Sprawdzanie wyposażenia samochodu po numerze VIN – po co i jak to zrobić?

Numer VIN składa się z 17 cyfr. Za pomocą sześciu ostatnich można odczytać fabryczne wyposażenie samochodu, jak np. fabryczny kolor lakieru. Aby to zrobić, możesz skorzystać z darmowej bazy Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK), płatnych stron internetowych, czy skorzystać z usług Autoryzowanej Stacji Obsługi (ASO).

Co to jest numer VIN?

VIN, czyli Vehicle Identification Number, to nic innego jak numer służący do identyfikacji konkretnego samochodu osobowego i ciężarowego, przyczepy, autobusu, motocyklu i motoroweru. Jest indywidualny dla każdego pojazdu, tak jak w przypadku ludzi odcisk palca czy PESEL. Co więcej, jest też niezbywalny i obowiązuje przez cały okres eksploatacji.

Do 1981 r. nie było określonego formatu tworzenia numeru VIN. Z kolei później VIN każdego auta składa się z 17 znaków cyfr i liter. Numer VIN składa się z trzech sekcji:

Gdzie można znaleźć numer VIN? 

Najłatwiej zrobić to w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Znajduje się w rubryce E. W samym pojeździe umieszcza się go na częściach stałych, które zazwyczaj nie są wymieniane – by mieć pewność, że pozostanie tam na zawsze. Najczęściej są to podłużnica ramy za kołem, przegroda i wzmocnienie czołowe oraz podłoga pod fotelami. Producenci umieszczają go również na szeregu nalepek rozmieszczonych w różnych częściach samochodu, na tabliczce znamionowej oraz na okienku przedniej szyby. Konkretne umiejscowienie numeru VIN jest jednak odmienne dla każdego producenta.

Uwaga! Od 1 marca 2020 r. właściciele chcący sprzedać samochód za pośrednictwem platformy otomoto.pl są zobowiązani do podania jego numeru VIN.

Co oznaczają znaki w numerze VIN?

Niezależnie od kraju produkcji, producenta i innych parametrów, numer VIN zawsze składa się z 17 cyfr. Każdy człon niesie za sobą pewną informację o pochodzeniu samochodu. Co oznaczają?

• Liczby 1-3 – pierwsza z nich określa kraj producenta, a dwie kolejne markę.

• Liczby 4-8 – kryje się pod nimi typ pojazdu, a dokładnie jego seria, model, rodzaj silnika oraz poziom wyposażenia.

• Liczba 9 – jest znakiem kontrolnym pomagającym sprawdzać to, czy numer VIN jest poprawny.

• Liczba 10 – oznacza rok produkcji samochodu.

• Liczba 11 – zawiera kodowanie fabryki, w której powstał pojazd.

• Liczby 12-17 – służą do identyfikacji konkretnego egzemplarza. 

O ile w przypadku liczb 1-3 istnieje odgórny klucz służący do kodowania danych, o tyle w przypadku pozostałych producenci samochodów mają w tym niemal pełną dowolność. Z tego powodu samodzielne odczytanie tego, co kryje się pod szeregiem znaków, jest niemożliwe.

Uwaga! Nie dla każdego producenta rok kalendarzowy jest równy temu produkcyjnemu. Jest to istotne dlatego, że np. u niemieckich producentów nowy rok rozpoczyna się nie w styczniu, a na przełomie lata i jesieni. Dlatego też w ich przypadku zobaczysz kod przypisany do kolejnego roku kalendarzowego, który jeszcze nie nastąpił.

Do czego może być potrzebny numer VIN?

Wcześniej wyjaśniliśmy, co oznaczają konkretne liczby wchodzące w skład numeru VIN. Do czego jednak przyda Ci się ukryta w nich wiedza w praktyce? Przede wszystkim do sprawdzenia, czy samochód nie pochodzi z kradzieży albo nie przeszedł poważnego wypadku, który mógłby przesądzić o jego późniejszej awaryjności. 

Wielu informacji może również dostarczyć nieczytelny numer VIN lub jego brak. O ile nie widać śladów rdzy, która mogłaby się przyczynić do jego zatarcia, może to być celowym działaniem właściciela pojazdu, który chce coś ukryć. W takiej sytuacji warto zastanowić się, czy opłaca się decydować na zakup. 

Brak numeru VIN może bowiem przysporzyć wiele problemów chociażby podczas badania technicznego – bez niego pojazd nie przejdzie przeglądu i nie zostanie dopuszczony do ruchu. Oczywiście można nabić nowy VIN, jednak jest to dość czasochłonne i kosztowne. Wymaga konsultacji z rzeczoznawcą, który stwierdza jego nieczytelność, wizyty w wydziale komunikacji po skierowanie na Stację Kontroli Pojazdów i wreszcie – skorzystania z usług stacji, która nadaje nowy numer i wprowadza go do bazy. Co więcej, zgodnie z polskim prawem samochodu z nieczytelnym numerem VIN nie można ani legalnie sprzedać, ani zezłomować.

Z tego powodu porównanie ze sobą numerów VIN umieszczonych w dowodzie rejestracyjnym i wnętrzu pojazdu, to niezbędna czynność przed zakupem używanego samochodu.

Jak sprawdzić fabryczne wyposażenie auta po numerze VIN?

Do rozkodowania numeru VIN i poznania szczegółów kryjących się pod szeregiem liczb mogą Ci posłużyć ogólnodostępne narzędzia, takie jak darmowa baza CEPIK oraz jej zagraniczne odpowiedniki, a także płatne strony (np. autoDNA lub autobaza). Korzystając z nich, poznasz np.:

• historię pojazdu – zarówno dotyczącą wcześniejszych właścicieli, jak i serwisowania oraz wypadków, w których uczestniczył,

• stan licznika,

• wynik ostatniego badania technicznego,

• informację o ważności obowiązkowego ubezpieczenia OC.

Aby skorzystać z darmowej bazy CEPiK, wystarczy wejść na stronę historiapojazdu.gov.pl. Następnie, by móc zapoznać się z historią używanego samochodu, którego zakupem jesteśmy zainteresowani, należy wpisać numer rejestracyjny, numer VIN i datę pierwszej rejestracji auta.

Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Choć w CEPiK czy płatnych serwisach znajdziesz wiele przydatnych informacji, to jednak nie wszystkie. Jeśli zależy Ci na dokładnych danych dotyczących wyposażenia pojazdu, najlepszym wyjściem okazuje się skorzystanie z usług Autoryzowanych Stacji Obsługi (ASO). Dlaczego? Dysponują one dostępem do baz danych od producentów, zatem oferują wyjątkowo precyzyjne dane i stuprocentową gwarancję ich poprawności. W związku z tym z ostatnich sześciu cyfr numeru VIN są w stanie odczytać m.in.:

• dokładny kod koloru lakieru i tapicerki – przyda Ci się to, jeśli planujesz lakierowanie lub wymianę zniszczonego obicia foteli,

• czy nie przerabiano elementów samochodu, które mogłyby wskazywać na powypadkową naprawę,

• czy wszystkie elementy zastosowane w samochodzie są oryginalne, czy też zostały wymienione na zamienniki, które są słabszej jakości i powinny obniżyć jego cenę.

Sprawdzenie numeru VIN-u przed zakupem pojazdu to świetny sposób na uniknięcie nieuczciwych sprzedawców, którzy chcą ukryć jego mankamenty. Jeśli obecny właściciel nie zezwala na obejrzenie numeru wybitego na stałych elementach samochodu, w Twojej głowie powinna zapalić się lampka ostrzegawcza. Kierowanie się zasadą ograniczonego zaufania jest w tym przypadku w pełni uzasadnione i może Ci oszczędzić późniejszych kłopotów.

Czy możliwe jest ubezpieczenie samochodu na VIN?

To zależy. Żadne towarzystwo ubezpieczeniowe nie wystawi polisy OC na pojazd, który jest zarejestrowany poza Polską. Po prostu jest to niezgodne z polskim prawem. Jednocześnie tzw. ubezpieczenie na VIN można zakupić jednorazowo na 30 dni (OC krótkoterminowe). Jednak przy zakupie używanego auta z zagranicy, które nie ma tymczasowych tablic rejestracyjnych niemożliwe jest ubieganie się o ubezpieczenia na VIN.

Należy uważać na nieuczciwych sprzedawców, którzy mogą oferować tzw. ubezpieczenie na VIN. Jednak w przypadku kontroli, spowodowania wypadku lub kolizji drogowej może to być dla Ciebie bardzo kosztowne.