Ubezpieczenie majątkowe - czym jest i kogo dotyczy?

Samych tylko mieszkań jest w Polsce ponad 14 milionów, a poprzez ubezpieczenie majątkowe możemy zabezpieczyć finansowo praktycznie każdą z tych nieruchomości. Ważne jest jednak nie samo posiadanie polisy, ale to, w jaki sposób ta polisa jest skonstruowana i czy należycie chroni nasze mienie.

Majątek Polaków – prognoza na rok 2040

Z roku na rok będzie przybywać powodów do ubezpieczenia majątku. A to z tego powodu, że coraz więcej warte będą nieruchomości w Polsce. O ile w 2015 r. były to prawie 4 mld zł, w roku 2040 majątek Polaków w zakresie domów i mieszkań będzie warty ok. 11,5 mld zł – wynika z raportu Polityka Insight „Prognoza majątku – jak demografia zmieni aktywa Polaków”.

Obecnie według różnych szacunków ponad 60 proc. Polaków posiada ubezpieczenie majątkowe  nieruchomości. Odsetek ubezpieczonych lokatorów wynika po części ze sposobu zakupu domu czy mieszkania.  przez banki, które wymagają zabezpieczenia w postaci polisy mieszkaniowej do udzielanego kredytu hipotecznego.

​​​

Co to jest ubezpieczenie majątkowe?

Ubezpieczenie majątkowe jest wyodrębnionym w systemie prawnym działem ubezpieczeń gospodarczych. Może ono odnosić się do mienia, czyli własności i innych praw majątkowych, a także odpowiedzialności cywilnej (OC). Kwestie związane z ubezpieczeniem majątkowym reguluje Kodeks cywilny (art. 821-828).

Ubezpieczenie majątkowe ma na celu zrekompensowanie finansowe szkód powstałych w skutek określonych zdarzeń. Podmiotem jest tutaj osoba fizyczna lub prawna, przedmiot to z kolei prawa i obowiązki majątkowe osoby ubezpieczonej. Sumę ubezpieczenia, czyli maksymalną wysokość rekompensaty po szkodzie, określa się na podstawie wartości mienia.

Polisę majątkową wykupisz najczęściej na 1 rok, chociaż nie jest to regulowane odgórnymi przepisami. W porównywarce rankomat.pl dostępne są też polisy mieszkaniowe na 2 i 3 lata.

Różnice między ubezpieczeniami osobowymi i majątkowymi

Pamiętaj, że ubezpieczenie mienia dzieli się na polisy osobowe i polisy majątkowe. Różnica dotyczy oczywiście przedmiotu ubezpieczenia (człowiek, mieszkanie, samochód), ceny i zakresu ochrony, ale główny podział dotyczy zasad wypłaty odszkodowania.

Generalnie, nie ma znaczenia, ile posiadasz ubezpieczeń osobowych. Jeśli złamiesz ręki czy doznasz poważniejszego uszczerbku na zdrowiu i masz wykupionych kilka polis, to dostaniesz odszkodowanie z każdej z nich. Podobnie jest w ubezpieczeniu turystycznym dla tych zdarzeń, które mają związek z życiem i zdrowie.

W przypadku ubezpieczeń majątkowych jest inaczej. Nawet jeśli stać cię na opłacanie kilku polis, to odszkodowania za zniszczoną czy okradzioną nieruchomość dostaniesz tylko tyle, aby kwota ta wyrównała poniesioną stratę. 

Różnica między ubezpieczeniem majątkowym a osobowym dotyczy też obowiązku jego posiadania. Jeśli masz samochód, musisz mieć co najmniej polisę OC. Jeśli kupiłeś lub budujesz nieruchomość na kredyt, musisz mieć przynajmniej podstawową polisę mieszkaniową (o tym, co to jest podstawa, piszemy niżej). Natomiast większość polis osobowych jest dobrowolna, chociaż nie zawsze wjedziesz do danego kraju bez ważnego ubezpieczenia podróży. Podobnie jest z polisą na życie do kredytu hipotecznego czy gotówkowego – w końcu to bank ustala zasady przyznawania pożyczki i może wymagać różnych zabezpieczeń, w tym polis majątkowych i osobowych.

Co obejmuje ubezpieczenie majątkowe?

Ubezpieczenia majątkowe nieruchomości dostępne są w wariancie podstawowym oraz rozszerzonym. Podstawowe polisy chronią mury (zawsze) i elementy stałe (najczęściej) przed pożarem i innymi zdarzeniami losowymi. Zakres ochrony można tutaj poszerzyć i o dodatkowe mienie, i kolejne ryzyka, m. in. o ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. 

Standardowo polisę mieszkaniową możesz poszerzyć o ruchomości domowe, czyli tę część wyposażenia, która nie jest przytwierdzona na stałe. Ponadto, omawiane ubezpieczenie może również dotyczyć:

• przedmiotów specjalnych (wartościowych);
• mienia firmowego, o ile prowadzisz działalność w domu, a przestrzeń, którą na to przeznacza, nie przekracza połowy powierzchni lokalu;
• licznych zabudowań znajdujących się na posesji, o ile są trwale związane z gruntem (np. altana, garaż wolnostojący, ogrodzenie, murowany grill, oczko wodne);
• ruchomości przechowywanych poza strefą mieszkalną;
• roślinności na posesji i na balkonie/tarasie;
• domu letniskowego i nagrobka znajdujących się poza miejscem ubezpieczenia;
• rzeczy osobistych gości;
• mienia służbowego (np. smartfonu czy laptopa wypożyczonego przez pracodawcę);
• rzeczy osobistych poza miejscem ubezpieczenia (ochrona głównie na wypadek rabunku).

Niektórzy ubezpieczyciele umożliwiają również ochronę bardziej nietypowych rodzajów mienia, np. zaparkowanego w garażu samochodu, co jest dość interesujące, ponieważ w zdecydowanej większości przypadków ten rodzaj majątku podlega pod ubezpieczenia komunikacyjne. 

Ubezpieczenie przedmiotów, które sobie wymieniliśmy, może obejmować liczne zdarzenia naturalne (losowe), nawet ponad 30 ryzyk takich, jak: pożar, powódź, zalanie, deszcz, śnieg, wichura, uderzenie pioruna, lawina, eksplozja, implozja, upadek samolotu czy uderzenie pojazdu mechanicznego. Ponadto, majątek możesz zabezpieczyć finansowo przed kradzieżą (kradzież zwykła, kradzież z włamaniem, rabunek) oraz aktami wandalizmu (wandalizm, dewastacja, graffiti). Do tego dochodzą jeszcze rozszerzenia nakierowane na lokatorów, jak Home Assistance, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) w życiu prywatnym, ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW) czy pakiet medyczny.

Ubezpieczenie OC warto tutaj omówić nieco szerzej. OC w życiu prywatnym występuje jedynie jako dodatek do polisy mieszkaniowej, czyli nie jest dostępne jako samodzielny produkt. Dzięki niemu możesz uzyskać rekompensatę za spowodowanie szkód osobom trzecim, o ile powstały one podczas aktywności życia prywatnego (nie zawodowego). W praktyce z tego wariantu OC możesz pokryć skutki zalania mieszkania sąsiadom czy koszty leczenia przechodnia pogryzionego przez twojego psa. Szkody, które spowodowałeś, nie mogą tylko być skutkiem celowych działań. 
 

Ile kosztuje ubezpieczenie majątkowe dla domu i mieszkania?

Sprawdziliśmy, jaki jest koszt ubezpieczenia dwóch przykładowych nieruchomości:

1. Mieszkania o powierzchni 60 mkw. i wartości rynkowej 400 000 zł (mury i elementy stałe).
2. Domu wolnostojącego o powierzchni 120 mkw. i wartości rynkowej 700 000 zł (mury i elementy stałe).

W obu przypadkach wzięliśmy pod uwagę podstawowy zakres ubezpieczenia mienia, który, przypomnijmy, obejmuje ochronę murów i elementów stałych od pożaru i innych zdarzeń losowych. 

Za ubezpieczenie opisanego mieszkania w wariancie od ryzyk nazwanych zapłacisz od 153 zł do 294 zł, a w wariancie od ryzyk wszystkich (All Risks) od 215 zł do 517 zł. 
 

Tabela 1. Opracowanie własne na podstawie kalkulacji rankomat.pl (stan na: 23.04.2024 r.).

Ubezpieczenie opisanego wyżej domu w wariancie od ryzyk nazwanych kosztuje z kolei od 392 zł do 691 zł, a w wariancie od ryzyk wszystkich od 546 zł do 1158 zł. Wszystkie podane kwoty odnoszą się do rocznego okresu ubezpieczenia, a poszczególne oferty różnią się od siebie w sposób minimalny, głównie wariantem oraz wliczonymi w cenę rozszerzeniami. 

Wypowiedź eksperta

Z przeprowadzonych kalkulacji można wyciągnąć kilka istotnych wniosków. Po pierwsze, ubezpieczenie droższej nieruchomości więcej kosztuje, co jest naturalne w ubezpieczeniach majątkowych. Po drugie, polisy w wariancie od ryzyk wszystkich kosztują więcej niż polisy od ryzyk nazwanych, co, mówiąc najprościej, wynika z szerszego zakresu All Risks oraz faktu, że zabezpieczają one finansowo również na wypadek zdarzeń, których nie da się nazwać i przewidzieć. Trzecią kwestią, na którą warto tutaj zwrócić uwagę, jest spore zróżnicowanie cenowe produktów, które są do siebie bardzo podobne. To akurat wynika z indywidualnej polityki cenowej, jaką prowadzi każde z towarzystw ubezpieczeniowych. Warto więc porównywać ze sobą konkurencyjne oferty, żeby sprawdzić, która z nich będzie najatrakcyjniejsza finansowo.

Ewelina Ratajczak, Specjalista ds. ubezpieczeń na życie i nieruchomości

Tabela 2. Opracowanie własne na podstawie kalkulacji rankomat.pl (stan na: 23.04.2024 r.).

Ile odszkodowania z polisy majątkowej?

Przypomnijmy, że specyfika ubezpieczeń majątkowych polega na tym, że pozwalają one w pełni zrekompensować poniesioną szkodę, ale nic poza tym. Jeśli więc kupisz właściwie skomponowane ubezpieczenie nieruchomości, możesz liczyć na pokrycie wszystkich kosztów związanych z poniesioną stratą. Na takiej polisie się jednak nie wzbogacisz. Dodajmy, że odszkodowania, które dotyczą mienia, się nie multiplikują. Za jedno zdarzenie ubezpieczeniowe możesz więc uzyskać rekompensatę tylko z jednej polisy.

Jeśli chcesz mieć pewność, że z ubezpieczenia mienia uzyskasz pełną rekompensatę nawet przy dużej lub całkowitej szkodzie, zadbaj o ustalenie prawidłowych sum ubezpieczenia (SU). Pod tym pojęciem kryją się górne granice odszkodowania, które ustala się przy zakupie polisy. Deklaruje je ubezpieczający się, a towarzystwo weryfikuje ich wielkość dopiero po szkodzie. SU ustala się osobno dla murów, elementów stałych, ruchomości domowych, a także dla OC w życiu prywatnym. 

Jeśli zawyżysz wartość mienia, czyli podasz zbyt wysokie SU, wzrośnie składka, a ty nie uzyskasz z tego tytułu żadnych dodatkowych korzyści. Słowem, przepłacisz za ubezpieczenie. Taką sytuację nazywa się nadubezpieczeniem.

Jeśli natomiast zaniżysz SU, dojdzie do niedoubezpieczenia, które wiąże się z jeszcze większym ryzykiem. Przykładowo, majątek wart 500 000 zł ubezpieczysz na 400 00 zł. Jeśli dojdzie wówczas do szkody całkowitej, towarzystwo wypłaci ci tylko zadeklarowane wcześniej 400 000 zł. Twoja strata wyniesie wówczas 100 000 zł. Przy niedoubezpieczeniu zapłacisz nieco mniej za polisę, jednak, jak widzisz, ryzyko utraty większej gotówki nijak ma się do oszczędności rzędu kilkunastu czy kilkudziesięciu złotych w skali roku, bo o takiej różnicy w składce mówimy.

Dodatkowym czynnikiem, który może zaniżyć wysokość odszkodowania są limity odpowiedzialności. Pojawiają się ona przy konkretnych ryzykach lub rodzajach mienia. Pamiętaj, żeby czytając treść polisy mieszkaniowej zwrócić uwagę m. in. na wspomniane limity.
 

Które ubezpieczenie majątkowe jest obowiązkowe?

Ubezpieczenie majątkowe nieruchomości jest obowiązkowe w przypadku gospodarstw rolnych, ale też nie wszystkich – tylko gospodarstwa o łącznej powierzchni przekraczającej 1 hektar muszą posiadać ubezpieczenie rolnicze.

Błędnym jest przekonanie o konieczności ubezpieczenia nieruchomości przy kredycie hipotecznym. Bank nie jest podmiotem, który może narzucić ci zakupu jakiegokolwiek produktu ubezpieczeniowego. Ma on natomiast pełne prawo uzależnić udzielenie kredytu od kupna polisy. Zawsze możesz odmówić, ale wówczas nie dostaniesz pożyczki. Z drugiej strony możesz kupić taką polisę majątkową, jaka jest dla ciebie najbardziej korzystna i przedstawić ją bankowi. 

Podobnie rzecz się ma z biurami podróży, w których wykupujemy wycieczki, gdzie nabycie przynajmniej minimalnego ubezpieczenia turystycznego jest warunkiem, który trzeba spełnić, aby pojechać w podróż.

Od czego zależy cena ubezpieczenia majątkowego?

Podstawowe ubezpieczenie majątkowe małego i taniego mieszkania może kosztować nawet 100 zł w skali roku, ale bardziej kompleksowe ubezpieczenia są droższe, składki rozpoczynają się od 200-300 zł. Cena zależy od wielu czynników, ale najważniejsze są dwa: łączna wartość ubezpieczonego majątku oraz zakres ubezpieczenia. Ochrona majątku o większej wartości jest, oczywiście, droższa, podobnie jak zakres obejmujący szerokie spektrum ryzyk. 

Wśród pozostałych czynników kształtujących składkę ubezpieczeniową należy wymienić przede wszystkim:

1. Wariant polisy – droższe są ubezpieczenia w formule All Risks.
2. Stopień palności konstrukcji budynku i poszycia dachowego – domy zbudowane z materiałów podatnych na ogień są droższe w ubezpieczeniu.
3. Położenie względem zbiorników wodnych – ubezpieczenie od powodzi nieruchomości położonych na terach zalewowych jest droższe, a w skrajnych przypadkach niemożliwe. 
4. Zabezpieczenia własne – obecność zabezpieczeń takich jak drzwi antywłamaniowe, wzmacniane okna czy alarmy może obniżyć składkę (dotyczy ochrony przed kradzieżą z włamaniem).
5. Kondygnacja i rodzaj budownictwa – lokale znajdujące się na skrajnych piętrach mogą być nieco droższe w ubezpieczeniu. Ubezpieczenia domów zazwyczaj są droższe od polis dla mieszkań.
6. Działalność gospodarcza – jeśli prowadzisz firmę w domu, może to podnieść składkę. Cena polisy może też zależeć od rodzaju prowadzonej działalności.
7. Indywidualna polityka cenowa towarzystw – każdy ubezpieczyciel sam szacuje ryzyko ubezpieczeniowe i samemu ustala wysokość składki. Identyczna polisa dla tej samej nieruchomości w każdym towarzystwie ma więc nieco inną cenę.
8. Promocje – niekiedy towarzystwa oferują polisy w promocyjnych cenach lub w pakietach.
9. Opłacenie składki – rozłożenie składki na raty często wiąże się z nieco większymi kosztami. 
10. Ubezpieczenie mienia specjalnego (przedmiotów wartościowych) – nie tylko zwiększa składkę ubezpieczeniową, ale również wymaga uzyskania profesjonalnej wyceny, za która płaci osoba kupująca polisę.

Zanim kupisz ubezpieczenie mienia, sprawdź umowę!

Ogólnie na rynku dostępne są dwa rodzaje ubezpieczeń nieruchomości: polisy od ryzyk nazwanych i od ryzyk wszystkich. Nie istnieją jednak dwie identyczne polisy mieszkaniowe, a różnice pomiędzy poszczególnymi produktami widoczne są na wielu płaszczyznach. 

Jeśli przymierzasz się do ubezpieczenia nieruchomości, powinieneś nie tylko dopasować zakres do indywidualnych potrzeb, ale też dokładnie przeczytać OWU interesujących cię produktów. Podczas lektury zwróć uwagę, przede wszystkim, na następujące kwestie:

• Dodatkowe limity – każde towarzystwo stosuje własne limity, a ich obecność może istotnie wpłynąć na wysokość odszkodowania.
• Wyłączenia odpowiedzialności – czyli konkretne sytuacje, w których rekompensata może zostać wstrzymana. Owszem, niektóre wyłączenia są powszechnie stosowane, jednak są też takie, które pojawiają tylko u niektórych ubezpieczycieli.
• Definicje – od tego działu zazwyczaj rozpoczyna się OWU. Znajdziesz w nim wyjaśnienia wszystkich kluczowych terminów.
• Karencje – czyli czasowe ograniczenia odpowiedzialności, które standardowo stosuje się przy ryzyku powodzi (od 14 do 31 dni), ale czasem też przy innych zdarzeniach ubezpieczeniowych.
• Zawartość pakietów Home Assistance i OC w życiu prywatnym – sprawdź m. in. jakie usługi zawiera domowy assistance, jakie jest SU dla OC, a także na jakim obszarze działa ubezpieczenie OC.
• Wysokość składki – koniecznie sprawdź, ile interesująca cię polisa kosztuje w większej liczbie towarzystw. Dzięki temu możesz zaoszczędzić nawet kilkaset złotych w skali roku. 
• Sumy ubezpieczenia – ustalenie właściwych SU jest absolutnie kluczowe. Błędy w kalkulacjach mogą poskutkować sporymi stratami finansowymi.

Tabela 3. Opracowanie własne na podstawie OWU (stan na: 24.04.2024 r.).

Gdzie kupić ubezpieczenie majątkowe?

Ubezpieczenia majątkowe najbardziej opłaca się kupować online przez porównywarkę. Możesz wówczas zaoszczędzić nie tylko pieniądze, ale też czas. Narzędzie, które jest w tym niezwykle pomocne, to kalkulator ubezpieczeń.

PORÓWNAJ CENY

Jego obsługę można streścić w dosłownie kilku punktach:

1. Wprowadź do formularza podstawowe dane o nieruchomości, m. in. adres, metraż, rodzaj budownictwa, kondygnację.

2. Uzupełnij formę własności, podstawowe dane lokatorów i historię ubezpieczenia.

3. Wybierz mienie, które chcesz ubezpieczyć oraz ryzyka, o które chcesz poszerzyć podstawowy zakres polisy.

4. Wskaż wartość mienia, które chcesz objąć ochroną – zadeklaruj sumy ubezpieczenia.

5. Jeśli interesuje cię ubezpieczenie od kradzieży, podaj zabezpieczenia własne, jakie posiadasz.

6. Podaj swój adres mailowy, jeśli chcesz zapisać kalkulację i potem do niej wrócić – to opcja dodatkowa, oczywiście nieobowiązkowa.

7. Wybierz polisę spośród ofert takich towarzystw, jak: Proama, Generali, Link4, Wiener, Benefia, Europa, Inter Polska, mtu24.pl, Nationale-Nederlanden czy Allianz.

8.Określ, jak chcesz opłacić polisę – wybierz metodę płatności (BLIK, przelew online, PayPo, karta debetowa lub kredytowa, Google Pay).