Pierwszy Dzień Wiosny w Europie - palenie bałwanka i rytualne wywoływanie deszczu

Celebracja nadejścia wiosny, niezależnie od kraju i kultury, wzięła się z potrzeby symbolicznego pożegnania zimy - tego co ciemne, senne i zimne. Nadejście wiosny zwiastuje lekkość, rozkwit świata, plony i życiodajną energię. 

Chociaż pierwszy dzień kalendarzowej wiosny w Polsce przypada na 21 marca, to jednak ta astronomiczna, datę ma ruchomą. W tym roku astronomiczne przejście w wiosenna porę roku nastąpiło 20 marca. Na nocnym niebie pojawiły się wszystkie planety Układ Słonecznego, a także inne ciekawe zjawiska astronomiczne. Przez całą wiosnę 2023 masz okazję obserwować na wieczornym sklepieniu Wenus – planetę, która zaraz po księżycu będzie najjaśniejszym obiektem. Przez sporą część nocy, widoczny będzie także Mars.

Polska – wagary i Marzanna

Tradycyjnym zwyczajem w Polsce, podczas pierwszego dnia wiosny jest palenie lub topienie Marzanny. Marzanna to nazwa kukły przedstawiającej boginię, którą w rytualny sposób palono bądź topiono w czasie święta Jarego, aby przywołać wiosnę. Zwyczaj ten, głęboko zakorzeniony w pogańskich wierzeniach miał zapewnić urodzaj i bogate plony podczas nadchodzącego sezonu.

Kukłę zarówno kiedyś, jak i dziś, zazwyczaj wykonuje się ze słomy, owija białym płótnem, zdobi wstążkami i koralami. Za dawnych czasów, tradycja nakazywała, aby dziecięcy orszak, z Marzanną i zielonymi gałązkami jałowca w dłoniach, obszedł wszystkie domy we wsi. Po drodze podtapiano kukłę w każdej wodzie, jaka się nadarzyła. Kiedy przychodził wieczór, marzannę przejmował młodzież, aby w świetle zapalonych gałęzi jałowca wyprowadzić Marzannę ze wsi, podpalić i wrzucić do wody.

Dziś, tradycja topienia lub palenia Marzanny pozostała, a od lat 80’ XX wieku, uczniowie celebrują pierwszy dzień wiosny, wybierając się tłumnie na wagary.

Bułgaria - Martineczka dla najbliższych

W kulturze bułgarskiej pierwszy dzień wiosny obchodzony jest w pierwszym dniu marca. Zgodnie z tradycją wtedy właśnie wręcza się rodzinie i najbliższym znajomym marteniczkę. Może to być bransoletka, mały gałganek, przypinka lub inna biało-czerwona ozdoba. Najczęściej są to również dwie małe, sznurkowe laleczki – Piżo i Penda. Zwyczaj ten wziął się od Baby Marty – znanej w Bułgarii, jako złośliwa staruszka, która za wszelką cenę stara się opóźnić odejście zimy.

Wzajemne obdarowywanie się martenicami, ma zadowolić Babe Martę do tego stopnia, aby ta nie wydłużała czasu do nadejścia wiosny. Tak więc pierwszego marca biało-czerwone gadżety zdobią ręce i ubrania Bułgarów, a nawet ich domy i samochody, stanowiąc symbol świata przebudzającego się po długim, zimowym śnie.

Serbia - rytualne wywoływanie deszczu

Paparuda, czyli wiosenny zwyczaj rytualnego wywoływania deszczu obchodzony jest 6 maja, w krajach zamieszkałych przez Słowian południowych. W Rumunii, Paparuda to nazwa bogini bądź istoty z folkloru, która ma moc zsyłania deszczu. Kiedyś, ku czci  bogini organizowany był orszak, w którym uczestniczyły młode, niezamężne dziewczęta, odziane w wianki i uplecione z liści spódnice. Dziewczyna wiodąca orszakiem – wybierana do roli Paprudy -  miała dodatkowo na twarzy maskę z liści i kwiatów. Jak podają źródła historyczna, każda taka procesja składała się z trzech sekwencji: złożenia orszaku, tańców i właściwego rytuału oraz śmierci rytualnej, która nie wiązała się z utratą życia, a jedynie wrzucenie do rzecznej wody maski przez dziewczynę, która odgrywała rolę Paprudy. Rozśpiewany pochód, przeprowadzany przez wieś  miał na celu wyproszenie u bogini Paprudy deszczu i urodzaju na nadchodzący sezon.

Dziś w Serbii obchody pierwszego dnia wiosny to również wesoła procesja barwnych korowodów młodych chłopców i dziewcząt, którzy wędrując przez wieś, czy miasteczko śpiewają tradycyjne pieśni, a pozostali uczestnicy oblewają ich wodą.

Macedonia - święto młodości i miłości

Obchody na cześć powitania wiosny w tradycji macedońskiej przez stulecia utrzymywały się w charakterze kultowym, stanowiąc wyjątkowe połączenie zwyczajów pogańskich z doktryną chrześcijańską. Obecnie, każdego roku 22 marca (według kalendarza gregoriańskiego; według juliańskiego – 9 marca) obchodzone jest święto wiosny. Wtedy też prawosławna Cerkiew wspomina Czterdziestu Męczenników z Sebasty. Tego dnia obchodzi również imieniny Mladen, którego imię w tłumaczeniu oznacza Młodzieńca – stąd też sama nazwa święta – Mladenci – czyli święta zwiastującego nadejście wiosny, święta miłości i młodości.

Lokalna tradycja mówi o tym, że ten dzień będzie tak długi, jak daleko kogut przeskoczy próg domu.

Rumunia - symbol wojny i pokoju

Rumuńska tożsamość narodowa w dużej mierze oparta jest na tradycji Cesarstwa Rzymskiego. Martisor – czyli święto wiosny obchodzone 1 marca, również wywodzi się z tradycji nowego roku, obchodzonej przez Rzymian. Symbolem święta wiosny  w Rumunii są kokardki wykonane ze sznureczków kolorowej wełny (kolory czerwony i biały mają symbolizować wojnę i pokój). Tradycja obchodów symbolizuje szczęście oraz radość z budzącego się do życia świata, po zimowej hibernacji. Od 1 marca przez cały tydzień odbywają się ludowe zabawy, a uczestnicy wręczają sobie symboliczne upominki.

Irlandia - krzyże ze słomy

W Irlandii pierwszy dzień wiosny przypada znacznie wcześniej niż w Polsce. Zgodnie z kalendarzem celtyckim, powitanie nowej pory roku obchodzone jest 1 lutego, a wraz z nim dzień św. Brygidy z Kildare. Przed chrystianizacją święto to miało charakter pogański i oznaczało oczyszczenie przez ogień i wodę.

Obecnie w Irlandii pierwszego dnia wiosny celebruje się nadejście dłuższych i cieplejszych dni, a także pierwszych oznak wiosny. Częścią obchodów pierwszego dnia wiosny i święta Brygidy jest wyplatanie  krzyży ze słomy lub trawy, następnie zawieszanie ich w domu bądź w obejściu gospodarskim. Taki krzyż ma na celu chronić gospodarstwo przed chorobą. Plecionki wręcza się również  nowożeńcom, aby chroniły ich na nowej drodze życia. Innym zwyczajem jest zostawianie na zewnątrz szala, lub kawałka materiału, tak, aby św. Brygida przechodząc, pobłogosławiła go. Według przypowieści, taki szal ma później właściwości lecznicze.

Szwecja - celebracja wspólnego posiłku

Szwecki dzień wiosny obchodzony jest 30 kwietnia. Tego dnia wokół ognisko, zbierają się bliscy – rodzina i znajomi – śpiewając wiosenne pieśni, które co jakiś czas przerywane są przemówieniami. Kolejny dzień jest typowym świętem pracy, podczas którego organizowane są demonstracje i pochody. Od 1928 roku organizowany jest również wtedy konkurs piękności, nazywany wyborami najpiękniejszej Łucji Sztokholmu. Jednym z najważniejszych elementów szwedzkich obchodów dnia wiosny jest też tradycyjne jedzenie, którego konsumpcja bardziej, niż w pozostałej części roku jest celebrowana.

Szwajcaria - palenie bałwanka 

Trudno wyobrazić sobie widok piękniejszy niż wiosenne przebudzenie na szwajcarskim krajobrazie. Wiosenny Festiwal Sechseläuten odbywa się co roku, w trzeci poniedziałek kwietnia – pod warunkiem, że nie koliduje z Wielkim Tygodniem. Jest to typowy święto radości, podczas którego królują feerie barw i wesoła muzyka. W pochodach biorą udział tysiące Szwajcarów odzianych w historyczne stroje.

W celu definitywnego pożegnania zimy, organizowane są imprezy w Zurychu, podczas których na stosie palony jest bałwanek. Co ciekawe, szwajcarskie tradycje święta pierwszego dnia wiosny mają swoje korzenie jeszcze z czasów średniowiecznych.

Norwegia - naleśniki z malinami

Norwegia to jeden z tych krajów w Europie, który z powitaniem wiosny czeka najdłużej. Nie dzieje się to jednak przez przypadek. W połowie maja przypada rocznica Święta Niepodległości, a także wtedy Femud - trzecie co do wielkości jezioro w Norwegii – zaczyna dopiero odmarzać. Zgodnie z tradycją, kiedy na wodzie znika lodowa kra – przychodzi czas na zmianę odzieży z zimowej na lekką, wiosenną. Jest to również czas, kiedy Norwedzy, jak co roku odwiedzają sąsiadów, w celu zaproszenia na panekaker og multer – czyli naleśniki z dżemem z moroszki (rodzaj maliny).

Litwa - bukiety z zasuszonych kwiatów

Festiwal na cześć powitania wiosny na Litwie, nazywany jest kaziukas. Symbolem święta jest domena wiosny – czyli kwiaty. Jednak nie są to kwiaty świeże, pojawiające się wraz z nadejściem wiosny. Bukiety robi się z suchych zeszłorocznych kwiatów, różnych aromatycznych traw i kłosów – tak zwany kaziuk. Innym jeszcze symbolem pierwsze dnia wiosny na Litwie jest gliniany dzwonek, którego dźwięk rozbrzmiewa niemal na każdym kroku. Słychać także dziesiątki innych muzycznych narzędzi, na których grają muzycy, witając hucznie nową porę roku. Pierwszy dzień litewskiej wiosny obchodzony jest 8 marca.

Hiszpania - palenie podobizn polityków

Przygotowania do powitania wiosny w Hiszpanii rozpoczynają się już na początku marca. Wraz z nadejściem nowego miesiąca, Hiszpanie budują z kartonów, plastrów, wosku i drewna ogromne kukły nazywane fallami. Co ciekawe, kukły te potrafią osiągać rozmiary nawet do 6 metrów.  Służą one głównie satyrze i nierzadko przedstawiają podobizny osób znanych z showbiznesu, czy świata polityki. 16 marca, kiedy falle są już gotowe, wraz z nimi odbywa się odbywa się wielka parada. Punkt kulminacyjny święta przychodzi 19 marca, kiedy na znak pożegnania z zimą kukły są palone, a ogniska rozlokowane są w większość miasta i mniejszych miejscowości.

Bezpieczny pierwszy dzień wiosny

Wybierając się do Europy na celebracje nadejścia wiosny, pamiętaj o tym, że ma to być przede wszystkim bezpieczna przygoda. Nawet jeśli w planach masz krótki city break - warto pomyśleć o odpowiednim ubezpieczeniu turystycznym. Polisa zapewni Ci nie tylko ochronę zdrowia - ale i portfela. Leczenie poza Polską może być dużo bardziej kosztowne, a w wielu przypadkach, za zabiegi które są w naszym kraju są w pełni darmowe - możesz zapłacić nawet kilka tysięcy. 

Warto mieć też na uwadze fakt, że EKUZ nie gwarantuje odpowiedniej ochrony. Dzięki Karcie masz jedynie dostęp do leczenia na takich samych zasadach, jak mieszkańcy danego kraju. Za wszystkie dodatkowe usługi, hospitalizację, leczenie, czy lekarską konsultację - zapłacisz z własnej kieszeni.

Najważniejszym elementem ubezpieczenia turystycznego są koszty leczenia. W przypadku podróży po Europie ich rekomendowana suma gwarantowana powinna wynosić co najmniej 30 000 euro. Pamiętaj też, aby polisa turystyczna zapewniała Ci ochronę bagażu, ochronę cywilną w życiu prywatnym (OC w życiu prywatnym), NNW, czy odpowiednie rozszerzenie - dopasowane do specyfiki wyjazdu, Twoich planów, a także indywidualnej sytuacji i stanu zdrowia.  

Magdalena Kajzer

Tylko odpowiednie ubezpieczenie turystyczne gwarantuje podczas podróży ochronę. Polisa jest wydatkiem niewielkim, a korzystając z kalkulatora ubezpieczeń turystycznych na rankomat.pl, masz możliwość dokładnego zapoznania się z ofertą i porównania produktów dostępnych na rynku. 

Ubezpieczenie na wycieczkę objazdową po Europie

Ubezpieczyciel	Zakres ubezpieczenia			Cena
	Koszty leczenia 96 040 zł	Ratownictwo 33 614 zł	Bagaż -	40,32 zł 1 os. / 10 dni Kup ubezpieczenie
	Dodatkowo: NNW: 15 000 złubezpieczenie Covid-1983 sporty objęte ochroną
	Koszty leczenia 200 000 zł	Ratownictwo 200 000 zł	Bagaż -	43,10 zł 1 os. / 10 dni Kup ubezpieczenie
	Dodatkowo: NNW: 20 000 złubezpieczenie Covid-19114 sportów objętych ochroną
	Koszty leczenia 200 000 zł	Ratownictwo 50 000 zł	Bagaż 1 800 zł	64,20 zł 1 os. / 10 dni Kup ubezpieczenie
	Dodatkowo: NNW: 20 000 złOC: 50 000 złubezpieczenie Covid-1949 sportów objętych ochronąOC sportowe: 50 000 zł
	Koszty leczenia 500 000 zł	Ratownictwo 500 000 zł	Bagaż 1 000 zł	94,00 zł 1 os. / 10 dni Kup ubezpieczenie
	Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 200 000 złubezpieczenie Covid-19

Ubezpieczenie na wycieczkę objazdową po Europie

40,32 zł 1 os. / 10 dni
Koszty leczenia 96 040 zł	Ratownictwo 33 614 zł	Bagaż -
Dodatkowo: NNW: 15 000 złubezpieczenie Covid-1983 sporty objęte ochroną
Kup ubezpieczenie
43,10 zł 1 os. / 10 dni
Koszty leczenia 200 000 zł	Ratownictwo 200 000 zł	Bagaż -
Dodatkowo: NNW: 20 000 złubezpieczenie Covid-19114 sportów objętych ochroną
Kup ubezpieczenie
64,20 zł 1 os. / 10 dni
Koszty leczenia 200 000 zł	Ratownictwo 50 000 zł	Bagaż 1 800 zł
Dodatkowo: NNW: 20 000 złOC: 50 000 złubezpieczenie Covid-1949 sportów objętych ochronąOC sportowe: 50 000 zł
Kup ubezpieczenie
94,00 zł 1 os. / 10 dni
Koszty leczenia 500 000 zł	Ratownictwo 500 000 zł	Bagaż 1 000 zł
Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 200 000 złubezpieczenie Covid-19
Kup ubezpieczenie