Zniesienie współwłasności samochodu – jak to zrobić?

Sytuacja będzie bardziej skomplikowana, jeżeli pomiędzy współwłaścicielami samochodu doszło do konfliktu lub jeden z nich ma długi. Także śmierć jednego z posiadaczy pojazdu wprowadzi pewne trudności. W takich przypadkach często jedynym wyjściem jest droga sądowa. Sprawdziliśmy, jakie formalności są związane ze zbyciem udziałów auta przez jednego ze współwłaścicieli.

Zniesienie współwłasności – co to oznacza?

Współwłasność samochodu to sytuacja, w której pojazd ma więcej niż jednego właściciela. Zwykle są to dwie osoby, ale może być ich więcej. Często z takiego rozwiązania korzystają młodzi i niedoświadczeni kierowcy, którzy od niedawna mają prawo jazdy i nie wypracowali jeszcze zniżek OC. Dzięki dzieleniu własności auta z rodzicem, małżonkiem czy innym członkiem rodziny mogą oni taniej kupić obowiązkowe ubezpieczenie auta.

Niestety współwłasność samochodu może nie być korzystna. Będzie tak, gdy młody kierowca spowoduje wypadek lub kolizję drogową. Wówczas wypracowane przez lata zniżki OC straci również drugi współwłaściciel pojazdu. W takiej sytuacji może on chcieć zrezygnować ze współwłasności pojazdu. Poniżej wyjaśniamy krok po kroku, jak to zrobić.

Jak najprościej znieść współwłasność samochodu?

Najprościej jest, gdy wszyscy współwłaściciele zgadzają się na rozwiązanie umowy współwłasności pojazdu. Wówczas wystarczy sporządzić umowę zrzeczenia się praw do części samochodu. Należy w niej podać:

• dane wszystkich współwłaścicieli samochodu (imiona, nazwiska, PESEL, miejsca zamieszkania),
• dane pojazdu (model, marka, numer VIN i numer rejestracyjny),
• wysokość udziału w procentach, z którego rezygnuje jeden ze współwłaścicieli samochodu,
• kwotę wartości udziału zbywanego przez jednego ze współwłaścicieli samochodu,
• własnoręczne podpisy każdego ze współwłaścicieli.

Jeden ze współwłaścicieli pojazdu może zbyć część należącego do niego udziału w formie sprzedaży lub przekazania darowizny auta. Należy pamiętać, że w przypadku zakupu od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej, trzeba uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 2% wartości samochodu. Z kolei w przypadku sporządzenia umowy darowizny pojazdu z członkiem najbliższej rodziny w ogóle nie trzeba płacić fiskusowi podatku – bez względu na jej kwotę. Do tej grupy zalicza się:

• żonę, męża,
• córkę, syna, wnuczkę, wnuka, prawnuczkę, prawnuka,
• matkę, ojca, babcię, dziadka, prababcię, pradziadka,
• pasierbicę, pasierba,
• siostrę, brata,
• macochę, ojczyma.

Sądowe zniesienie współwłasności

Niekiedy między współwłaścicielami istnieje konflikt – każdy z nich chce być wyłącznym właścicielem pojazdu lub przeciwnie, nikt nie wyraża takiego zamiaru. Wówczas pozostaje zniesienie współwłasności na drodze sądowej. Współwłaściciel samochodu może żądać we wniosku o zniesienie współwłasności:

• przyznania rzeczy jednemu z uczestników – wówczas osoba, która otrzyma rzecz na wyłączną własność, będzie miała obowiązek spłacić pozostałych współwłaścicieli,
• sprzedaży rzeczy wspólnej – wówczas pojazd zostanie sprzedany, a każdy ze współwłaścicieli otrzyma pieniądze.

Sądowe zniesienie współwłasności nie musi być korzystne, zwłaszcza gdy auto nie ma dużej wartości. Wówczas choćby ze względu na koszty, z jakimi wiąże się postępowanie przed sądem, warto spróbować wypracować porozumienie.

Jak zgłosić zniesienie współwłasności samochodu?

Oprócz sporządzenia umowy między współwłaścicielami trzeba pamiętać o formalnościach. Właściciel samochodu musi w wydziale komunikacji złożyć wniosek o zniesienie współwłasności pojazdu. Na podstawie tego wniosku urzędnicy dokonają wykreślenia współwłaściciela w dowodzie rejestracyjnym.

Poza wnioskiem należy przygotować następujące dokumenty:

• dowód rejestracyjny pojazdu,
• ubezpieczenie OC,
• dokument tożsamości, np. dowód osobisty.

Na dopełnienie powyższych formalności w wydziale komunikacji jest 30 dni.

Czy trzeba wymieniać dowód rejestracyjny po zniesieniu współwłasności auta?

W dowodzie rejestracyjnym są wpisani wszyscy współwłaściciele samochodu. Jednak nie zawsze trzeba wyrabiać nowy dokument, gdy dochodzi do zniesienia współwłasności pojazdu. Jeżeli osoba zbywająca udziały jest wpisana w dowodzie na drugim bądź kolejnym miejscu, to wymiana nie jest potrzebna.

W opisanej sytuacji wystarczy poprosić w wydziale komunikacji, aby wykreślono współwłaściciela zbywającego udział w samochodzie. Jeżeli jednak jest on wpisany na pierwszym miejscu w dowodzie rejestracyjnym, to konieczne jest wyrobienie nowego dokumentu.

Jak znieść współwłasność samochodu w 6 krokach? Podsumowanie

Co należy zrobić krok po kroku, aby znieść współwłasność samochodu? Podsumowując, w tym celu:

1. Podpisz umowę zniesienia współwłasności samochodu.
2. Przed wizytą w wydziale komunikacji przygotuj komplet dokumentów: umowę spisaną między byłymi współwłaścicielami, dowód rejestracyjny, ubezpieczenie OC, a także w razie potrzeby numer KRS lub wydruk z CEIDG.
3. Wypełnij w wydziale komunikacji wniosek o zniesienie współwłasności samochodu.
4. Uzyskaj wykreślenie w dotychczasowym dowodzie rejestracyjnym lub nowy dokument.
5. Poinformuj urząd skarbowy o zakupie samochodu lub jego otrzymaniu w formie darowizny, a także zapłać podatek PCC – o ile jest to konieczne.
6. Poinformuj towarzystwo ubezpieczeniowe o zmianie właściciela pojazdu.

Jak znieść współwłasność auta, gdy współwłaściciel ma długi?

Współwłasność samochodu z zadłużoną osobą może być ryzykowna. Pojawić mogą się problemy z porozumieniem się w kwestii wspólnego regulowania opłat za ubezpieczenie OC, paliwo czy naprawy auta. Warto więc dążyć do zawarcia umowy znoszącej współwłasność ze współwłaścicielem mającym długi. Jeżeli się zgodzi na takie rozwiązanie, procedura zniesienia współwłasności pojazdu przebiega analogicznie, jak opisana powyżej.

Sytuacja skomplikuje się, gdy samochodem zainteresuje się komornik sądowy i wystawi udziały dłużnika na licytację. Jeżeli niezadłużony współwłaściciel nie chce dzielić współwłasności auta z zadłużoną osobą, to ma prawo wykupić jej udział lub przekazać swoją część pojazdu na licytację. Następnie komornik po sprzedaży auta zajmie kwotę pokrywającą zadłużenie, a drugiemu ze współwłaścicieli zwróci jego należność.

Jak znieść współwłasność w razie konfliktu współwłaścicieli auta?

Może się zdarzyć, że jeden ze współwłaścicieli nie zgadza się na zbycie udziału w samochodzie. Wówczas rozstrzygnięciem sporu może zająć się sąd. Ale uwaga – sprawa o zniesienie współwłasności auta może trwać bardzo długo i wiązać się z kosztami. Proces sądowy nie zwalnia z obowiązku posiadania ważnego ubezpieczenia OC czy badania technicznego.

Co więcej, zniesienie współwłasności nie oznacza, że jedna osoba zyskuje prawo do całości pojazdu. Dotychczasowa wysokość udziałów obowiązuje do czasu, aż jeden ze współwłaścicieli ureguluje należności wobec drugiego. Decyzję o tym, kto zostanie jedynym właścicielem samochodu, a kto otrzyma pieniężną rekompensatę, podejmuje sąd.

Jak znieść współwłasność samochodu po śmierci jednego ze współwłaścicieli?

Jeżeli zmarły współwłaściciel samochodu pozostawił testament, to jego udział dziedziczy osoba wskazana przez niego w dokumencie. Z kolei, gdy zmarły nie spisał ostatniej woli, należąca do niej część auta może trafić do spadkobiercy wskazanego przez sąd.

Może się zdarzyć, że wspólne korzystanie z samochodu z nowym współwłaścicielem nie będzie możliwe. Wówczas pozostaje znieść umowę współwłasności auta. Należy ustalić, który ze współwłaścicieli otrzyma auto i spłaci pozostałych współwłaścicieli.

Ile trwa zniesienie współwłasności samochodu?

Najszybciej jest znieść współwłasność poprzez polubowne i dobrowolne zrzeczenie się prawa do własności pojazdu. W tym celu wszyscy współwłaściciele muszą być zgodni co do przekazania samochodu jednej osobie. Aby to zrobić, należy sporządzić umowę oraz w ciągu 30 dni od daty zawartej na dokumencie wykreślić współwłaściciela z dowodu rejestracyjnego w wydziale komunikacji. W urzędzie trzeba okazać wniosek o likwidację współwłasności, umowę znoszącą współwłasność, dowód rejestracyjny i polisę OC.

Znacznie dłuższa będzie droga sądowa. I właśnie dlatego przed zwróceniem się do sądu warto najpierw skorzystać z usług mediatora. Wniesienie pozwu do sądu powinno być ostatecznością. Sprawa może toczyć się nawet kilka lat i należy liczyć się z jej kosztami. Jak wspomniano wyżej, w tym czasie trzeba utrzymywać auto, a także opłacać składki OC i przeprowadzać badania techniczne.

Czy trzeba zgłosić ubezpieczycielowi zmianę współwłasności auta?

Wypowiedź eksperta

O zniesieniu współwłasności samochodu nie wystarczy poinformować wyłącznie wydziału komunikacji – zmiany należy też zgłosić w firmie, która zapewnia ochronę ubezpieczeniową. Informacja powinna zostać przekazana ubezpieczycielowi w ciągu 14 dni. Trzeba też pamiętać, że każda zmiana właściciela może wpłynąć na ubezpieczenie pojazdu. Jeżeli do niej dochodzi, zwykle ubezpieczyciel dokonuje rekalkulacji składki, czyli ponownego przeliczenia jej wysokości.

Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Jeżeli ze współwłasności samochodu rezygnuje bardziej doświadczony kierowca, a jedynym właścicielem pojazdu będzie młoda i niedoświadczona za kierownicą osoba, to składka OC zapewne wzrośnie.

Kto decyduje się na współdzielenie samochodu?

Zwykle na współdzielenie auta decydują się młodzi i niedoświadczeni kierowcy. Najczęściej rodzic, który ma wieloletnie doświadczenie za kierownicą i wypracowane zniżki, dopisuje dziecko do swojego ubezpieczenia OC. Dzięki temu syn czy córka mogą znacznie obniżyć cenę obowiązkowej polisy.

Niestety dla Adama, który aktualnie nie ma stałych dochodów, to duży wydatek. 20-latek skorzystał z pomocy ojca. 50-letni Stanisław zaproponował, że zostanie współwłaścicielem Fiata 500. Obaj mężczyźni sprawdzili w porównywarce rankomat.pl, o ile dzięki takiemu rozwiązaniu zmniejszyłaby się cena zakupu ubezpieczenia OC. W efekcie koszt najtańszej oferty wyniósł 350 zł. Różnica jest duża – wynosi aż 478 zł!