni. Nie musi to oznaczać, że uposażeni to spadkobiercy po zmarłym. Jeśli wskazanie uposażonego w umowie ubezpieczenia nie nastąpiło, pieniądze trafią do osób uprawnionych do dziedziczenia. Ważne jest zatem, by wskazać kogo upoważniasz do wypłaty świadczenia w swojej polisie na życie.

Kogo można uposażyć? Możesz wskazać najbliższe Ci osoby - np. żonę lub brata. Mogą to być dzieci, rodzice czy kuzynostwo, na które zawsze mogłeś liczyć. Warto jednak zaznaczyć, że do wypłaty świadczenia możesz wskazać również osoby niespokrewnione - np. sąsiada lub przyjaciela rodziny. Osoba uposażona nie oznacza, że musi to być osoba fizyczna - w umowie ubezpieczeniowej możesz wskazać również instytucję, np. bank, w którym posiadasz kredyt.

Zastanów się dobrze, kogo chcesz upoważnić do otrzymania świadczenia w przypadku śmierci ubezpieczonego w swojej polisie na życie. Suma ubezpieczenia, szczególnie gdy jest wysoka, może zostać również podzielona na określone części. W tym wypadku ważne jest nie tylko, kogo można uposażyć, ale również w jakim stopniu.

Kim jest uposażony główny?

Podczas zawierania umowy z ubezpieczycielem wskazuje się uposażonego głównego oraz zastępczego. Uposażony główny to osoba, która, gdy dojdzie do zdarzenia ubezpieczeniowego, jest uprawniona w pierwszej kolejności do odbioru pieniędzy z polisy. Najczęściej jest nim małżonek lub życiowy partner (niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe postrzegają taką osobę na równi z małżonkiem). Otrzymane z tytułu śmierci ubezpieczonego odszkodowanie może zostać przeznaczone na dowolny cel, od spłacenia bieżących zobowiązań, np. kredytu na dom, po sfinansowanie bieżących wydatków lub studiów dla dzieci.

Kim jest uposażony zastępczy?

Uposażony zastępczy to osoba, która otrzyma świadczenie w sytuacji, gdy:

• uposażony główny umrze w tym samym czasie co ubezpieczony lub przed nim,
• uposażony główny przyczyni się umyślnie do śmierci ubezpieczonego, co skutkuje utratą prawa do świadczenia.

Jeśli zarówno uposażony główny, jak i zastępczy umrą przed płatnikiem składek, należne im odszkodowanie zostaje podzielone zgodnie z zasadami opisanymi w OWU – najczęściej świadczenie otrzymują członkowie rodziny, np. dzieci ubezpieczonego.

Kogo możesz uposażyć w swojej polisie?

Uposażonym może zostać każdy, począwszy od małżonka, przez dzieci, po rodzeństwo, rodziców lub kuzynostwo. Niekoniecznie musi to być osoba spokrewniona z ubezpieczonym – odszkodowanie może zostać przekazane także partnerowi, najlepszemu przyjacielowi, znajomemu, sąsiadowi, dzieciom rodzeństwa, teściom, wspólnikowi lub nawet określonej instytucji, np. banku albo organizacji charytatywnej. Wskazanie uposażonego jest w szczególności ważne w sytuacji osób, które pozostają w związkach nieformalnych – aby odszkodowanie trafiło do ukochanego partnera, a nie do spokrewnionych osób, konieczny jest odpowiedni zapis w umowie.

Osoba uposażona powinna być wybrana dowolnie przez Ciebie. To ważne, szczególnie wtedy, gdy masz konflikt z częścią rodziny lub w zamian za opiekę chcesz w ten sposób wynagrodzić wybrane dziecko. Zastanów się dobrze i wpisz dane wybranej osoby do umowy ubezpieczenia.

Jedna osoba czy więcej?

Podczas zawierania umowy ubezpieczenia można uposażyć więcej niż jedną osobę. W tym celu należy wyznaczyć tzw. uposażonego głównego oraz uposażonego zastępczego. Możliwe jest także określenie uposażonych w dalszej kolejności, a nawet wytyczenie, jaki procent kwoty odszkodowania ma otrzymać każdy z nich. Przykładowy podział środków to:

• 75% dla uposażonego głównego, np. małżonka,
• 25% dla uposażonego zastępczego, np. brata.

Tymczasem przy 3 osobach podział może wyglądać następująco:

• 50% dla uposażonego głównego, np. małżonka, po 25% dla uposażonych zastępczych, np. siostry i brata,
• 50% dla uposażonego głównego, np. małżonka, 25% dla uposażonego zastępczego, np. rodzica, po 10% dla kolejnych uposażonych, np. siostry i brata oraz 5% na rzecz wybranej instytucji (np. banku, w którym został wzięty kredyt na dom).

Czasami zdarza się, że to ubezpieczyciel wskazuje kolejność osób uposażonych, które otrzymają odszkodowanie. Wtedy zwykle są to:

• małżonek lub partner – ta osoba otrzymuje odszkodowanie w całości,
• dzieci, rodzice, inni ustawowi spadkobiercy ubezpieczonego – dalsi uposażeni mogą dostać odszkodowanie w częściach równych.

Jak wskazać odpowiednią osobę?

Zgłoszenie uposażonego nie wymaga zbyt wielu formalności. W tym celu należy podczas podpisywanie umowy polisy podać dane osoby lub instytucji, która ma zostać uposażona.  W przypadku osób fizycznych zwykle wystarczą: imię i nazwisko, PESEL oraz data urodzenia. Natomiast jeśli środki mają zostać przekazane jakiejś instytucji lub organizacji, konieczne będą dane takie jak: pełna nazwa, numer REGON oraz adres.

Co ciekawe, większość towarzystw ubezpieczeniowych zezwala na zmianę uposażonych w czasie trwania  umowy ubezpieczeniowej. Chęć zmiany uposażonego można zgłosić podczas wizyty osobistej w oddziale TU lub zdalnie, wypełniając odpowiedni wniosek i wysyłając go pocztą tradycyjną bądź e-mailem. W ten sam sposób można także poinformować ubezpieczyciela o zmianie danych uposażonych — dzięki temu płatnik zyskuje pewność, że pieniądze otrzyma wskazana przez niego osoba, a także, że świadczenie zostanie wypłacone szybciej. Po wykupieniu ochrony można także dokonać modyfikacji i uposażyć bank — w tym celu trzeba się zgłosić do przedstawiciela TU i podać mu dane wybranej instytucji. Z tego rozwiązania często korzystają osoby, które zawarły po wykupieniu polisy umowę kredytu.

Z jakiej polisy na życie można dziedziczyć środki?

Uposażony może otrzymać środki z różnych polis – w przypadku ubezpieczenia ochronnego (indywidualnego, terminowego i bezterminowego), przysługuje mu całość wpłaconej składki. Natomiast jeśli chodzi o polisy mieszane, np. ochronno-inwestycyjne, otrzyma on odszkodowanie oraz może odziedziczyć inwestycje.

Czy zawsze należy się świadczenie?

Istnieją okoliczności śmierci ubezpieczonego oraz innych zdarzeń objętych ochroną, które nie uprawniają do otrzymania świadczenia. Wpływ na to ma zapis w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) dotyczący wyłączenia odpowiedzialności oraz karencji. Przed zawarciem umowy z towarzystwem ubezpieczeniowym koniecznie zajrzyj do umowy ubezpieczenia i sprawdź, w jakich okolicznościach wypłata świadczenia nie jest możliwa. 

Każda polisa posiada tzw. wyłączenia odpowiedzialności – są to sytuacje, w których ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania uposażonym. Do odmowy przekazania świadczenia może dojść, gdy:

• do śmierci płatnika składek doszło w wyniku poddawania się zabiegom o charakterze medycznym bez nadzoru lekarskiego,
• do śmierci płatnika doszło w trakcie popełniania lub usiłowania popełniania przestępstwa,
• składki nie były opłacane w terminie,
• śmierć wynikła z winy płatnika składek – np. doszło do niej podczas prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu, w trakcie bójki lub podczas uprawiania ryzykownych sportów,
• ubezpieczony popełnił samobójstwo przed upływem 2 lat od podpisania umowy,
• ubezpieczony przebywał na terenie, na którym toczą się działania wojenne,
• ubezpieczony padł ofiarą skażenia jądrowego.

Z tego powodu zawsze warto przed podpisaniem umowy zapoznać się z zapisem o wyłączeniu odpowiedzialności w OWU (Ogólne Warunki Ubezpieczenia). Jego znajomość pozwoli uniknąć nieprzyjemnych sytuacji w przyszłości. Jeśli jest dla Ciebie ważne to, kto i czy na pewno otrzyma świadczenia z polisy na życie - zapoznaj się z treścią umowy. 

Na co powinieneś zwrócić uwagę?

Zanim podpiszemy umowę, sprawdźmy dokładnie, czy wszystko zgadza się z tym, co planowaliśmy. Podczas rozmowy z agentem może zdarzyć się, że zmienimy zdanie odnośnie sumy ubezpieczenia czy zakresu ochrony, a w efekcie zdecydujemy się na inną polisę, czego możemy nie być świadomi. Umowę powinniśmy przeczytać jak najbardziej wnikliwie, by zarówno uniknąć niespodzianek na przyszłość, jak i dowiedzieć się np. jak i gdzie należy zgłosić roszczenie.

Wypowiedź eksperta

Bardzo ważna jest także karencja, czyli okres po podpisaniu umowy, kiedy płatnikowi składek jeszcze nie przysługuje ochrona. Jeśli w tym czasie doszło do wystąpienia zdarzenia, ubezpieczyciel może także odmówić wypłaty odszkodowania. Karencja wynosi zwykle kilka lub kilkanaście miesięcy, w zależności od warunków polisy.

Michał Ratajczak, Specjalista ds. ubezpieczeń nieruchomości

Sprawdź, czy suma ubezpieczenia się zgadza, jaka kwota zostanie wypłacona na wypadek śmierci ubezpieczonego oraz jakie dokumenty będą konieczne do ubiegania się o świadczenie. Ważne jest również to, w jaki sposób kontaktować się z ubezpieczycielem. Takie informacje znajdziesz w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia. Dowiedz się również, czy możesz odwoływać uposażonych, jeśli na przestrzeni trwania umowy ubezpieczenia okoliczności w Twojej rodzinie ulegną zmianom. Wówczas wskazanie uposażonych może być potrzebne ponownie.

W sytuacji, gdy dojdzie do zgonu ubezpieczonego, dojdzie do postępowania spadkowego. Ubezpieczenie na życie nie wchodzi w jego skład i możesz wskazać zupełnie inne osoby, którym chcesz zapewnić wsparcie finansowe. W indywidualnym ubezpieczeniu na życie sam decydujesz o tym, jaka część sumy ubezpieczenia i do kogo trafi, a towarzystwo ubezpieczeniowe musi uwzględnić Twoje zalecenie.

Sprawdź również: Ile wynosi karencja w ubezpieczeniu na życie?

Gdzie znajdziesz najlepszą ochronę dla siebie?

Dobra polisa na życie zapewnia pomoc finansową w wielu różnych sytuacjach – to produkt, który chroni nie tylko bliskich ubezpieczonego, ale także jego samego. Jak znaleźć ubezpieczenie skrojone idealnie do potrzeb? W tym celu należy poświęcić wiele dni na zapoznanie się z dostępnymi ofertami oraz porównaniem ich. 

Jeśli jednak zależy nam na czasie, można skorzystać z prostszej opcji w postaci porównywarki ubezpieczeń. To sprytne narzędzie, które po zebraniu odpowiedniego wywiadu przeprowadzi selekcję dostępnych ofert i zaproponuje takie, które są najbardziej zgodne z potrzebami. Dopiero wtedy można zacząć umawiać spotkania z przedstawicielami firm ubezpieczeniowych i na ich podstawie wybrać idealną polisę.

TU SPRAWDZISZ CENY UBEZPIECZENIA