Co to jest immobilizer i do czego służy?

Koncerny samochodowe montują coraz to nowsze zabezpieczenia antykradzieżowe w produkowanych pojazdach. Immobilizery to już nie rynkowa nowość, ale standard. Ich współczesna popularność jest wynikiem dwóch czynników – po pierwsze są one automatyczne (użytkownik nie musi pamiętać o ich aktywacji), a po drugie według opublikowanych w The Economic Journal badań masowe stosowanie immobilizerów zmniejszyło liczbę kradzieży pojazdów o 40 proc.

Czym jest, jak jest zbudowany i jak działa immobilizer?

Immobilizer to elektroniczne zabezpieczenie antykradzieżowe stosowane w pojazdach mechanicznych – uniemożliwia ono uruchomienie silnika.

Efekt ten może być osiągnięty na kilka sposobów, m.in. poprzez blokadę zapłonu silnika lub komputera sterującego pracą układu zapłonowego. Z tego względu kierowcy mogą spotkać się również ze spolszczoną nazwą „unieruchamiacz”. Budowa immobilizera nie jest skomplikowana – zabezpieczenie to składa się z dwóch elementów:

• transpondera – w zależności od roku produkcji pojazdu może on mieć postać pilota (wówczas trzeba go zbliżyć do kolumny kierowniczej) lub być wbudowany w kluczyk samochodowy czy kartę,
• centralki lub sterownika silnika – są one zamontowane we wnętrzu pojazdu.

Jak działa immobilizer?

Aby doszło do odblokowania silnika, kierowca musi włożyć kluczyk do stacyjki i tym samym włączyć zapłon. Wówczas dochodzi do wymiany sygnałów. W uproszczeniu odbywa się to następująco – w pierwszej kolejności pole elektromagnetyczne indukuje napięcie w układzie transpondera (kluczyka), który nadaje unikalny kod. Kod ten jest odbierany i sprawdzany przez moduł sterowania silnikiem. Sterownik następnie emituje swój kod, odbierany przez transponder, w celu weryfikacji kluczyka. Następuje kolejna wymiana sygnałów kodowych. Jeżeli sterownik silnika rozpozna kluczyk i kody będą zgodne, blokady zostają zwolnione, a pojazd uruchomiony.

Mimo że działanie immobilizera może wydawać się skomplikowane, to w praktyce porównanie sygnałów zajmuje ułamek sekundy. Oznacza to, że dla kierowcy proces ten nie jest odczuwalny. Co się dzieje, jeżeli sygnały wysłane przez transponder i centralkę nie zgadzają się ze sobą, a zatem proces weryfikacji nie przebiegł pomyślnie? W zależności od rozwiązań zastosowanych przez producenta, w momencie niezgodności kodów nie można uruchomić silnika lub zostanie on wyłączony po krótkiej chwili.

Jakie można wyróżnić rodzaje immobilizerów?

Immobilizery można podzielić na fabryczne (montowane w pojazdach bezpośrednio przez producenta) i dodatkowe (montowane na życzenie klienta). Innego podziału dokonuje się w oparciu o to, jak dochodzi do odczytania kodu dezaktywacyjnego. Biorąc pod uwagę ten czynnik, wyróżnia się:

• immobilizery dotykowe – kod odczytywany jest po kontakcie fizycznym, np. konieczne jest przyłożenie palca do skanera linii papilarnych,
• immobilizery bezdotykowe – kod jest odczytywany z układu elektronicznego wbudowanego w klucz (kartę).

Właściciele starszych pojazdów marki Citroën mogą pamiętać immobilizery kodowe. Dla tych samochodów charakterystyczna była montowana wewnątrz pojazdu klawiatura, za pomocą której kierowca wprowadzał PIN. Dziś ten rodzaj immobilizerów nie jest już spotykany – został wyparty przez immobilizery montowane w obudowie kluczyka (karty).

Ciekawostką jest, że immobilizery nie są wykorzystywane wyłącznie w samochodach, ale również motocyklach. W latach 90. ubiegłego wieku firma Honda – jako pierwszy na rynku producent jednośladów – zdecydowała się zastosować to rozwiązanie w oferowanych produktach.

Uszkodzony immobilizer – jakie są najczęstsze oznaki?

Wyposażenie samochodu w immobilizer daje kierowcy dodatkowe zabezpieczenie antykradzieżowe. Aby złodziej mógł odjechać takim samochodem, będzie musiał sforsować to zabezpieczenie, co nie jest proste, choć możliwe.

Gdy dochodzi do uszkodzenia immobilizera, kierowca ma problem z odpaleniem silnika. Wówczas silnik uruchamia się i gaśnie po sekundzie lub dwóch albo w ogóle nie dochodzi do zapłonu. Jednocześnie kontrolka immobilizera zapala się na stałe albo mruga. Ponieważ z reguły awarii ulega właśnie transponder znajdujący się w obudowie klucza (karty), to specjaliści radzą, aby skorzystać z zapasowego kluczyka (karty). Jeżeli on zadziała, czyli pojazd zostanie uruchomiony, nadal konieczna będzie wizyta w serwisie.

Usterka transpondera jest o tyle mało uciążliwa, że kierowca może skorzystać z zapasowego klucza (karty). Kosztowne może jednak okazać się dorobienie kluczyka. Pracownicy warsztatów posiadają dostęp do specjalistycznego oprogramowania i urządzeń, dzięki którym mogą zaprogramować nowy kluczyk (kartę). Przy wyborze serwisu warto jednak zapoznać się z ich cennikami – szczególnie w ASO cena za tę usługę może być bardzo wysoka.

Jeżeli dojdzie do uszkodzenia centralki, z reguły kierowcy pozostaje odholować pojazd do zaufanego warsztatu samochodowego. Fachowcy nie zawsze jednak mogą problem usunąć od ręki – zdarza się, że centralka jest sprytnie schowana lub zintegrowana ze sterownikiem silnika, a to z kolei oznacza więcej pracy i wyższe koszty.

Ile kosztuje naprawa uszkodzonego immobilizera?

Koszt naprawy immobilizera zależy od kilku czynników, w tym przede wszystkim od komponentu immobilizera, który nie działa. Jeżeli awarii uległ transponder, co jest stosunkowo najczęściej spotykane, to koszt naprawy może wynieść nawet 1000 zł. Tyle trzeba zapłacić w ASO za wykasowanie z pamięci immobilizera uszkodzonego kluczyka (karty) wgranie nowego. Na bardziej przystępną cenę mogą liczyć kierowcy, którzy zdecydują się powierzyć naprawę uszkodzonego elementu fachowcom z mniejszego serwisu.

Na duży wydatek muszą przygotować się właściciele samochodów, w których dojdzie do awarii centralki. Fachowcy nie tylko muszą zlokalizować centralkę, ale dokonać jej wymiany. To nie zawsze jest możliwe poza ASO. Jeżeli kierowca, który wstępnie stwierdził awarię centralki, nie posiada ubezpieczenia assistance, będzie musiał dodatkowo zapłacić z własnej kieszeni za holowanie pojazdu. Gdy ASO znajduje się wiele kilometrów od miejsca awarii, rachunek może być wysoki.

Czy immobilizer w 100% zabezpiecza auto przed kradzieżą?

Żadne zabezpieczenie antykradzieżowe nie jest niezawodne – każde ma swoje zalety i wady. Immobilizer może jednak skutecznie odstraszyć złodzieja. Trzeba pamiętać, że im dłużej trwa uruchamianie samochodu, tym większa jest szansa, że złodziej zrezygnuje w obawie przed złapaniem go na gorącym uczynku. Według specjalistów skutecznie od kradzieży odstraszyć mogą nieseryjne zabezpieczenia, np. blokada na kierownicę czy rygiel na skrzynię biegów. Dlaczego?

Wyposażenie samochodów w nowoczesne technologie powoduje, że złodzieje pojazdów coraz częściej rezygnują z wytrycha, a zaopatrują się w rozwiązania typu jammer (zagłuszacz sygnału z kluczyka). Inaczej mówiąc, nie są oni przygotowani na to, że będą musieli zmierzyć się z zabezpieczeniami, które były popularne jeszcze kilka lat temu. Dziś już rzadko spotykana blokada na kierownicę w formie laski może skutecznie zniechęcić do próby kradzieży.

Warto przy tym pamiętać, że immobilizer nie jest jedynym zabezpieczeniem antykradzieżowym montowanym w samochodach. Inne popularne rozwiązania chroniące przed kradzieżą to: alarm, blokada skrzyni biegów i monitoring GPS. Zastosowanie dwóch (lub więcej) form zabezpieczeń zwiększa szansę, że kradzież pojazdu okaże się nieskuteczna.

Dlaczego mimo immobilizera w aucie warto zakupić AC i assistance?

Współcześnie każde auto wyjeżdżające z fabryki jest wyposażone w immobilizer – stosowanie tego zabezpieczenia antykradzieżowego jest dziś standardem. Niestety, nie zawsze jego montaż skutecznie odstrasza złodziei samochodów. Ponieważ żadne zabezpieczenie antykradzieżowe nie jest niezawodne, właściciele szczególnie droższych pojazdów powinni rozważyć zakup ubezpieczenia AC. Z kolei w przypadku awarii immobilizera przyda się ubezpieczenie assistance.

Ubezpieczenie AC to produkt z kategorii dobrowolnych (dodatkowych) ubezpieczeń komunikacyjnych. Gwarantuje ono wypłatę odszkodowania m.in. po kradzieży pojazdu. Ile kosztuje ubezpieczenie AC?

Cena AC uzależniona jest od wielu czynników, w tym przede wszystkim wartości, marki i modelu samochodu oraz historii ubezpieczeniowej kierowcy. W przypadku ubezpieczenia AC towarzystwa pytają również o zamontowane w pojeździe zabezpieczenia antykradzieżowe. Aby firma ubezpieczeniowa przedstawiła ofertę, konieczne jest zadeklarowanie co najmniej jednego zabezpieczenia.

Przykład: Pan Marek ma 42 lata i mieszka w Kołobrzegu. W 2019 r. mężczyzna zakupił nową Mazdę 6 (benzyna, poj. silnika 2488 cm3). Ponieważ obawia się on kradzieży auta, zdecydował się zakupić ubezpieczenie OC w pakiecie z AC. Auto mężczyzny wyposażone jest w liczne zabezpieczenia – immobilizer, blokadę skrzyni biegów, alarm i monitoring GPS.

Kalkulacja z 26.11.2020 r. dla 42-letniego mieszkańca Kołobrzegu, właściciela Mazdy 6 z 2019 r.

Najtańsza propozycja w powyższym zestawieniu zapewnia ochronę ubezpieczeniową jedynie przed żywiołami. Z kolei drugie AC mini chroni już przed kradzieżą – ubezpieczyciel proponuje sumę ubezpieczenia na poziomie 145 760 zł.

Nie tylko właściciele nowych pojazdów powinni pomyśleć o zakupie dodatkowych ubezpieczeń. Im starsze auto, tym ryzyko awarii jest wyższe. Szczególnie kierowcy, którzy obawiają się usterki (w tym immobilizera) i często jeżdżą w dłuższe trasy, powinni rozważyć zakup ubezpieczenia assistance. Gwarantuje ono pomoc ubezpieczyciela w sytuacjach losowych. W ramach tej polisy ubezpieczeni mogą liczyć m.in. na zorganizowanie holowania.

Przykład: Pani Dagmara co weekend z Warszawy jeździe do Milanówka. Kobieta ma 30 lat i 5-letnią historię ubezpieczeniową. Użytkuje ona z 12-letniego Forda Fiestę (benzyna, poj. silnika 1596 cm3) i z uwagi na wiek pojazdu kupuje ubezpieczenie OC wraz z assistance. W ten sposób pani Dagmara zapewnia sobie pomoc techniczną choćby po awarii immobilizera.

Kalkulacja z 26.11.2020 r. dla 30-letniej mieszkanki Milanówka, właścicielki Forda Fiesty z 2008 r.

W ramach pierwszego pakietu ubezpieczeń znalezionego za pośrednictwem porównywarki rankomat.pl, kobieta może liczyć na holowanie na odległość 100 km – ubezpieczyciel nie ustanowił minimalnej odległości od domu, która uprawnia do skorzystania z takiej pomocy. Jednocześnie jest to propozycja tańsza o 112,51 zł niż zakup samego ubezpieczenia OC.