Każdy narciarz powinien wiedzieć, że na stoku odpowiada za bezpieczeństwo swoje i innych, ma także obowiązek udzielić pomocy osobie, która uległa wypadkowi. Sprawdziliśmy, jak to zrobić właściwie.

Jeśli zjeżdżając ze stoku, zauważysz leżącego, powinieneś zatrzymać się i przystąpić do udzielania niezbędnej pomocy – tak nakazuje kodeks narciarza (o zwykłej ludzkiej przyzwoitości już nie mówiąc). Ratownik powinien swoje czynności wykonywać sprawnie, nie zastanawiając się zbyt długo nad każdym krokiem.

Pierwsza pomoc na stoku – jakie zasady obowiązują każdego narciarza? 

Pomocy należy udzielać w odpowiedniej kolejności. Ogólnie przyjęto, że udzielając pierwszej pomocy, powinieneś krok po kroku wykonać następujące czynności:

  1. zabezpiecz miejsce wypadku poprzez wbicie skrzyżowanych nart – aby inni korzystający ze stoku nie wjechali w poszkodowanego oraz w osobę udzielającą pomocy;
     
  2. zabezpiecz osobę poszkodowaną przez dalszymi urazami – jeśli jest nieprzytomna, to ułóż ją w pozycji bocznej bezpiecznej, okryj poszkodowanego kurtką lub innym materiałem, by przeciwdziałać wyziębieniu organizmu;
     
  3. powiadom odpowiednie służby – telefonując pod jeden z podanych numerów 601 100 300 lub 985. Powinieneś kolejno: przedstawić się, poinformować, jaki jest stan poszkodowanego (w tym celu musisz sprawdzić, czy oddycha) i powiedzieć, gdzie doszło do zdarzenia. Nie musisz robić tego samemu, można wyznaczyć do tego inną osobę, np. zatrzymać innego narciarza;
     
  4. w razie zagrożenia życia: przystąp do podstawowych czynności ratowniczych, polegających na wykonywaniu masażu serca aż do momentu odzyskania przytomności przez poszkodowanego lub do przyjazdu ratowników;
     
  5. pozostań przy osobie poszkodowanej do momentu przybycia odpowiednich służb – jeśli osoba jest przytomna powinieneś ją wspierać, podnosić na duchu i cały czas z nią rozmawiać.

Jak widać – udzielenie pierwszej pomocy na stoku to nic trudnego. Wystarczy wiedzieć, co po kolei zrobić. Zapamiętaj zasady i w razie potrzeby zastosuj je w praktyce. Ceną może być życie i zdrowie drugiego człowieka.

Jak wezwać pomoc bez telefonu? 

Jesteś na stoku, zapomniałeś telefonu, rozładowała się bateria albo straciłeś zasięg. Widzisz wypadek, chcesz pomóc, ale nie masz pojęcia, jak wezwać pomoc. Jeśli nie pojawi się na trasie inny narciarz z telefonem, możesz spróbować szukać wsparcia w inny sposób.

Wystarczy, że nadasz międzynarodowy znak wzywania pomocy w górach – czyli sygnał dźwiękowy w formie np. wołania lub krzyku bądź sygnał świetlny nadawany sześć razy latarką, po czym następuje minutowa przerwa. Jeśli Twój sygnał zostanie odebrany, na potwierdzenie otrzymasz powtórzenie sygnału trzy razy na minutę metodą dźwiękową lub świetlną.

Innym sposobem wzywania pomocy jest zwrócenie się do przelatującego śmigłowa poprzez uniesienie rąk do góry, dzięki czemu sylwetka ułoży się w kształt litery Y oznaczającej „yes”, czyli z ang. „tak”.

Jak prawidłowo przeprowadzić akcję reanimacyjną?

Jeśli ofiara wypadku nie oddycha lub nie wyczuwamy pulsu, musisz przejść do akcji reanimacyjnej. Bardzo ważne, by odpowiednio ją przeprowadzić. Przede wszystkim osoba poszkodowana musi leżeć na twardym podłożu z nico odchyloną głową.

Czynności, które należy po kolei wykonać określa się mianem ABC:

Czynności, które należy po kolei wykonać określa się mianem ABC:

A - airway, czyli udrożnienie dróg oddechowych - jeśli posiadasz rękawiczki, należy z jamy ustnej osoby poszkodowanej usunąć wydzieliny i ciała obce,
B - breathing, czyli sztuczne oddychanie - wykonujesz je tylko wtedy, gdy posiadasz specjalną maseczkę,
C - circulation, czyli masaż serca - uciskaj klatkę piersiową osoby poszkodowanej na wysokości mostka w serii 15 powtórzeń, po nich jeśli to możliwe następują dwa oddechy.

Reanimację musisz prowadzić do momentu powrotu funkcji życiowych lub do przyjazdu służb ratunkowych. 

Jakie mogą być konsekwencje nieudzielenia pomocy?

Każdy z nas, zgodnie z polskim prawem, ma obowiązek udzielania pierwszej pomocy osobie poszkodowanej. Szczegółowo reguluje to art. 162 kodeksu karnego:

Co mówi prawo?

§ 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.

Lepiej nie narażać się na takie konsekwencje. Zatrzymanie się i choćby powiadomienie TOPR-u, GOPR-u czy innych służb może uratować komuś życie.

Jak uniknąć wypadku na stoku? Zasady bezpieczeństwa na nartach

Przede wszystkim pamiętaj o tym, że nie jesteś sam na stoku - należy szanować innych narciarzy i snowboardzistów, zachować ostrożność przy wyprzedzaniu, a w razie potrzeby udzielić pomocy.

Wybór trasy narciarskiej dopasuj do swoich umiejętności. Prędkość jazdy również powinieneś dostosować do warunków narciarskich. Unikaj brawury i nie stwarzaj zagrożenia na stoku.

Stosuj się też do znaków umieszczonych na trasie. Więcej o zasadach bezpieczeństwa na nartach przeczytasz w naszym Poradniku Narciarz na piątkę, czyli zasady poruszania się na stoku.

Jak wybrać ubezpieczenie na narty? 

Pomoc sobie i innym możesz zapewnić także poprzez odpowiednie ubezpieczenie turystyczne. Powinno ono obejmować koszty leczenia i NNW oraz rozszerzenie ochrony o uprawianie sportów zimowych. Pamiętaj jednocześnie, że EKUZ podczas wyjazdu na narty to zdecydowanie za mało. 

Dodatkowo zadbaj o ubezpieczenie bagażu i sprzętu sportowego. Dobrym pomysłem będzie zainwestowanie w OC w życiu prywatnym lub sportowe, które pokryje ewentualne straty w razie spowodowania wypadku na osobach trzecich.

Wypowiedź eksperta

Suma gwarantowana kosztów leczenia nie powinna być niższa niż 30 000 euro. Niemniej jednak lepiej w przypadku wyjazdów narciarskich zadbać, by wynosiła ona około 40 000 - 50 000 euro. Koszty ratownictwa powinny gwarantować kwotę wsparcia na przynajmniej 5 000 - 6 000 euro. To pozwoli uniknąć dodatkowych wydatków w razie wypadku na stoku czy problemów ze zdrowiem.
Patrycja Pałka, Specjalista ds. ubezpieczeń turystycznychPatrycja Pałka, Specjalista ds. ubezpieczeń turystycznych

Ubezpieczenie na narty możesz rozszerzyć o dodatkowe elementy, takie jak klauzula alkoholowa, choroby przewlekłe czy uprawianie sportów ekstremalnych. Dzięki temu ochrona będzie dopasowana do Twoich potrzeb. Polisę na narty można znaleźć od około 4-5 zł za dzień ochrony – szczegóły znajdziesz w naszym kalkulatorze ubezpieczeń narciarskich.

Poniżej prezentujemy przykładowe oferty:

Ubezpieczenie na 7-dniowy pobyt w Austrii połączony ze skituringiem
UbezpieczycielZakres ubezpieczeniaCena
ERGO Ubezpieczenia Podróży
Koszty leczenia
40 000 eur
Ratownictwo
5 000 eur
Bagaż
1 200 zł
88,20 zł
1 os. / 7 dni
Dodatkowo: NNW: 30 000 złOC: 50 000 eurOC sportowe: 40 000 eurosporty objęte polisą: 25 zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowy
Nationale-Nederlanden
Koszty leczenia
150 000 zł
Ratownictwo
100 000 zł
Bagaż
-
136,67 zł
1 os. / 7 dni
Dodatkowo: NNW: 10 000 złOC: 150 000 złOC sportowe: 150 000 złsporty objęte polisą: 106zdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
AXA Partners
Koszty leczenia
40 000 000 zł
Ratownictwo
40 000 000 zł
Bagaż
6 000 zł
207,34 zł
1 os. / 7 dni
Dodatkowo: NNW: 150 000 złOC: 1 500 000 złsporty objęte polisą: 181zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19
Allianz
Koszty leczenia
400 000 zł
Ratownictwo
200 000 zł
Bagaż
2 000 zł
224,00 zł
1 os. / 7 dni
Dodatkowo: NNW: 25 000 złOC: 1 000 000 złOC sportowe: 1 000 000 złsporty objęte polisą: 123zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19
Ubezpieczenie na 7-dniowy pobyt w Austrii połączony ze skituringiem
ERGO Ubezpieczenia Podróży
88,20 zł 1 os. / 7 dni
Koszty leczenia
40 000 eur
Ratownictwo
5 000 eur
Bagaż
1 200 zł
Dodatkowo: NNW: 30 000 złOC: 50 000 eurOC sportowe: 40 000 eurosporty objęte polisą: 25 zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowy
Nationale-Nederlanden
136,67 zł 1 os. / 7 dni
Koszty leczenia
150 000 zł
Ratownictwo
100 000 zł
Bagaż
-
Dodatkowo: NNW: 10 000 złOC: 150 000 złOC sportowe: 150 000 złsporty objęte polisą: 106zdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
AXA Partners
207,34 zł 1 os. / 7 dni
Koszty leczenia
40 000 000 zł
Ratownictwo
40 000 000 zł
Bagaż
6 000 zł
Dodatkowo: NNW: 150 000 złOC: 1 500 000 złsporty objęte polisą: 181zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19
Allianz
224,00 zł 1 os. / 7 dni
Koszty leczenia
400 000 zł
Ratownictwo
200 000 zł
Bagaż
2 000 zł
Dodatkowo: NNW: 25 000 złOC: 1 000 000 złOC sportowe: 1 000 000 złsporty objęte polisą: 123zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19

Pomagaj – tobie też pomogą

Każdy z nas może zostać poszkodowany w wypadku na nartach. I chyba każdy z nas na miejscu osoby poszkodowanej oczekiwałaby podstawowej pomocy i wezwania ratowników. Skoro tak, to dlaczego mamy tego nie zrobić dla kogoś innego?

Zasada wzajemności obowiązuje nas w życiu bez żadnych wyjątków. Telefon i pozostanie przy osobie poszkodowanej nie wymagają od nas nie wiadomo jakiego bohaterstwa. Następnym razem to my możemy potrzebować pomocy.

Warto wiedzieć

A jeśli chcesz wiedzieć, jak wygląda praca ratownika Grupy Beskidzkiej GOPR, przeczytaj:

Co warto wiedzieć?

  1. Po zauważeniu wypadku na stoku należy natychmiast zabezpieczyć miejsce wypadku i osobę poszkodowaną.
  2. Należy też natychmiastowo wezwać pomoc.
  3. W razie zagrożenia życia naleźy udzielić pierwszej pomocy. 
  4. Rodzajem pomocy na stoku jest też ubezpieczenie na narty - zarówno dla nas, jak i dla osób przez nas poszkodowanych. 

Najczęściej zadawane pytania

  1. Jak udzielić pierwszej pomocy na stoku?

    Zacząć należy od zabezpieczenia miejsca wypadku poprzez wbicie skrzyżowanych nart, następnie należy odpowiednio zabezpieczyć poszkodowanego, zawiadomić służby ratunkowe, a w razie zagrożenia życia udzielić niezbędne pomocy przedmedycznej przez wykonywanie masażu serca aż do momentu odzyskania przytomności przez poszkodowanego lub do przyjazdu ratowników.

  2. Jak wezwać pomoc w górach, gdy nie mamy telefonu?

    Można to zrobić poprzez nadawanie sygnału dźwiękowego w formie wołania lub krzyku bądź sygnału świetlnego nadawanego sześć razy latarką z minutową przerwą. Jeśli w pobliżu przelatuje helikopter, wystarczy unieść ręce do góry, układając sylwetkę w kształt litery Y.

  3. Jak wykonać akcję reanimacyjną?

    Jeśli posiadamy rękawiczki jednorazowe, należy zacząć od udrożnienia dróg oddechowych, a następnie przy utyciu specjalnej maseczki lub ustnika wykonać sztuczne oddychanie i masaż serca. Jeśli nie posiada się odpowiedniego wyposażenia, wystarczy tylko sam masaż serca na wysokości mostka w serii 15 powtórzeń.

  4. Jakie konsekwencje grożą za nieudzielenie pomocy?

    Zgodnie z polskimi przepisami osobie, która nie udzieli poszkodowanemu pomocy może zostać skazana nawet na 3 lata pozbawienia wolności.

  5. Kto płaci odszkodowanie za spowodowanie wypadku?

    W takim wypadku ewentualne zasądzone odszkodowanie płaci osoba, która spowodowała wypadek. Wyjątkiem jest sytuacja, w której sprawca ma OC w życiu prywatnym. Wówczas odszkodowanie zostanie wypłacone z polisy przez towarzystwo ubezpieczeniowe.