Prawo jazdy kategorii B+E - co musisz wiedzieć?

Do jazdy zespołem pojazdów nie zawsze wystarcza standardowe „prawko” na samochód osobowy. Jeśli planujesz holować swoim pojazdem przyczepę cięższą niż 750 kg, mogą być Ci potrzebne uprawnienia B+E. Podpowiadamy, kiedy trzeba zgłosić się na kurs prawa jazdy, ile on kosztuje i jak przebiegają wszystkie formalności.

Czy prawo jazdy kategorii B wystarczy do jazdy z przyczepą?

Jeśli właściciel samochodu korzysta z przyczepy lekkiej, wystarczy mu w zupełności prawo jazdy kategorii B. Ustawa o kierujących pojazdami (art. 6) wyraźnie wskazuje, jakim zespołem pojazdów może on kierować. Do samochodu o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla) można doczepić: 

• przyczepę lekką (taką, której DMC nie przekracza 750 kg),
• przyczepę inną niż lekka, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów nie przekracza 4250 kg (do kategorii B wymagany jest wówczas kod 96) - znaczenie ma więc masa pojazdu holującego oraz holowanego. 

Kiedy potrzebna jest kategoria B+E?

Kurs prawa jazdy kategorii B+E będziesz musiał przejść, jeśli: 

• zamierzasz ciągnąć samochodem przyczepę cięższą niż 750 kg,
• gdy łączna DMC całego zestawu (samochodu i przyczepy) przekracza 4250 kg.

Zdanie egzaminu na taką kategorię pozwoli Ci na poruszanie się zespołem pojazdów o DMC nawet do 7 t. Pamiętaj jednak, że RMC przyczepy ciągniętej przez samochód osobowy nie może przekraczać RMC pojazdu ciągnącego. Jednocześnie DMC tej przyczepy nie może być wyższe niż 3,5 t.

Z jakich pojazdów będziesz mógł korzystać, gdy zdobędziesz uprawnienia kategorii B+E?

Z racji tego, że zdałeś egzamin na prawo jazdy kategorii B, możesz usiąść za kierownicą różnych pojazdów (nie tylko samochodu osobowego).

Prawo jazdy kategorii B, choć zwykle kojarzy się z możliwością kierowania samochodem osobowym, daje w rzeczywistości znacznie więcej możliwości. Jego posiadacz może na przykład poruszać się po drodze pojazdami zaliczanymi do kategorii AM (np. motorowerem czy quadem) oraz motocyklem o pojemności silnika do 125 cm3, mocy 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg. W ostatnim przypadku powinien on jednak posiadać prawo jazdy kat. B od co najmniej 3 lat.

Kamil Sztandera, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl

Ile kosztuje kurs prawa jazdy B+E w 2023 roku?

Aby zdobyć uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii B+E musisz najpierw zaliczyć kurs na prawo jazdy kategorii B. Samo szkolenie kosztuje średnio w 2023 roku – w zależności od miejsca zamieszkania i cennika wybranej szkoły jazdy – od 2500 zł do 3400 zł. Do tego powinieneś doliczyć opłaty dodatkowe, np. za wydanie orzeczenia lekarskiego, zdjęcia do dokumentów, egzamin teoretyczny i praktyczny oraz wydanie dokumentu prawa jazdy – to koszt ok. 600 zł.

Jeśli chcesz uzupełnić swoje kwalifikacje do kategorii B+E, powinieneś przejść kolejny kurs.W tym przypadku nastaw się na koszt rzędu 1550 – 2500 zł. Podobnie jak w przypadku kategorii B, cena kursu nie jest ustalana odgórnie i zależy od różnych czynników, np. lokalizacji szkoły jazdy, jej renomy czy zdawalności kierowców. 

Sprawdziliśmy oferty najpopularniejszych szkół jazdy w wybranych miastach wojewódzkich. Okazuje się, że na najtańszy kurs B + E można zapisać się zazwyczaj w Łodzi i we Wrocławiu.

Jak uzyskać prawo jazdy B+E? Przepisy w 2023 roku 

Aby uzyskać uprawnienia kierowcy kategorii B+E powinieneś spełniać kilka warunków, a mianowicie: 

• mieć ukończone 18 lat (kurs możesz rozpocząć na 3 miesiące przed Twoimi urodzinami),
• posiadać prawo jazdy kat. B,
• ukończyć kurs kat. B+E,
• zdać egzamin państwowy. 

Jak uzyskać profil kandydata na kierowcę kat. E (PKK)?

Przed zapisaniem się do wybranej szkoły jazdy uzyskaj profil kandydata na kierowcę (PKK). Wniosek o jego przyznanie złóż (w zależności od Twojego miejsca zamieszkania) w urzędzie:

• starostwa powiatowego,
• miasta – jeśli mieszkasz w mieście na prawach powiatu,
• dzielnicy – jeśli mieszkasz w Warszawie. 

Zanim się do niego udasz, oprócz wspomnianego wniosku (możesz go pobrać ze strony internetowej urzędu i wypełnić w domu lub zrobić to w wydziale komunikacji), przygotuj:

• orzeczenie lekarskie, które stwierdza brak przeciwskazań do kierowania pojazdem (wydane przez lekarza uprawnionego do badań kierowców),
• aktualne zdjęcie (wymiary 3,5 x 4,5), 
• kserokopię Twojego prawa jazdy kat. B, 
• dokument tożsamości (do wglądu).

Wydanie PKK jest bezpłatne. Otrzymasz go od razu lub w ciągu dwóch dni. W szczególnych przypadkach (np. gdy jego przyznanie wymaga dodatkowego wyjaśnienia) trzeba poczekać nieco dłużej – od 1 do 2 miesięcy.

Czy kurs prawa jazdy B+E różni się od innych kategorii?

Przede wszystkim, po zapisaniu się na kurs dodatkowy prawa jazdy E nie będziesz zobligowany do zaliczenia części teoretycznej. Wybrany ośrodek szkolenia kierowców zapozna Cię ze specyfiką prowadzenia pojazdu z przyczepą w ramach nauki praktycznej na placu manewrowym oraz w ruchu miejskim.

Szkolenie obejmuje 15 godzin zajęć praktycznych i kończy się egzaminem wewnętrznym. Gdy zdasz go z wynikiem pozytywnym, ośrodek szkolenia zaktualizuje Twój PKK i będziesz mógł zapisać się na egzamin państwowy.

Jak wygląda egzamin?

Na egzamin w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego (WORD) możesz zapisać się online za pośrednictwem strony internetowej InfoCar lub osobiście - odwiedzając wybrany ośrodek. Do wyznaczenia terminu potrzebne Ci będą: numer PKK, potwierdzenie wniesienia opłaty (250 zł) oraz dowód tożsamości.

Egzamin składa się wyłącznie z części praktycznej i polega na wykonaniu określonych zadań na placu manewrowym oraz w ruchu miejskim. Podczas pierwszej części egzaminu państwowego (na placu) sprawdzane będą Twoje umiejętności w zakresie:

• czynności kontrolno-obsługowych,
• przygotowania do jazdy,
• sprzęgania z przyczepą (złączenie pojazdu z przyczepą),
• jazdy po łuku (jazda pasem ruchu do przodu i do tyłu),
• wykonywania manewrów zespołem pojazdów (losowy zestaw 2 zadań).

Po prawidłowym wykonaniu powyższych czynności będziesz mógł przystąpić do jazdy w ruchu drogowym. Trwa ona minimum 40 minut, przy czym zadania obowiązkowe obejmują: wjazd na drogę z obiektu przydrożnego, jazdę drogami dwukierunkowymi oraz jednokierunkowymi, przejazd przez skrzyżowania i przejścia dla pieszych, parkowanie, zawracanie, przejazd przez torowisko tramwajowe lub kolejowe oraz obok przystanku tramwajowego i autobusowego (jeśli występują na trasie egzaminacyjnej), a także wykonanie m.in. manewrów: wyprzedzania, omijania, wymijania, zmiany pasa ruchu czy hamowania.

Gdzie i kiedy odebrać prawo jazdy?

Zazwyczaj prawo jazdy kategorii B+E jest gotowe do odbioru do 9 dni roboczych od dnia, w którym urząd otrzymał potwierdzenie opłaty. W bardziej skomplikowanych sprawach (jeśli sytuacja wymaga dodatkowych wyjaśnień) trzeba poczekać na nie do miesiąca lub do 2 miesięcy.

Na stronie www.info-car.pl możesz sprawdzić, na jakim etapie jest Twoja sprawa i kiedy prawo jazdy będzie gotowe do odbioru. Dokument możesz odebrać w urzędzie lub zaznaczyć we wniosku, że prosisz o dostarczenie go pocztą.

Czy przyczepa musi być ubezpieczona?

Obowiązkowe ubezpieczenie OC obejmuje wszystkie zarejestrowane w naszym kraju pojazdy mechaniczne. W ustawie prawo o ruchu drogowym przyczepą jest „pojazd bez silnika, przystosowany do łączenia go z innym pojazdem”, ale już w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych znajduje się zapis, który mówi, że jest to pojazd mechaniczny (obok pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego i motoroweru). Wobec tego, zgodnie z prawem zarejestrowana przyczepa musi posiadać aktualną polisę OC.

Ile kosztuje OC przyczepy?

Opłata za obowiązkowe ubezpieczenie przyczepy zazwyczaj nie jest wysoka. Podstawowym wyznacznikiem ceny OC będzie jej ładowność. Najmniej za polisę płacą właściciele przyczep lekkich (nawet zaledwie 50 zł na rok), natomiast więcej kosztuje OC przyczep o dużej masie. W niektórych towarzystwach dodatkowym czynnikiem podczas obliczania składki jest wiek pojazdu – z reguły najwięcej trzeba zapłacić za ochronę pojazdu starszego.

Kiedy zadziała OC przyczepy?

Ubezpieczeniem OC przyczepy są objęte szkody do których doszło w chwili, gdy przyczepa nie była złączona z pojazdem silnikowym ciągnącym lub odłączyła się od pojazdu silnikowego ciągnącego i przestała się już toczyć. Odszkodowanie przysługuje również wtedy, gdy poszkodowany doznał uszczerbku na zdrowiu/ zniszczono jego mienie podczas jej ręcznego przestawiania.

Niektóre szkody są likwidowane z OC pojazdu (nawet gdy doszło do nich w wyniku zetknięcia się z przyczepą). Mówi o tym z art. 37. 1. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Dochodzi do tego wtedy, gdy przyczepa:

• była złączona z pojazdem silnikowym,
• odłączyła się od pojazdu silnikowego ciągnącego, ale jeszcze się toczyła. 

Więcej na temat ubezpieczenia przyczepy przeczytasz w artykule Ubezpieczenie przyczepki samochodowej - czy przyczepa musi mieć własne OC?