Jakie kary grożą za cofanie licznika w 2023 roku?

Cofanie licznika może być dużym problemem dla osób, które chcą kupić używany samochód. W 2020 r. sprowadzono do Polski 848,1 tys. tego typu aut. Związek Dealerów Samochodów w raporcie z 2018 r. oszacował, że nawet ¾ z nich może mieć przekręcony drogomierz. Wyjaśniamy, jaka kara grozi za ten proceder, jaki jest przebieg pojazdów w Polsce, a także jak uchronić się przed nieuczciwymi sprzedawcami.

Czy cofanie licznika samochodu jest przestępstwem?

Od 1 stycznia 2020 r. zgodnie z art. 306a kodeksu karnego, zmiana stanu drogomierza (licznika) pojazdu jest przestępstwem. Grozi za nie od 3 miesięcy do nawet 5 lat pozbawienia wolności (więzienia). Odpowiedzialności karnej podlega zarówno osoba fizycznie cofająca licznik (np. mechanik samochodowy), jak i zleceniodawca tej usługi (np. nieuczciwy sprzedawca, który chce uzyskać wyższą cenę za zbycie używanego auta).

Samo stwierdzenie podczas kontroli drogowej cofnięcia licznika nie oznacza automatycznej winy właściciela pojazdu. W takim przypadku służby drogowe przekażą sprawę do wydziału dochodzeniowo-śledczego. Jego zadaniem będzie ustalenie w jakich okolicznościach doszło do przekręcenia drogomierza. Jeśli posiadacz samochodu dokonał ich samodzielnie lub zlecił taką usługę innej osobie, to usłyszy zarzuty zagrożone karą od 3 miesięcy do 5 lat więzienia.

Kiedy cofanie licznika jest przestępstwem mniejszej wagi?

Jednocześnie art. 306a par. 3 kodeksu karnego, przewiduje łagodniejszą karę za cofanie licznika samochodu. Może nią być:

• grzywna,
• ograniczenie wolności,
• pozbawienie wolności (więzienie) do 2 lat.

Kiedy sprawca może liczyć na złagodzenie kary? Jeśli np. cofnięcie licznika zostanie wykryte podczas kontroli drogowej, a nie przy sprzedaży samochodu. W pierwszym przypadku zmiana stanu drogomierza pojazdu może zostać potraktowana jako jedynie przygotowanie do popełnienia oszustwa, czyli przestępstwo mniejszej wagi. W związku z tym, że w takich okolicznościach nikt jeszcze nie został pokrzywdzony.

Jaki przebieg mają auta w Polsce?

W III kwartale 2020 r. zdecydowana większośćużytkowników porównywarki rankomat.pl, deklarowała średni przebieg samochodu w zakresie 151-250 tys. km (42,3%). Rzadziej kierowcy podawali niższy stan licznika w przedziale 51-150 tys. km (25,4%), a także do 50 tys. km (8,6%).

Jak wiek wpływa na przebieg samochodu?

Oczywiście przebieg pojazdu nierozerwalnie związany jest z rokiem jego produkcji, a Polacy jeżdżą jednymi z najstarszych aut w Europie. Średni wiek samochodów w Polsce w 2019 r. wynosił 14 lat, wynika z raportu Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Pojazdów ACEA. W efekcie też średni przebieg aut jeżdżących po polskich drogach nie jest najmniejszy.

Potwierdzają to dane porównywarki rankomat.pl. W III kwartale 2020 r. najwyższy średni stan licznika deklarowali właściciele aut w wieku 21-25 lat (251 876 km), a najmniejszy posiadacze pojazdów do 5 lat (69 836 km).

Sprawdziliśmy również średni przebieg samochodów w 84 największych miastach w Polsce. W III kwartale 2020 r. najwyższy stan licznika deklarowali kierowcy zgłaszający samochody do ubezpieczenia z Białej Podlaskiej (216 tys. km), a najmniejszy z Warszawy (158 tys. km).

Źródło. rankomat.pl (dane z III kwartału 2020 r.).

Jak nie dać się przekręcić na cofaniu licznika?

Kierowcy, którzy mają zamiar kupić używane auto, szczególnie sprowadzone zza granicy, przed podjęciem decyzji powinni sprawdzić realny przebieg wybranego samochodu. Na szczęście istnieje kilka możliwości jego skontrolowania.

1. Sprawdź stan licznika w CEPiK

Realny stan licznika można sprawdzić np. w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). Instytucja gromadzi informacje od wydziałów komunikacji, ubezpieczycieli, stacji kontroli, policji czy Inspekcji Ruchu Drogowego. Na stronie www.historiapojazdu.gov.pl wystarczy wpisać dane z dowodu rejestracyjnego samochodu, takie jak:

• numer rejestracyjny,
• numer VIN,
• datę pierwszej rejestracji.

Warto skorzystać z zakładki „dane zagraniczne”, w której często dostępne są informacje, pochodzące z zewnętrznych baz danych.

Dzięki temu osobom, które są zainteresowane zakupem używanego samochodu, łatwiej będzie uniknąć oszustwa związanego z cofaniem licznika. W usłudze „Historia Pojazdu” można sprawdzić nie tylko ostatni przebieg spisany przy badaniu technicznym na Stacji Kontroli Pojazdów. Nowa funkcja umożliwia również zapoznanie się ze stanem drogomierza odnotowanym np. podczas kontroli drogowej. W efekcie znacznie dokładniej możemy poznać historię eksploatacji auta.

2. Skorzystaj z bazy producentów

W przypadku aut o dużej wartości warto zwrócić się do Autoryzowanej Stacji Obsługi. Z reguły informacje można uzyskać poprzez podanie numeru VIN. Warto jednak zaznaczyć, że metoda ta może nie przedstawiać pełnej historii danego pojazdu. Przykładowo, jeśli samochód ma 10 lat, a od 3 lat jego właściciel nie serwisował go w ASO, dane nie będą już w pełni wiarygodne.

3. Przeprowadź oględziny samochodu

Osoby, które mają dużą wiedzę na temat samochodów, są w stanie ocenić możliwy przebieg auta ze względu na zużycie jego konkretnych elementów. Jeśli właściciel deklaruje niski przebieg, niepokojące powinny być wszelkiego rodzaju przetarcia na kierownicy lub uchwycie zmiany biegów, a nawet uszkodzenia tapicerki fotela.

Należy jednak pamiętać, że stopień wyeksploatowania auta stanowi jedynie podpowiedź i nie może być traktowany jako pewnik. Dodatkowo, warto sugerować się nim wyłącznie gdy stan licznika mocno odbiega od ogólnej oceny stanu samochodu.

4. Zwróć uwagę na urządzenia wewnątrz auta

W nowszych modelach samochodów zamontowanych jest wiele urządzeń elektronicznych, które jeśli nie wprost, to pośrednio mogą wskazywać na realny stan licznika. Przykładowo, stacyjka może zapamiętać, ile razy uruchamiany był silnik, a pompa hamulcowa rejestruje każde hamowanie.

Statystycznie, kierowca używa pedału hamulca dwa razy na każdy pokonany kilometr. Jeśli więc pompa zarejestrowała 500 tys. hamowań, to szacować należy, że licznik powinien wskazywać ok. 250 tys. km.

Jak przebieg auta wpływa na cenę OC?

Na cenę ubezpieczenia OC wpływ ma wiele czynników związanych z kierowcą, jak np. wiek, miejsce zamieszkania, czy stan cywilny, a także z samym pojazdem. Najczęściej ubezpieczyciele podczas kalkulacji składki biorą pod uwagę pojemność silnika czy rok produkcji samochodu. Ponieważ przebieg auta połączony jest z jego wiekiem, on również może mieć odzwierciedlenie w cenie obowiązkowego ubezpieczenia.

W III kwartale 2020 r. na najniższe ceny OC mogli liczyć właściciele aut o najmniejszym przebiegu, czyli maksymalnie do 50 tys. km (581 zł). Posiadacze pojazdów o przebiegu powyżej 350 tys. km za obowiązkowe ubezpieczenie płacili natomiast najwięcej (729 zł). Cena polisy w ich przypadku była o 25,5% wyższa niż dla właścicieli samochodów o małym przebiegu.