W ostatnich dniach do krajów na południu Europy dotarła fala upałów. Meteorolodzy przewidują, że w popularnych wakacyjnych regionach, takich jak Grecja czy Chorwacja, temperatura w najbliższych dniach przekroczy nawet 40 st. C. Choć wspomniane miejsca wybieramy głównie właśnie ze względu na cieplejszy klimat, tak wysokie temperatury mogą skomplikować nasze wakacyjne plany.

Zdaniem naukowców, za tak ekstremalne zawirowania w pogodzie odpowiada głównie zmiana klimatu spowodowana działalnością człowieka. Duże znaczenie ma także El Niño - zjawisko charakteryzujące się okresowym wzrostem temperatury wód powierzchniowych, prowadzącym do zmian w cyrkulacji atmosferycznej i oceanicznej. Konsekwencją tego są np. susze w niektórych regionach świata, a co za tym idzie, trudne do opanowania pożary.

W ostatnich tygodniach fala upałów dotarła do Grecji, a temperatura sięgnęła nawet 43,2 st. C. Według prognoz w najbliższych dniach mordercze upały powinny nieco odpuścić, jednak nadal będzie bardzo gorąco. Synoptycy przewidują, że na zachodzie i północy Grecji temperatura wyniesie od od 33 st. C do 37 st. C. Z kolei w Grecji Środkowej oraz na Peloponezie na termometrach będzie można zobaczyć nawet 38 st. C.

Fale upałów w naszym kraju nie są rzadkością, ale tradycyjnie odnotowywane są w lipcu i sierpniu. Czerwcowe fale upału są nadzwyczajne - tak przynajmniej było w ostatnim czasie - i możemy opisać je jako "wczesne" fale upału.

wyjaśnia Obserwatorium Narodowe w Atenach

Turyści przebywający w Chorwacji w ostatnich tygodniach mogli doświadczyć sporych zawirowań pogodowych. Burze przeplatały się tam z upałami, a synoptycy prognozują, że w najbliższych dniach temperatura znów będzie rosnąć. Dziennik "Jutarnji list", na podstawie prognoz meteorologa Zorana Vakuli ostrzega, że w lipcu i sierpniu Chorwację czekają bardzo wysokie temperatury, a mniejsza niż zwykle ilość opadów może doprowadzić do suszy.

Wysoka temperatura rzędu 42-43 st. C. spodziewana jest także we Włoszech. Wszystko to za sprawą afrykańskiego antycyklonu o nazwie Minos. Temperatury powyżej 40 st. C. przewidywane są w Apulii, na Sycylii i na Sardynii. Gorąco ma być także w Rzymie i Florencji, gdzie temperatura może przekroczyć 34 st. C. W związku z wysokimi temperaturami ministerstwo zdrowia w wielu miastach wprowadzi alarm z powodu upałów. Zgodnie z ostrzeżeniami należy unikać przebywania na powietrzu w najgorętszych godzinach dnia. Zalecenie to dotyczy przede wszystkim osób starszych, chorych i dzieci.

Rekordowe upały dotarły także do Turcji. W niektórych regionach temperatura przekroczyła 45 st. C. Miejscami jest nawet o 12 st. C. wyższa od typowej dla tego okresu roku. Władze Turcji zalecają, aby unikać przebywania na słońcu w godzinach od 11.00 do 16.00.

Wraz z temperaturą rośnie zagrożenie pożarowe

Długotrwałe upały oraz susza to warunki, które sprzyjają trudnym do opanowania pożarom. W ostatnich dniach z ogniem walczyła Turcja - pożary wybuchły w Milas niedaleko Bodrum w części egejskiej, a także niedaleko miasta Bursa i na Riwierze Tureckiej, tuż obok popularnych turystycznych kurortów: Antalyi i Alanyi. Jak podają jednak tureckie służby, na ten moment wszystkie pożary zostały opanowane. Z uwagi na panujące temperatury, ryzyko wybuchu kolejnych wciąż jest jednak bardzo wysokie.

Pożary wybuchły także w Grecji, w regionach takich jak w regionach Etolia-Akarnania, Peloponez, Attyka, Eubea i Chalkidiki.

Wypowiedź eksperta

To będzie bardzo trudny sezon pożarów i bardzo trudne lato. Mieliśmy suche zimy i jesienne temperatury utrzymujące się aż do grudnia. Stoimy zatem twarzą w twarz z kryzysem klimatycznym.
Vassilis Kikilias, grecki minister ds. kryzysu klimatycznego i ochrony ludności
 

Z ryzykiem pożarów należy także liczyć się w Chorwacji. Już teraz ostrzegają przed nimi służby z najchętniej odwiedzanych przez turystów regionów takich jak Istria, Kvarner czy Dalmacja. Zagrożenie pożarowe wrasta także we Włoszech, w Albanii, w Czarnogórze i w Hiszpanii.

Czy upały w Europie to powód do zmiany planów urlopowych?

Na ten moment Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie wydało ostrzeżeń przed wyjazdem do Chorwacji, Turcji czy Grecji. Jednocześnie MZS zaleca jednak, aby na bieżąco monitorować zagrożenie pożarowe w miejscu, do którego planujesz wyjechać na urlop.

Jeśli z powodu szalejących pożarów będziesz musiał zmienić swoje plany urlopowe, a planowałeś wyjazd z biurem podróży, zobacz jak odzyskać pieniądze za wakacje: Czy można odzyskać pieniądze za wakacje z biura podróży? | Rankomat.pl.

Jak sprawdzić zagrożenie pożarowe?

Aktualną sytuację związaną z pożarami możesz sprawdzić w następujący sposób:

  • w serwisie FIRMS stworzonym przez NASA - portal ten przedstawia globalne dane pożarowe uzyskane na podstawie informacji pochodzących z satelitów należących do USA oraz ich sojuszników;

  • w systemie Copernicusbędącego częścią programu Europejskiej Stacji Kosmicznej (ESA)- oprócz pożarów pozwala on także monitorować inne zagrożenia w danym regionie;

  • korzystając z takich aplikacji jak Firespot, Fireguard Wildfire Tracker czy Watch Duty - aplikacje te korzystają z danych NASA lub ESA;

Dodatkowo, greckie służby regularnie publikują komunikaty dotyczące zagrożenia pożarowego z podziałem na regiony kraju. Znajdziesz je na stronie https://civilprotection.gov.gr/. Turystom wyjeżdżającym do Grecji polskie MZS zaleca także śledzenie w mediach społecznościowych profilu 112 Greece, który regularnie publikuje komunikaty związane z występowaniem klęsk żywiołowych na terenie kraju.

Ubezpieczenie turystyczne a pożary. Czy polisa zadziała?

Wypowiedź eksperta

Większość towarzystw gwarantuje ochronę w razie katastrof naturalnych. Musisz jednak sprawdzić szczegóły – najlepiej w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia towarzystwa, którego ofertą jesteś zainteresowany. Może się okazać, że wyłączeniem ochrony jest ostrzeżenie MSZ przed wjazdem na dany teren, np. zagrożony pożarami.
Magdalena Kajzer, Specjalista ds. ubezpieczeń turystycznychMagdalena Kajzer, Specjalista ds. ubezpieczeń turystycznych
 

Ubezpieczenie może także nie zadziałać, jeśli zostałeś na zagrożonym terenie mimo komunikatów nawołujących do ewakuacji. Dlatego też zawsze zapoznaj się z generalnymi włączeniami ochrony, by wiedzieć, na co możesz liczyć.

Uwaga!

W przypadku ubezpieczenia od kosztów rezygnacji klęski żywiołowe są wyłączeniem ochrony.
 

Jak radzić sobie z upałami? 5 najważniejszych zasad

  1. Pij dużo wody. Nawodnienie jest kluczowe w gorące dni. Staraj się pić wodę regularnie, nawet jeśli nie czujesz pragnienia.

  2. Unikaj bezpośredniego słońca. Staraj się przebywać w cieniu, zwłaszcza w godzinach największego nasłonecznienia (między 10:00 a 16:00).

  3. Noś lekkie i jasne ubrania. Wybieraj ubrania wykonane z przewiewnych materiałów, takich jak bawełna czy len, w jasnych kolorach, które odbijają światło słoneczne.

  4. Korzystaj z chłodnych kąpieli lub pryszniców. Regularne, chłodne kąpiele mogą pomóc obniżyć temperaturę ciała.

  5. Jedz lekkie posiłki. Ciężkostrawne jedzenie może dodatkowo obciążać organizm. Lekkie posiłki, takie jak sałatki czy owoce, są lepszym wyborem w upalne dni.

Warto wiedzieć:

  1. Jak podaje publikacja "Nature Medicine", w 2022 rok w 35 krajach Europy z powodu przegrzania zmarło ponad 61 tys. osób. We Włoszech było to ponad 18 tys. ludzi, w Hiszpanii ponad 11 tys. osób. Wysokie upały mogą więc być niebezpieczne dla Twojego zdrowia i życia!

  2. W najbardziej najgorętszych godzinach dnia, czyli pomiędzy 11.00 a 16.00, unikaj przebywania na słońcu. Pamiętaj także o piciu dużej ilości wody.

  3. Na ten moment polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie odradza podróży na południe Europy. Śledź jednak na bieżąco komunikaty o pożarach i w bądź gotowy na zmianę planów urlopowych.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Gdzie największe upały w Europie?

    Ekstremalnie wysokich temperatur można spodziewać się np. w Grecji, w Turcji oraz we Włoszech.

  2. Gdzie jest 48 stopni?

    Rekord upałów w Europie odnotowano na włoskiej wyspie Sycylia, gdzie temperatura osiągnęła 48,8 st. Celsjusza. Rekord padł w pobliżu miasta Syrakuzy 11 sierpnia 2021 roku.

  3. Gdzie w Europie nie ma upałów?

    Przed upałami skutecznie można uciec w takie miejsca jak Islandia, Finlandia, Szkocja czy Litwa.